سرائیکی لوک ادب دے کُجھ تذکرے
سرائیکی لوک ادب وِچ تذکرہ دی اہمیّت تُوں انکار نِھیں کِیتا ون٘ج سڳین٘دا اِیہ اُوہ مہان٘درا کَم ہِے جین٘دی وجہ کنُوں اَڄ اَساݙا لوک ادب جِین٘دا ودّے۔ اِیں حوالے نال کُجھ تذکریاں دی مختصر تفصیل ݙیکھو:
وگھری زندگی
لکھو"وگھری زندگی" جیندے مرتب ماہر لسانیات، تنقید نگار تے محقق محمد اسلم رسول پوری ہن۔ تے ایں کتاب کوں سرائیکی ادبی سنگت الہ آباد جام پور دی طرفوں 1980ء وچ چھاپیا ڳئے۔ ایہ کتاب سرائیکی زبان دے ݙو قدیم شاعراں عبداللطیف لطفن تے محمد ظریف خوشتر دے حالات زندگی اتے انہاں دے کلام اتے مشتمل ہے۔
نمائندہ چہرے
لکھو"نمائندہ چہرے" ملتان ڈویژن دے قدیم شاعراں، ادیباں دا تذکرہ ہے۔ جینکوں حکیم سید عبدالمجید راحی نے اردو زبان وچ لکھیئے۔ ایں تذکرے کوں ادبی تنظیم ’’شمع ادب‘‘ ملتان دی طرفوں 1980ء وچ چھاپیا ڳئے۔ ایں تذکرے وچ سرائیکی دے شاعراں وچوں کشفی ملتانی، نسیم لیہ، نقیب جعفری، حیدر گردیزی تے منیر فاطمی دے حالات تے نمونہ کلام شامل کیتا ڳئے۔
مشاہیرِ بہاول پور
لکھو"مشاہیرِ بہاول پور" مسعود حسن شہاب دہلوی دی اردو زبان وچ لکھی ہوئی کتاب ہے۔ ایہہ کتاب اردو اکادمی، بہاول پور دی طرفوں 1981ء وچ پہلی واری تے 1987ء وچ ݙوجھی واری چھپی۔ ایں کتاب وچ سرائیکی شاعراں، ادیباں مولوی عزیز الرحمن، خرم بہاول پوری، نذیر علی شاہ، ظہور نظر تے محی الدین شان دے حالات و تذکرہ شامل ہے۔
دامان
لکھو"دامان" نصیر سرمد سائروی دی کتاب ہے۔ جینکوں ادبی انجمن سرائیکی ڈیرہ اسماعیل خان نے 1988ء وچ چھاپیئے۔
آیاتِ ادب
لکھو"آیات ادب" جعفر بلوچ دا اردو زبان وچ لکھیا ہویا شعرائے لیہ و مظفرگڑھ دا تذکرہ ہے۔ جیڑھا مکتبہ عالیہ لاہور، توں 1983ء وچ چھیئے۔ ایں دے وچ کشفی ملتانی، ڈاکٹر مہر عبدالحق، نسیم لیہ، ریاض انور، اﷲ بخش لائق، فقیر نور جعفری تے نقیب جعفری دے حالات زندگی تے نمونہ کلام موجود ہے۔
سرائیکی شعری گلدستہ
لکھو"سرائیکی شعری گلدستہ" جینکوں غلام عباس حیدری تے حکیم فضل حسین ذوق نے مرتب کیتے۔ ایہ کتاب 1988ء وچ سرائیکی ادبی مجلس بہاول پور دی طرفوں چھپی ہے۔ جیندے وچ صالح الہ آباد، ظامی بہاول پوری، دلشاد کلانچوی، قریشی احمد سعید، جانباز جتوئی، نقوی احمد پوری، عاصم اچوی، فیض محمد دلچسپ جھئیں نامور 83 شعراء دا تذکرہ کیتا ڳئے۔
نقیبانِ کربلا
لکھو"نقیبان کربلا" جیندے مرتب خلش پیرا صحابی ہن تے اینکوں صفدر ڈوگر نے مرتب کیتے۔ 1973ء وچ، عالمی مجلس اہل بیت پاکستان اسلام آباد دی طرفوں چھاپیا ڳئے۔ ایہ کتاب اردو زبان وچ لکھی ڳئی ہے تے ایں کتاب دے صفحہ 74 تا 125 تک 300 سال پہلے دے شعراء و ذاکرین دے حالات زندگی‘‘ دے عنوان نال۲۹ شاعراں دا ذکر کیتا ڳئے۔
سیف الملوک
لکھو"سیف الملوک" مولوی لطف علی (1209-1121ھ) بمطابق (1794-1715ھ) ایں مشہور مثنوی دا اردو ترجمہ ظامی بہاول پوری نے کیتا تے ایہ کتاب اردو اکیڈمی بہاول پور دی طرفوں اکتوبر 1964ء وچ چھپی جیندے وچ مولوی لطیف علی دے حالات زندگی تے کوائف شامل ہن۔
اردو زبان وچ سرائیکی ادب دے مختصر جائزے/تذکرے/ادبی تاریخ لکھݨ دی روایت ملدی ہے۔
ملتانی زبان اور اس کا اُردو سے تعلّق
لکھوایں تناظر وچ ڈاکٹر مہر عبدالحق دی 708 صفحات تے مشتمل ضیغم کتاب "ملتانی زبان اور اس کا اردو سے تعلق" ہے۔ جینکوں اردو اکیڈمی بہاولپور نے 1962ء وچ چھاپیئے۔ جیندے کل پندرہ ابواب ہن۔
جانباز جتوئی
لکھو"جانباز جتوئی" فدا احمدانی دا 48 صفحات تے مشتمل تذکرہ ہے جیندے وچ جانباز جتوئی دی شخصیت تے فن بارے تحریر کیتا ڳئے۔ ایں کتابچے کوں 1968ء وچ سرائیکی اکادمی ملتان دی طرفوں چھاپیا ڳئے۔
سرائیکی شاعری
لکھو"سرائیکی شاعری" کیفی جام پوری دی کتاب ہے۔ جینکوں بزم ثقافت ملتان دی طرفوں 1969ء وچ چھاپیا ڳئے۔ ایں کتاب وچ سرائیکی شاعری دا اصناف دی ترتیب اتے شاعر وار جائزہ گھدا ڳئے۔
تاریخِ ملتان
لکھو"تاریخِ ملتان" جلد دوم: مولانا نور احمد فریدی دی کتاب ہے۔ جینکوں 1973ء وچ قصر الادب ملتان دی طرفوں چھاپیا ڳئے۔ ایں کتاب دے صفحہ 431 توں 452 تک سرائیکی ادب بارے جائزہ شامل ہے۔[١]
ٻیا ݙیکھو
لکھوحوالہ جات
لکھو- ↑ از: سئیں ڈاکٹر خالد اقبال۔ مقالہ پی ایچ ڈی۔