دلنور نور پوری دا سرائیکی لوک ݙوہڑا

صوفی احمد بخش توں دلنور نور پوری تئیں پُڄ کے شہرت دا عروج حاصل کرݨ والا سرائیکی لوک شاعر زبان اتے لوک ادب دی خدمت دے حوالے نال مجاہد سرائیکی آکھیا ویندے۔ دلنورؔ نور پوری دے سرائیکی لوک ݙوہڑے موضوعات دی رنگا رنگی دے حوالے نال سرائیکی لوک شاعری وچ ہک اُچا مقام رکھیندن ۔ اونویں تاں اُنھاں نظماں وی کمال دیاں لکھین خاص طو ر تے اصلاحی ، ادبی اتے مزاحیہ نظماں وچ اُنھاں ٻہوں ناں کمائے ۔ پر سرائیکی ݙوہڑے جہیں مقبول اتے مروج صنف وچ وی اُنہاں اپݨے فن تے کاریگری دا جادو ݙکھائے۔

دلنور نور پوری ۱۹۵۷ء وچ رحیم یار خان دی تحصیل لیاقت پور دی ہک وستی’’ چھپری چھتن شاہ‘‘ وچ ڄمیے۔ غربت گھٹی وچ مِلی۔ پڑھ لکھ نہ سڳیے پر ماء ٻولی نال محبت دی انگل پکڑ تے ٻلپݨ توں جوانی دی پوڑی چڑھئے تاں بہاول پور دے مشہور قصبے نور پور نورنگا ڈیرے ونڄ لیونے اتے اُتھیں ’’دلنورؔ سرائیکی پبلی کیشنز‘‘ دے ناں نال سرائیکی کتاباں چھاپݨ دا ہک ادارہ بݨا کے زبان اتے ادب دی خدمت شروع کر ݙتونے۔ پہلے اپݨیاں نظماں دے چھوٹے چھوٹے کتابچے چھپوا تے شہر ،بازار ، گلیاں اتے وستیاں وچ ہوکے لا لا کے وچیندے ریہے۔ کتاباں دی گنڈھڑی سِر تے ہوندی ہئی اتے زبان دا اے سچا مجاہد سارے سرائیکی وسیب پھِر پھِر کے کتابچے وچیندا ہئی۔ول اُنھاں وسیب دے دور پرے دے شاعراں کوں متعارف کرانوݨ دا کم سنبھال گھِدا۔ جِتھ اُنھاں کوں پتہ لڳدا جو فلاݨی جاہ سرائیکی دا ہک شاعر اے ۔ اے اُتھیں ونڄ پُڄدے۔ اوندا کلام سُݨدے ،اوندی کنڈ تھپیندے اتے اوندے کلام دی اصلاح کرتے اونکوں چھپوانوݨ واسطے تیار کر گھِندے ۔ ایں طرح اُنھاں دے ادارے’’ دلنور سرائیکی پبلی کیشنز‘‘ گھٹو گھٹ ۵۰۰ کتاباں اتے کتابچے چھاپیے۔ اتے چھوٹے وݙے شاعراں دی شاعری کوں پورے وسیب وچ متعارف کروایا۔ ۱۹۷۸ء کنوں گھِن کراہیں ۲۰۰۵ء تک اے ادارہ سرائیکی زبان اتے ادب دی خدمت واسطے ݙینھ رات تݨ مریندا ریہا۔  کلہے دلنور نور پوری ہی اے ادارہ ہن مطلب اے ہے جو چھڑا ہک بندہ ای اے ادارہ چلیندا ہئی۔ ول جیڑھلے دلنور نور پوری سئیں کوں ظہوردھریجہ دی صحبت ملی تاں اے ملتان چلئیے گئے اتے اُنہیں جھوک پبلشرز دے تحت زبان اتے ادب دی خدمت دا کم سنبھال گھدا۔ اُنھاں دیاں ڈھیر ساریاں نظماں عوام وچ ٻہوں مشہور ہن۔ اُنھاں دی نظم ’’وانڈھے دی ارداس‘‘ دا ہوکا ایں طرح ہوندا ہئی۔

آ ڳیا بھئی آ ڳیا

وانڈھے دی ارداس والا

لال کنوار تے ݙوجھی شادی والا

آگیا بھئی آ گیا ، سرائیکی کتاباں والا

دلنورؔ آ ڳیا ، دلنورؔ آڳیا

ایویں او اپݨی سرائیکی لوک نظم وچھوڑا دا ہوکاایں طرحاں لیندے ہن:

اے ہے سرائیکی وچھوڑا

ایندے وچ ہے چالہی ݙوہڑا

مُل ہے اینداٻہوں تھوڑا    

ہک روپیہ بھئی ہک روپیہ 

سرائیکی زبان تے ادب دا اے سچا خادم ۹ دسمبر ۲۰۱۲ء کوں اتوار دی سویل یرقان دے مرض نال لڑدیں لڑدیں اخیر بہاول پور وکٹوریہ ہسپتال وچ اپݨی جان دی بازی ہر ڳیا۔ پر اپݨے پچھوں سینکڑاں سرائیکی کتاباں اتے سینکڑاں شاعر زبان تے ادب دی خدمت کرݨ سانگے چھوڑ ڳیا۔ اِنھاں دا شعری مجموعہ ’’متاں مِل پووے‘‘ نومبر ۲۰۰۶ء وچ جھوک پبلشرز ملتان دی طرفوں چھپ کراہیں سامݨے آیا۔

ٻِیا ݙیکھو

• سرائیکی لوک ادب دے ݙوہڑا تے عاشقِ رسول

• وسیب، ثقافت اتے دھرتی نال محبّت دا ݙوہڑا

• سرائیکی لوک شاعری وِچ پورھیے دا درس

• دِلنور دے لوک ݙوہڑے وِچ خود داری تے غُربت

• سادے جئیں بندے دی سرائیکی لوک شاعری

ٻاہرلے جوڑ

• ڈاکٹر خالد اقبال صیب دی لائبریری دا ٻِیا مواد۔ ۔ ۔ ۔ ۔