وسیب، ثقافت اتے دھرتی نال محبّت دا ݙوہڑا

سرائیکی لوک شاعری دے مہان٘درے لوک شاعر سئیں دلنور نور پوری دھرتی نال محبت کرݨ آلا او سچا تے کھرا انسان اے جیڑھا دھرتی کوں ماء سمجھدے۔ اتے ہر ویلے ایندیاں خیراں منگدے۔ اوندے دِل وچ دھرتی / وسیب اتے اُون٘دی ثقافت نال محبت ٹھاٹھاں مریندی نظر آندی اے۔ جیکر اساں دلنورؔ نور پوری دی حیاتی دا مطالعہ کروں تاں اساں ݙیکھدے ہیں جو اے بندہ اپݨی ساری حیاتی ماء دھرتی تے ماء ٻولی دی ترقی تے بہتری سانگے ݙینھ رات تݨ مریندا ریہے۔ اوندے سرائیکی ݙوہڑیاں وچ وی ساکوں ڈھیر جاہیں تے ماء دھرتی نال محبت کرݨ دا درس مِلدے ۔ ونکی دے طور تے ݙوہڑہ ݙیکھو:

ساݙے دِل وچ درد ہے دھرتی دا ماء دھرتی چھوڑ نی سڳدے

ساݙے قدم اڳی تے ودھ سڳدن اساں قدم سنگوڑ نی سڳدے

ایندے نال ہے رشتہ ازل کنوں اساں رشتہ تروڑ نی سڳدے

دلنورؔ اساں مر سڳدوں پر مونہہ ایں توں موڑ نی سڳدے [١]

"مونجھ" سرائیکی شاعری دا ہک وݙا موضوع ریہے۔ ایویں لڳدے جو مونجھ ایں دھرتی دے خمیر وچ شامل اے۔ ایں سانگے ہر دھرتی واس مونجھ کوں اپݨی حیاتی دے نال نال ٹُردا محسوس کریندے۔ مونجھ ہر ہر جاہ تے اوندی ٻانہہ ٻیلی اَن بݨدی اے۔ مونجھ مُنجھاریاں وچ گُندھیا اے خطہ اپݨے اندر ڈھیر ساریاں خصوصیات رکھیندے۔ اِتھوں دے ہر شاعر دی شاعری وچ مونجھ جھلکدی نظر آندی اے۔[٢] دلنورؔ نور پوری وی مونجھ دے حوالے نال ٻہوں سوہݨے ݙوہڑے لکھیٔن۔ جیویں جو اُنھیں دا اے ݙوہڑہ ݙیکھو:

تیݙی مونجھ دیاں مونہہ تے ہنجویں دیاں ہِن لال لکیراں عید دے ݙینھ

تیݙیں یادیں دیاں میݙیاں پیراں وچ ڳیاں پئے زنجیراں عید دے ݙینھ

ہر سینگی ویس وٹائے خوش تھی میݙے ڳل ہِن لیراں عید دے ݙینھ

دلنورؔ میں چُنڈ وچ روندی رہی تیݙیاں چا تصویراں عید دے ݙینھ [٣]

دلنورؔ نور پوری اپݨی ماء ٻولی سرائیکی نال بے پناہ محبت کریندے ہن ۔ اُنھاں اپݨی ساری حیاتی اپݨی ماء ٻولی دی خدمت واسطے وقف کر ݙتی ہئی او چاہندے ہن جو ماء ٻولی اتے ایندے زبان وادب دے ودھارے واسطے ڈھڳ کم کیتا ونڄے ۔ ایں سانگے اِنھاں کہیں سرکاری ادارے دی امداد دے بغیر کلہے سِر تے سینکڑاں کتاباں چھاپ کراہیں ماء ٻولی دی خدمت دا حق ادا کیتا۔ ایندے نال نال اُنھاں اپݨی سرائیکی شاعری خاص طور تے ݙوہڑیاں وچ سرائیکی دے مِٹدے اتے مُکدے اکھاݨاں کوں وی محفوظ کرݨ دی شعوری کوشش کیتی۔ جیویں اُنھاں دے اے ݙوہڑے ݙیکھو:

ساݙی پہلی ہئی ملاقات اڄاں پئے قسمت دیوچ پھݙے ڳئے

قسمت کوں رو رو ہر ویلے رُخساریں تے پئے کھݙے ڳئے

جِتھ لوک مبارک ݙیون ہا ہوں جاہ تے ہَن وِچھ تݙے ڳئے

دلنورؔ اساݙی اَئی واری رکھیے روزے ݙینھ تھی وݙے ڳئے [٤][٥]

ٻِیا ݙیکھو

لکھو

حوالہ جات

لکھو
  1. دلنور نور پوری، متاں مِل پووے، جھوک پبلشرز ملتان، ۲۰۰۶ء، ص ۶۷
  2. از: عصمت اللہ شاہ ۔ ڳول پھرول لِکّھت: "دل نور نور پوری دا سرائیکی ݙوہڑا"۔ ریسرچ جنرل "نڳال-2" (سرائیکی)۔ سرائیکی ایریا سٹڈی سنٹر، بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان جولائی تا دسمبر ٢٠١٩ء تُوں چَھپّے ہوئے تُوں آرکائیو تِھیا ہویا۔
  3. دلنور نور پوری، متاں مِل پووے، جھوک پبلشرز ملتان، ۲۰۰۶ء، ص ۶۶
  4. دلنور نور پوری، متاں مِل پووے، جھوک پبلشرز ملتان، ۲۰۰۶ء، ص ۴۰
  5. از: سئیں ڈاکٹر خالد اقبال۔ لائبریری۔

ٻاہرلے جوڑ

لکھو