لوک ادب دے اصناف اتے ادبی خطوط

خطوط، لوک ادب دی کوئی صنف نہیں مگر دنیا دے ہر لوک ادب وچ خطوط بطور جزو شامل ہن۔ ایندی اہمیت دے پیش نظر سرائیکی لوک ادب دے محقق اسلم رسولپوری لکھدن:

"کہیں وی وݙی شخصیت کوں سمجھݨ کیتے بنیادی دستاویزات دا مطالعہ ضروری ہوندے جیندا تعلق براہِ راست اُوں شخصیت دے نال ہوندے۔جیڑھے جو اُوں شخصیت دی حیاتی، اتے اوندیاں ئیاں مصروفیات کوں سمجھݨ وچ مدد ݙیندن۔"

سرائیکی زبان و ادب دے معروف نقاد تے محقق اسلم رسولپوری نے ادبی خطوط دے حوالے نال اے ڳالھ انہاں نے اپݨے تحقیقی مضمون ’’خواجہ فریدؒ دے خط‘‘ وچ بیان کیتی ہے۔ خواجہ غلام فریدؒ سرائیکی دے نامور صوفی شاعر ہن انھاں نے آپݨی زندگی وچ خط و کتابت کیتے اردو تے فارسی زبان کوں منتخب کیتا ہئی۔ سرائیکی ادب وچ تاریخی طور تے خطوط کوں مرتب تے مدون صورت مہر کاچیلوی نے ݙتی۔ ایندے بعد مختلف سرائیکی ادبی شخصیات ، دلشاد کلانچوی نمبر، ڈاکٹر قاسم سیال نمبر وغیرہ دے خطوط وی شامل ہن۔ ایں حوالے نال محقق ، ڈاکٹر سجادحیدر پرویز لکھدن:

"سرائیکی نثر وچ مکتوب نگاری کوں کتابی شکل ݙیوݨ دی ابتدا مہر کاچیلوی نے کیتی۔ جنہاں دا پہلا مرتبہ مجموعہ ’’چٹھی میرے ڈھول دی‘‘ ۱۹۸۹ء وچ مہر پبلی کیشنز میر پور خاص سندھ توں ۱۱۲ صفحیاں دی کتابی شکل وچ چھپیا۔ ایندے وچ سرائیکی حصہ صفحہ ۷۵ تا ۸۸ اُتے ہے۔ جیندے وچ تیراں خط شامل کیتے ڳئے ہِن۔ ایں عنوان نال ݙوجھا حصہ ، ایں ادارے نے کتابی شکل وچ ۱۹۹۵ء وچ چھاپیا۔ جیندے صفحہ ۲۷ تا ۲۹ اُتے چار سرائیکی خط وی شامل ہِن۔‘‘

سرائیکی وچ کتاباں ، رسائل دی اشاعت دا سلسلہ ۱۹۷۰ء دے ݙہاکے توں اگتے ودھدا ݙِسدے۔ سرائیکی وسیب دے مختلف شہراں وچوں ادبی رسائل وچ ادیباں، شاعراں ، تخلیق کاراں نے مدیر دے نانویں خط و کتابت دے ذریعے تخلیقی فن پاریاں بارے رائے ݙتی۔ جیڑھا جو تاثراتی تنقید دا نکتہ آغاز ہے۔ ایندے علاوہ ادبی مباحث، ادبی علمی سوالات وی کیتے ڳئے ہن۔ انہاں خطوط وچ سرائیکی ادب بارے مکالمہ اتے بحث دے کئی دَر کھولیے ڳئے ہن۔ ادبی مسائل دی نشاندہی کیتی ڳئی ہے۔ جیندی وجہ نال ادبی خطوط دی ادب وچ انڄ سُنڄاݨ تے اہمیت ہے۔ سن ۲۰۰۷ء وچ سرائیکی وسیب دے معروف شاعر ، محقق محمد اسلم میتلا دی کتاب وچ، سرائیکی دانشوراں دے مطبوعہ خطوط، سرائیکی تے اردو زبان وچ تحریر کردہ ہن۔ ایں کتاب دا ناں ’’خطاں بھری چنگیر‘‘ ہے۔ جیندے حصہ اول وچ ۲۴ ۔اکابرین دے خطوط شامل ہن۔ انہاں وچ ہک خط منظوم وی شامل ہے۔ اے خط میر حسان الحیدری دی طرفوں ایڈیٹر ماہنامہ ’’اختر‘‘ دے ناں ہے۔

ٻِیا ݙیکھو

• سرائیکی لوک ادب وِچ مکتوب نگاری۔

• خطّاں بھری چنگیر تے سرائیکی لوک ادب

• لوک ادب دے مہان٘دریاں دے چِٹّھیاں

ٻاہرلے جوڑ

• سئیں ڈاکٹر خالد اقبال دی لائبریری ݙیکھو

• سئیں ڈاکٹر خالد اقبال دا تعارف انگریزی وِچ

• ڈاکٹر خالد اقبال صیب دی لائبریری دا ٻِیا مواد۔ ۔ ۔ ۔