دورِ جہانگیری اِچ ملتان دے لوک فنکار

جہانگیری دور دے مشہور خطاط مُلا عبدالعزیز بن احمد انصاری القریشی گزرے ھِن جنہاں کُوں جہانگیر نے وݙے اعزاز دے نال آپݨاں کاتبِ خاص قرار ݙتا ہَا۔ میر معصوم قندھاری دے لختِ جگر میر مُلا قیوم قندھاری ملتانی نے آپݨی حیاتی دے آخری ݙینہاں تئیں فنِ خطاطی کُوں ودھارا ݙتا۔

شاہجہاں دے عہد اِچ مُلا عبدالحق شیرازی دے معتبر شاگرداں سلطان محمود کاشف انصاری، قریشی، ملتانی دے لکھے کئی خط شاہجہان دی نظر اِچوں گذرے تاں او ایݙا خوش تھِیا ڄو اِنہاں کُوں عزت دِتی تے شاہی دربار اِچ کاتبِ خاص مقرر کیتا۔ ضعیف العمری اِچ جناب انصاری ایں عہدے تُوں سبکدوش تھی کے ولدے ملتان آگئے۔ نعمان بن سعید انصاری نقشبندی ہراتی ثمّ ملتانی دے تحریر کیتے ہوئے کاشی تے طغرے اَج وی قلعہ چِتّوڑ گڑھ (ضلع ملتان) تے کوفی خط اِچ اُچّی مسیت تے موجود ہِن ڄیڑھے زمانے دی دست بُرد اَتے ہوائیں بارشاں دے باوجود پڑھے ونج سگیندن۔

اکبری دور دے مُلا قیوم بن حسن ملتانی سلطان جلال الدین اکبر دے دربار اِچ کاتبِ خاص ہَن‘ اُنہاں خطِ کوفی اِچ ڄݙاں اے رباعی لکھ کِے اکبر بادشاہ کوں پیش کیتی تاں اِیکوں ݙیکھ کے ابوالفضل فیضی جئیں علم اَتے فن دے ماہر وی حیران تے شسدر رَہ گئے۔ اُو تاریخی اہمیت دی حامل رُباعی اِے ہِے:

اَیا خجستہ خصالے کہ ساکنانِ فلک

بر آستانِ تو دارند سیل دربانی

چہ حاجت است کہ گویم حال خستہ خود

کہ حالِ خستہ دلارا تو خوب می دانی

اکبری دور دے ݙوجھے کاتب میر عبد اللہ ملتانی ہَن ڄنہاں فنِ خطاطی کوں فروغ ݙتا اَتے اِینجھیں عالمگیر شہرت پائی ڄو جہانگیر دے دربار تک رسائی حاصل تھی گئی، انہاں ہِک رُباعی خطِ نستعلیق اِچ لکھی ڄیڑھی ڄو ہِک شاہکار ہئی۔^[١] رُباعی اِے ہِے:

قادرا قدرت تو داری ہر چہ خواہی آں کُنی

مرد گاں راجان بخشی زندگاں بے جاں کُنی

پادشاہاں تخت ستانی طالبِ یکناں کُنی

بے نواؤ بے کَساں را در دمے سلطان کُنی