مخصوص مفرد حروف
سرائیکی دے مخصوص پنڄ مفرد حروف - سرائیکی زبان دے مہاندرے دانشور سرائیکی زبان دے مخصوص حروف تہجی متفقہ طور تے پنج شمار کریندن جہڑے جو اے ہن۔ (ٻ، ڄ، ݙ، ڳ، ݨ) تے سندھی لہجے دے ݙو حروف تہجی (ڃ، تے ڱ) دی آواز آلے حروف کیتے علامتی طور تے کئی انج حروف تجویز نھئیں کریندے بلکہ ڄ تے ڳ کن پہلوں نون غنہ ودھا کرئیں لہجے دی کمی کوں پورا کیتا ڳئے ۔ یعنی انھیں کوں علامتی طور تے ن٘ڄ تے نڳ لکھیا ڳئے لہٰذا میں سمجھداں جو ہن سرائیکی دے مخصوص لہجے آلے حروف تہجی دی گنتری پوری تھی ڳئی ئِ تے انھیں دی املا وی متفقہ طور تے منظور کر گھدی ڳئی ئِ جہڑی جو کجھ ایں ہے:
(ٻ، ڄ، ن٘ڄ، ݙ، ڳ، نڳ،ݨ)
سرائیکی دے مخصوص مفرد حروف تہجی دا استعمال
لکھوسرائیکی لہجے دے مخصوص حروف تہجی ٻ ، ڄ، ن٘ڄ، ݙ، ڳ، نڳ تے ݨ دے ابتدائی درمیانی تے اخیری شکلیں دا لوظیں ئِ چ استعمال ہیٹھ ݙتا ویندا پئے تاں جو انھیں حروف دے سرئیں دی درست املا دا شعور پیدا کیتا ون٘ڄ سڳے۔[١]
ٻ
لکھو‘‘ٻ" ابتدائی شکل : ٻیر، ٻار، ٻور، ٻدھ، ٻل، ٻتڑا، ٻچڑا
’’ٻ‘‘ درمیانی شکل: ٹوٻا، ٹٻر، ٹٻہ، ٹٻی ،دھاٻے
’’ٻ‘‘ اخیری شکل : ٻٻ، راٻ ، شرٻوٻ، سُٻ
ڄ
لکھو’’ڄ‘‘ابتدائی شکل : ڄل ، ڄال ، ڄنگھ، ڄبھ، ڄوانہہ
’’ڄ‘‘درمیانی شکل : سڄݨ ، سَڄا ، سُڄا، لڄاوݨ پڄلݨ
’’ڄ‘‘ اخیری شکل :رڄ، پوڄ، سوڄ، کڄ
ن٘ڄ
لکھو’’ن٘ڄ‘‘ ابتدائی شکل :اے حرف تہجی کہیں وی لوظ دے شروع ئِ چ نئیں آندا اینہہ واسطے ایندی کوئی ابتدائی شکل کائینی۔
’’ن٘ڄ ‘‘ درمیانی شکل : سُن٘ڄاݨ‘ مُن٘ڄال ،ون٘ڄاوݨ ، سُن٘ڄڑی
’’ن٘ڄ ‘‘ اخیری شکل:سن٘ڄ، تھن٘ڄ، کن٘ڄ، بھن٘ڄ، ون٘ڄ
ݙ
لکھو’’ݙ‘‘ ابتدائی شکل : ݙراکل، ݙراون، ݙونگر، ݙکھڑے ، ݙیݨیں
’’ݙ‘‘ درمیانی شکل :ٻݙݨ ، سݙݨ ، تیݙا ، میݙا
’’ݙ‘‘ اخیری شکل :بھیݙ، کھیݙ، ٻوݙ، ݙݙ، لاݙ، لوݙ، چھݙ
ڳ
لکھو’’ڳ‘‘ ابتدائی شکل: ڳل،ڳچی‘ ڳیہڑ، ڳانڈھا
’’ڳ‘‘درمیانی شکل : وڳا، رڳڑ، پڳلی، بھڳلاٹا
’’ڳ‘‘اخیری شکل:لاڳ ، بھاڳ، بھڳ، بھوڳ، رڳ،واڳ
ن٘ڳ
لکھو’’نڳ ‘‘ابتدائی شکل :اے حرف تہجی کہیں وی لوظ دے شروع ئِ چ نئیں آندا ۔ اینہہ واسطے اینہہ حرف تہجی دی ابتدائی شکل کائینی۔
’’نڳ در میانی شکل: منڳل ، انڳل، رنڳݨ، سنڳی ، انڳݨ
’’نڳ ‘‘اخیری شکل : رنڳ ، سنڳ، لنڳ، ہنڳ
ݨ
لکھو’’ݨ‘‘ابتدائی شکل : اے حرف تہجی وی کہیں لوظ دے شروع ئِ چ نئیں آندا ۔ اینہہ واسطے اینہہ حرف تہجی دی ابتدائی شکل کائنی ۔
’’ݨ‘‘درمیانی شکل :پاݨی ، داݨے، بھاݨاں ، گھاݨی ، لوݨی، سوہݨی۔
’’ݨ‘‘اخیری شکل :ساوݨ ،پروݨ ، چاوݨ ، مݨ، سݨ