لوک کہاݨیاں دے ڈرامے

منشی غلام حسن شہیدؒ، گانمݨ ملتانی (۱۷۹۱ء۔ ۲۸۴۸ء) پہلے سرائیکی ڈرامہ نگار سنڄاتے ویندن۔ انہاں دا منظوم ڈرامہ ’’سخی بادشاہ‘‘ سٹیڄ اتے پیش کیتا ویندا رہ ڳئے۔ جاں جو مسرت ملتانی ہک اینجھے ڈرامہ نگار ہن۔ جنہاں لوک کہاݨیاں کوں ڈرامائی شکل ݙتی۔ ’’غلام حسن حیدرانی اینجھے پہلے ڈرامہ نگار ہن جنہاں سرائیکی ڈرامے کوں ادبی حیثیت نال متعارف کرایا۔ انہاں دا تحریری ڈراما ’’چوڑا‘‘ وسدیاں جھوکاں ادبی شمارے وچ ایڈیٹر خان رضوانی نے چھاپیا۔‘‘ (۲) ایں ڈرامے کوں ریڈیائی صورت وچ ریڈیو پاکستان سرگودھا توں ۱۶ نومبر ۲۰۰۹ء کوں پروڈیوسر خالد اقبال نے پیش کیتا۔

دلشاد کلانچوی لکھدن:    

’’غلام سکندر غلام، سرائیکی ڈرامے دا پہلا لکھاری ہے او بھکر دا رہݨ والا ہا۔ ݙوجھا ڈرامہ نگار پیرݨ ملتان ہے انہاں دے بعد منشی کریم بخش واصل، کریم بخش بورانہ، حسرت ملتانی، اللہ یار پُر جوش، عبدالرشید، مولوی قادر بخش گلزار، نور محمد نورݨ گدائی تے قادر بخش دلسوز دے ناں آندن۔ جنہاں سرائیکی ڈرامے/ ناٹک لکھیئے۔‘‘

سرائیکی ڈرامے/ ناٹک دی کلاسیکی روایت دا ہک اہم ناں محقق، مؤرخ، علامہ عتیق فکری دا ہے۔

’’ملتان وچ تھیٹر دی روایت کوں اڳاں ٹورݨ والیاں وچوں انڈین شیکپیئر، آغا حشر کاشمیری ہن ملتان وچ آغا حشر جتنی دفعہ تھیٹر کمپنی گھن تے آئے تاں ہک گھرانہ ہمیشہ آغا حشر دے نال جڑیا رہیا۔ اوہے علامہ عتیق فکری (پیدائش ۱۹۱۷ء۔ وفات ۲۰ دسمبر ۱۹۸۶ء) کو دا گھرانہ، بقول علامہ عتیق فکری دے انہاں دے والد، پھوپھا تے خاندان دے ٻئے لوک وی تھیٹر کمپنیاں وچ کم کریندے ہن۔‘‘ (۲۰)

سرائیکی وسیب وچ مختلف تہواراں، میلیاں ٹھیلیاں، شادی خوشی دے مواقع اُتے نقلی ٹولیاں، تماشے وال، بھنڈ، آپس وچ مختلف کرداراں دا روپ دھار کے جگت، وکتی بازی کریندے ہن۔ ڈرامے دی ایہ صورت منڈھ قدیم کنوں اڄاں تک ٹردی پئی ہے۔

ٻیا ݙیکھو

• سرائیکی وسیب وِچ تھیٹر

• آڈیو سرائیکی ڈرامے

• اردو دے ڈرامے

• مطبوعہ سرائیکی ڈرامے

• پاکستان ٹیلی ویژن دے ڈرامے

• سرائیکی ڈرامیاں دے موضوع

• سرائیکی ڈراما

حوالہ جات

۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔