سرائیکی لوک ادب دی نشاۃ ثانیہ دا دور
"سرائیکی لوک ادب کی نشاۃ ثانیہ کا دور" (سال 1976ء … 1986ء) ڈاکٹر سجاد حیدر پرویز، دی ایہ کتاب ، سال 1997ء وچ بزم ثقافت ملتان دی طرفوں شائع تھئی ہے۔ ایہ کتاب اُردو زبان وچ لکھی ڳئی ہے۔ ایں کتاب دا تعارف کرویندے ہوئے، عمر کمال خان ایڈووکیٹ لکھدن:
"ملتان دی مارچ 1975ء دی پہلی کل پاکستان سرائیکی ادبی کانفرنس نے تقریباً ݙو سو توں زائد سرائیکی عملدار Activists کوں نہ صرف ہک پلیٹ فارم اُتے ترے ݙینہاں کیتے کٹھا کرݙتا بلکہ انہاں فعال لوکاں دے ملݨ نال باہمی روابط رکھݨ نال باہمی سوچ اتے عمل دے اتحاد، لسانی یکجہتی دی مشترکہ سوچ سرائیکی ادبی تحریک وچ ہک نویں روح پاݙتی ہے۔ اتے ایں طرحاں ایہ تحریک نہ صرف پورے سرائیکی علاقے وچ فعال تھی ڳئی بلکہ پورے پاکستان تے دُنیا دے کونے کونے وچ جتھاں سرائیکی زبان نال محبت کرݨ والے لوڳ موجود ہن۔ اوہ اپݨی زبان کیتے متحرک تھی ڳئے ، اتے آئندہ نوجوان سرائیکی ادیباں دی ہک کھیپ دے بعد ݙوجھی کھیپ پیدا تھیندی ڳئی جنہاں سرائیکی زبان و ادب دی ترقی و ترویج کیتے اپݨی زندگیاں کوں وقف کرݙتا تے نویں نویں تجربات کرتے ادب دی جملہ اصناف وچ اعلیٰ شہ پارے پیش کرکے سرائیکی زبان دے ادب کوں ترقی یافتہ ادب بݨاݙتا۔ ایں کانفرنس دے تحریک انگیز اثرات تاحال قائم دائم ہن میں ہمیشہ ایں کانفرنس والے سال 1975ء کوں بالا وجوہات دی وجہ نال سرائیکی زبان دی حیاتی دا نشاۃ ثانیہ دا پہلا سال قرار ݙینداں۔ ایں اہم سال دے بعد ، جو لاتعداد سرائیکی ادیب ، دانش ور اتے شاعرا ُبھرن ، اُنہاں وچوں بے حد اہم ، بے حد فعال اتے قدما جھئیں فرزانے ، پروفیسر سجاد حیدر پرویز ہن۔ جنہاں مُتشددانہ محنت کرتے ، اپݨی صحت دی قیمت ادا کرتے سرائیکی زبان و ادب دی جملہ اصناف یعنی افسانہ ، تحقیق و تنقید ٗ لسانیات ، شاعری ، تاریخ ثقافت اتے ببلو گرافی جھئیں ادق میدان وچ درجناں اعلیٰ کاوشیاں پیش کرتے اُچا فنی تے ادبی مقام اُتے پُڄ ڳئین۔میں انہاں کوں سال 1975ء دی سرائیکی ادب وچ اہمیت جتلائی اتے استدعا کیتی جو ایں سال کوں سالِ ابتداء بݨاتے آئندہ ویہہ سال دی سرائیکی زبان و ادب دی تخلیقی سرگرمیاں اتے مختصراً ، اُردو دان طبقے کیتے ، تعارفی کتب تصنیف کیتی ونڄے تاں جو پاکستان دے لوکاں تے بیرون جات دے اُردو دان طبقے کوں سرائیکی زبان و ادب دے انہاں نشاۃ الثانیہ دے ویہہ سالاں دی جملہ ادبی کاوشاں بارے کماحقہ تعارف کروایا ونڄے ۔[١]
ایہ کتاب سرائیکی زبان تے سرائیکی لوک ادب تے جملہ اصناف وچ تھیوݨ والے کم بارے تحقیقی معلومات اُتے مبنی ہے۔ ایہہ ویہہ (20) سالاں دے سرائیکی ادب دی رفتار دا ہک جائزہ وی ہے۔ ایں کتاب وچ مندرجات دی ترتیب، مصنفین دے نانواں دی ترتیب بجائے سال وار ہے۔ ایں کتاب دی فہرست دے مطابق سرائیکی وچ دینی و مذہبی ادب ، لسانیات ، تحقیق و تنقید ، تاریخ و ثقافت ، تذکر ہ و شخصیت نگاری ، فریدیات ، طنزیہ مزاحیہ ادب ، بال ادب ، تراجم، انگریزی وچ سرائیکی ادب دے علاوہ اصناف سخن ناول ، افسانہ ڈرامہ تے سفرنامے وچ تھیوݨ والی پیش رفت بارے مختصر معلومات مہیا کیتیاں ڳئین۔ ایہہ کتاب ببلوگرافی /تے مختصر جزوی سرائیکی ادبی تاریخ دے خانے وچ شمار کیتی ونڄ سڳدی ہے۔ کتاب دے چھیکڑ تے فہرست ، جدید تحقیق دے اصولاں دے مطابق درج کیتی ڳئی ہے۔[٢]
ٻیا ݙیکھو
لکھوحوالہ جات
لکھو- ↑ عمر کمال خان ، تعارف، ’’سرائیکی ادب کی نشاۃ ثانیہ کا دور ‘‘، سال 1975ء ، 1995ء ، ناشر : بزم ثقافت ملتان ، اشاعت 1997ء ، ص: 9-10
- ↑ از: سئیں ڈاکٹر خالد اقبال۔ مقالہ پی ایچ ڈی۔