سرائیکی زبان تے اَدب
پروفیسر دلشاد کلانچوی دی سرائیکی زبان تے ادب مئی 1987ء وچ سرائیکی ادبی مجلس بہاول پور ولوں چھپی ہے ایہ کتاب اکادمی ادبیات پاکستان دی طرفوں ایوارڈ یافتہ ہے۔ اپݨی ایں کتاب "سرائیکی زبان تے ادب" بارے پروفیسر دلشاد کلانچوی ’’پہلی گالہ‘‘ دے عنوان نال لکھدن:
’’ایہ کتاب سرائیکی زبان تے ادب ،پنج ابواب اُتے مشتمل ہے تے میڈی ساری عمر دی تحقیق تے مطالعے دا نچوڑ ہے میں کوشش کیتی ہے جو ایندے وچ سرائیکی زبان تے ادب دے باغ دیاں ساریاں بہاراں آ ونڄݨ ۔ سارے رنگ آونڄݨ تے ساریاں خوشبوآں آ ونڄݨ ، ایں گالھوں اینکوں مختلف حصیاں وچ ونڈ ݙتا ڳئے تاں جو ہر حصے دا انج انج تاثر قائم تھی سگے تے سرائیکی زبان تے ادب دی ٹور واضح، موثر تے صحیح صحیح پتہ لگ سگے‘‘۔[١]
بقول مصنف ایں کتاب ’’ سرائیکی زبان تے ادب‘‘چھاپݨ دا مقصد سرائیکی لوک ادب دا واضح انداز نال مجموعی جائزہ گھنݨ ہئی۔ ایں کتاب وچ ݙتے ڳئے ادبی مواد کوں مختلف موضوعات دا مجموعہ آکھیا ونج سگدے یا سرائیکی ادب دیاں مختلف صنفی (اصناف) ونکیاں دی جائزہ کاری وچ شمار کیتا ونج سگدے۔ پروفیسر دلشاد کلانچوی دی ایہ کتاب ’’ سرائیکی زبان تے ادب‘‘ ادبی تاریخ نویسی دے مزاج دیاں منڈھلیاں جھلکیاں تے نقش ضرور نشابر کریندی ہے ۔ جینویں جو سرائیکی سماج دا سیاسی، تاریخی، سماجی ماحول، رجحانات، تخلیق کاراں، مصنفین اتے انہاں دیاں کتاباں بارے سنین، تاثراتی تنقید اتے سرائیکی ادبی اصناف دے اُسرݨ نسرݨ بارے جائزہ کاری کوںڈیکھ تے آکھیا ونج سگدے۔ توڑے جو پروفیسر دلشاد کلانچوی دی ایہ کتاب ’’ سرائیکی زبان تے ادب‘‘ مکمل ادبی تاریخ دے مطالبے تے پوری نی لہندی مگر جزوی طور تے سرائیکی ادبی تاریخ شمار کیتی ونج سنگدی ہے اتے مستقبل دے ادبی مورخین کیتے’’ سرائیکی ادبی تاریخ نویسی بارے مواد ضرور مہیا کریندی ہے مصنف دلشاد کلانچوی دی ایہ کتاب سرائیکی زیان تے ادب وچ سرائیکی زبان دے آغاز ارتقاء، بنہاں زباناں (سندھی، عربی، فارسی، اردو، پنجابی) دے نال گانڈھے سانگھے بارے تاریخی تناظر وچ لسانی جائزہ پیش کیتا ڳئے۔ ایں کتاب دی ہک بئی خصوصیت اے ہے جو ایندے وچ سرائیکی شاعری (نعت، مرثیہ، کافی،غزل، مزاحیہ شاعری) دے نال نال جدید سرائیکی نثری اصناف (افسانہ، ڈرامہ، ناول، اتے ترجمے بارے ارتقائی جائزہ گھدا ڳئے۔ ایں کتاب وچ مصنف نے سرائیکی ادب کو مختلف ادوار وچ تقسیم کرݨ دی بجائے موضوعاتی انداز ونڈ ویتر کیتی ہے۔[٢]
مثلاً:
ٻیا ݙیکھو
لکھوحوالہ جات
لکھو- ↑ دلشاد کلانچوی ، ’’سرائیکی زبان تے اَدب ‘‘، سرائیکی ادبی مجلس بہاولپور، سال اشاعت ، مئی 1987ء ، ص: 7
- ↑ از: سئیں ڈاکٹر خالد اقبال۔ مقالہ پی ایچ ڈی۔