سرائیکی ادب دی مختصر تاریخ تے سجاد حیدر پرویز دے دعوے
ڈاکٹر سجاد حیدر پرویز دی کتاب "سرائیکی ادب دی مختصر تاریخ" بارے مضمون نگار: حضور بخش امام دے تحقیقی و تنقیدی تبصرے تے ڈاکٹر سجاد حیدر جواب دعویٰ دا مطالعہ کروں دا حسب ذیل نکات سامݨے آندن:
- تحقیق دی بنیاد ٹھوس حقائق ہوندن، تحقیقی میدان وچ جلد بازی دی بجائے ارتکاز توجہ ضروری ہوندے
- پہلے توں موجود تحقیقی مواد کنوں استفادہ کرݨ توں پہلے اوندی وی تحقیق ضروری ہے۔ وگرنہ پہلے توں موجود تحقیقی مغالطہ اگتے ٹردا ویسی۔
- سنین دا اندراج کرݨ لگیاں، ہندسیاں دا اندراج واضح ہووݨ چاہیدے وگرنہ غلطیاں دا احتمال راہندے۔
- کتابت دی غلطی دُور کرݨ کیتے ضروری ہے جو پروف ریڈنگ اُتے مکمل توجہ ݙتی ونجے وگرنہ ایں طرحا ں دی غلطی مئولف/ مصنف دی طرفوں ڳݨی ویندی ہے۔
- کہیں وی کتاب ، اوندی اشاعت ، مصنف، مقام اشاعت، سن اشاعت، صفحہ نمبر دا اندراج، زبانی روایت دی بجائے تحقیقی سند کنوں مدد گھنݨی چاہیدی ہے۔
کوئی ادبی تاریخ مکمل نھیں ہوندی۔ کیوں جو ادبی تاریخ دا گھیر ٻہوں وسعت پذیر ہوندے۔ ایہا وجہ ہے جو شائع شدہ ادبی تواریخ جݙاں وی دوبارہ چھپ تے سامݨے آئن۔ انہاں وچ تصیح اتے اضافہ تھیندا رہے۔
"ادب دی تاریخ تے ادب دی تحقیق وچ فرق برقرار رکھݨاں ضروری ہے۔ ادبی تاریخ تے ادبی تحقیق دے منصب کوں واضح طور تے سمجھݨ دی ضرورت ہے۔ اساݙے کول ٻہوں سارے کم کرݨ والے، انہاں شعبیاں دے تصورات کوں گُد مُڈ کر ݙیندن۔ مسئلہ ایہ ہے جو ادبی مورخین دا ہک گروہ تحقیقی حقائق دی دریافت تے کھوج کوں ای ادبی تاریخ سمجھدے۔ ایں کیتے مورخین دیاں تاریخاں وچ تحقیقی حقائق اُتے ای ساری توجہ مرکوز کر ݙتی ویندی ہے۔"[١]
ایندے وچ کوئی شک نئیں جو اعتبار دار تحقیق ادبی تاریخ کوں اعتبار عطا کریندی ہے مگر صرف تحقیقی حقائق دی دریافت، کہیں ادیب، عہد، رجحان یا صنف بارے خام مواد پیش کرݨ ٻہوںاہم کوئے نی۔ ادبی تاریخ تاںتخلیق دے تہذیبی تاریخی پس منظر دے نال نال اصناف ادب دے ارتقائی افکار دی تاریخ وی ہوندی ہے ۔ اتے ادبی تاریخ ادب اتے کلچر دے آپت دے ربط کوں وی واضح طور تے پیش کریندی ہے۔[٢]
ٻیا ݙیکھو
لکھوحوالہ جات
لکھو- ↑ ڈاکٹر تبسم کاشمیری ، ’’اردو ادب کی تاریخ‘‘، سنگ میل پبلی کیشنز لاہور، سال 2003ء، ص: 13
- ↑ از: سئیں ڈاکٹر خالد اقبال۔ مقالہ پی ایچ ڈی۔