سرائیکی انشائیاں دی تن٘دِیر

اِیہ ہِک نا مکمل تن٘دِیر ہِے اِین٘دے وِچ تُساں دُرُست حوالیاں دے نال وَدھارا کر تے وکیپیڈیا دے سرائیکی شعبے وِچ اپݨاں حِصّہ پاء تے ٻان٘ہہ ٻیلی بݨ سڳدے ہِیوے۔

اشائیہ نگاری

’’انشائیہ ہک اینجھی صنف ہے جیندے وچ نہ صرف تازگی دا سب کنوں ڈھیر مظاہرہ کیتا ویندے بلکہ تازگی دے ذرا جھیٔں گھٹ احساس دی وجہ نال انشائیہ آپݨے فنی مقام توں تلے ڈھہ ویندے۔ تازگی توں مراد محض اظہار تے ابلاغ دی تازگی نھیں بلکہ تازگی توں مراد موضوع تے نقطہ نظر دا اینجھا انوکھا پن ہے۔ جیڑھا جو حیاتی دی یکسانیت تے ٹھہراؤ اڳاں ودھ کے ماحول دا نویں سروں جائزہ گھنݨ تے مائل کریندے۔‘‘ ^[١]

کُجھ چھپیل سرائیکی انشائیاں دی تن٘دِیر

سن ۱۹۸۶ء وچ ’’سرائیکی انشایئے‘‘ ناں نال محمد اسلم میتلا دی کتاب شائع تھئی ایہ۔
سرائیکی انشایئے محمد اسلم میتلا، میتلا پبلی کیشنز، ، نعمت والا، جہانیاں، ۱۹۹۱ء
بٹھ پیا سونا، دلشاد کلانچوی، اکادمی سرائیکی ادب، بہاولپور، ۱۹۸۷ء
وسیب رنگ، محمد اسلم میتلا، میتلا پبلی کیشنز، نعمت والا، جہانیاں، ۱۹۹۱ء
مٹھڑے تیر، (جزوی)، راہی گبول، سانول سرائیکی ادبی اکیڈمی، ڈیرہ شمس، ۱۹۹۲ء
تل وسیب، رانا سردار احمد سعید، رابا پبلی کیشنز، داراب پور، جلال پور پیر والہ، ۱۹۹۲ء
بکھ دا مخول، ابو البشر شاہ جیلانی، سانول سرائیکی ادبی اکیڈمی، دیرہ شمس، ۱۹۹۲ء
جھلار، ڈاکٹر محمد سلیم ملک، سرائیکی ادبی اکیڈمی، بہاولپور، ۱۹۹۳ء
گُجھے دَھک، منظور احمد اعوان، سنجوک سرائیکی ادبی سنگت،
آسوں پاسوں، رانا سردار احمد سعید، داراب پور، جلال پور پیر والہ، ملتان، ۱۹۹۴ء
ݙسکیاں تے ٹھکارے، ابن الامام شفتر، جھوک پبلشرز ملتان، ۲۰۰۹ء
سوجھلا، ڈاکٹر گل عباس اعوان، جھوک پبلشرز ملتان، ۲۰۰۹ء
اولڑݨاں، عبدالباسط بھٹی، ملتان انسٹیٹیوٹ آف پالیسی اینڈ ریسرچ، ملتان، ۲۰۱۱ء
مُسکار، ڈاکٹر خالد اقبال، کتاب دوست، ملتان، ۲۰۱۲ء
اَکھ، مریم حفیظ گھوٹیہ، ادارہ تحقیقات زبان و ادب، بہاولپور، ۲۰۱۶ء
پارتاں، ڈاکٹر نواز کاوش، چولستان علمی و ادبی فورم، بہاولپور، ۲۰۱۷ء
مُرکݨیاں، غلام فرید، سپت سندھو پبلی کیشنز، ڈیرہ اسماعیل خان، ۲۰۱۷ء

سرائیکی انشائیہ نگاراں دا پورھیا

سرائیکی وسیب دے انشائیہ نگاراں نے انشائیہ لکھ تے نثر وچ اضافہ کیتے۔ انہاں موضوعات آپݨے وسیب وچوں گھدن۔ لکھتاں وچ زبان و بیان دی سادگی ہے۔ شگفتہ انداز وچ ہر انشائیہ نگار، آپݨی کوشش وچ کامیاب رہیٔے۔ انشائیہ، مضمون نگاری کنوں انڄ ہک صنف ہے۔ چنڳے انشایئے دی ایہ خوبی ہوندی ہے جو او اچل چیت کتھاہوں شروع کیتا ونڄ سڳدے جاں جو مضمون دی تمہید ہوندی ہے۔ مضمون ہک خاص منصوبہ بندی دے مطابق لکھیا ویندے تے انشائیہ غیر روایتی انداز نال، بے تکلفانہ اسلوب دا تقاضا کریندے۔ مضمون طویل لکھیا ویندے جاں جو انشایئے دی ہک خوبی اوندا مختصر ہووݨ ہے۔ مضمون ہر طرح نال مکمل ہوندے۔ تاہم انشائیہ دی عدم تکمیل ایندی خوبی ڳݨی ویندی ہے۔ انشایئے وچ انشائیہ نگار دی ذات شامل ہوندی ہے مگر مضمون وچ اینجھی کوئی شرط نھیں ہوندی۔ مضمون مزاحیہ ہو سڳدے مگر انشایئے وچ صرف ہلکی پھلکی شگفتگی تے اسلوب دی تازہ کاری ضروری ہوندی ہے۔

مضمون وچ اصلاح یا تنقید دا پہلو نمایاں ہوندے۔ جاں جوانشایئے وچ تخیّل آرائی تے خیال آفرینی ضروری ہوندی ہے۔^[٢]