سرائیکی مضمون نگاری

اِیہ وی سرائیکی لوک ادب دی ہِک وَنکی ہِے جِین٘دے وِچ انجو انج مقصداں کِیتے انجو انج طرزاں دے مضمون لکّھے وین٘دے ہِن۔

مضمون نگاری دا تعارف

لوک ادب دی ایں صنف مضمون، جینکوں انگریزی وچ Eassay آکھیا ویندے۔ ایندا تعلق یورپ نال ہے مضمون، عربی زبان دا لفظ ہے۔ جیندے لغوی معنی ہن ’’ضمن میں لیا ہوا‘‘۔ اصطلاحی معنی وچ اوں عبارت یا تحریر کوں مضمون آکھیا ویندے جیڑھی جو خاص موضوع اُتے لکھی ڳئی ہووے ݙوجھے لفظاں و چ مضمون، غیر داستانوی ادب دی اینجھی نثری صنف ہے جیندے وچ کہیں خاص موضوع بارے ذاتی رائے/ اظہار خیال کیتا ڳیا ہووے۔

موضوعات      

مضمون نگاری وِچ اخلاقی، اصلاحی، علمی، ادبی، سائنسی، مذہبی، تاریخی، سوانحی، مزاحیہ، ہر طرحاں دے موضوع بارے مضمون لکھیا ونڄ سڳدے۔ اسلوب دی انفرادیت مضمون تے مضمون نگار کوں ݙوجھیاں کنوں وکھرا کریندی ہے۔ مضمون لکھݨ دے کوئی بݨے بݨائے اصول کوئینی۔ البتہ ہر مضمون دی ہک منطقی ترتیب ضرور ہوندی ہے۔ پہلے موضوع دا تعارف، متن (ابتداء، درمیان، چھیکڑ) مضمون اتے انشائیہ وچ فرق ہے۔

سرائیکی مضمون اَتے انشائیہ وِچ فرق

• مضمون وچ پیش کیتے ونڄݨ والے دلائل معروضی اتے عمومی ہوندن۔ جاں جو انشائیہ ذاتی تاثرات اتے مبنی ہوندے۔

• مضمون وچ تمہید ٻدھݨی پوندی ہے جاں جو انشائیہ اچل چیت شروع تھی ویندے۔

• مضمون ہک خاص منصوبہ بندی دے تحت لکھیا ویندے۔ جاں جو انشائیہ غیر روایتی جا تے بیتکلفانہ اسلوب وچ لکھیا ویندے۔

• مضمون طویل وی ہو سڳدے جاں جو انشائیہ افسانے دی طرحاں مختصر ہووے تاں لطف ݙیندے۔

• مضمون ہر طرح نال مکمل ہووݨاں چاہیدے، جاں جو انشایئے وچ عدم تکمیل دا عنصر موجود ہوندے۔

• انشایئے وچ انشائیہ نگار دی ذات یا شخصیت وی شامل ہوندی ہے۔ مضمون وچ ایہ ضروری نھیں۔

• مضمون مکمل مزاحیہ ہو سڳدے جاں جو انشائیہ ضرف ہلکی پھلکی شگفتہ تحریر ہوندے۔

• مضمون وچ اصلاح یا تنقید دا پہلو شامل کیتا ونڄ سڳدے جݙاں جو انشائیہ دا مقصد، تخیّل آرائی یا خیال آفرینی ہوندے۔

مضمون دیاں وَنکیاں

’’مضمون دی سدھی جھیٔں تعریف یہ تھی سڳدی ہے جو دنیا دے کہیں وی موضوع بارے ذمہ دارانہ اظہار خیال دا ناں مضمون ہے۔‘‘

مضمون دیاں مختلف قسماں ہوندین تحقیقی، تنقیدی، طنزیہ و مزاحیہ وغیرہ وغیرہ۔ سرائیکی ادب، تہذیب، تاریخ، ثقافت اتے ٻئے کئی حوالیاں نال مضامین دی لکھت تے ادبی رسائل، جرائد، اخبارات دے ادبی صفحات وچ ݙینہہ بہ ݙینہہ ودھݨ کار ہے۔ ادبی، تاریخی، تنقیدی، تحقیقی مضامین دے مجموعے شائع تھیندے آندن۔ جیندے نال سرائیکی نثر دے نسرݨ، اُسرݨ دے امکانات ٻہوں ودھدے پئے ݙسدن۔

ٻِیا ݙیکھو

• سرائیکی طنز تے مزاخ

• سرائیکی مکتوب نگاری

• سرائیکی سفرنامہ

• سرائیکی غیر افسانوی نثر

حوالہ جات

۔ ۔ ۔ ۔ ۔