زیبُ النساء ( ڳائیکہ)
زیبُ النساء (ڳائیکہ) (اردو: زیب النسا (گلوکارہ)) (سندھی: زیب النساء) (ڄَمَّݨ دی جاء: نواب شاہ) (مَرݨ دی تَرِیخ: ١٩ دسمبر ٢٠١٩ء) پاکستان دی ہِک سندھی لوک ڳائیکہ ہَن۔ اُوہ سن ١٩٦٠ء تُوں ١٩٩٠ء دے ݙہاکیاں دے وِچالے سندھ دی مہان٘دری زنانی ڳائیکاں وِچ شامل ہَن۔ اُنّھاں نے سین٘کڑے صوفی ڳاݨے ڳائے ہَن جیڑھی ریڈیو پاکستان حیدر آباد نے ریکارڈ کِیتے ہَن۔
ٻچپݨاں
لکھوزیبُ النساء نواب شاہ سندھ وِچ بچو شیخ دے ٹَٻَّر وِچ ڄَمّے ہَن۔[١] اِنّھاں دا اَصل ناں "قائم خاتون" ہئی۔ اِنّھاں دا تعلّق ڳائیکاں یا موسیقاراں دے ہِک عام ٹَٻَّر نال ناں ہئی۔ تاہم، اِنّھاں دی اَمّاں مقامی شادی دے سَوَبّاں اَتے سماجی کَٹّھاں وِچ ڳان٘دے ہَن۔
ڳاݨے دا کَم کار
لکھوزیبُ النساء نے اپݨی ڳائیکی دے کَم کار دا اَغاز ١٩٥٨ء وِچ ریڈیو پاکستان حیدر آباد توں کِیتا ہئی۔ اُنّھاں نے مہان٘درے سندھی ڳائیک محمد جمان نال موسیقی دا سبق گِھدّا۔ اُنّھاں دی اَواز سوہݨی ہئی۔[٢] ریڈیو پاکستان نے صوفی شاعراں دے اَݨ ڳِݨت ڳاݨیاں کُوں اِنّھاں دی اَواز وِچ رِیکارڈ کِیتا۔ اِنّھاں صوفی شاعراں وِچ شاہ لطیف بھٹائی، سچل سر مست، مصری شاہ، منٹھار فقیر، ٻڈھل فقیر اَتے ٻہوں سارے ٻئے شامل ہِن۔ ریڈیو پاکستان دی موسیقی لائبریری وِچ اِنّھاں ڳائے ہوئے ڳاݨیاں دا بھرپور ذخیرہ مِل سڳدا ہِے۔ اُوہ سندھی ٻولی وِچ "سہرا" یا "لاݙا" دے ناں نال شادی ویاہ وِچ ڳاݨیاں کِیتے وِچ مہان٘درے ہَن۔ اُنّھاں نے مہان٘درے زنانے ڳائیکاں زرینہ بلوچ، آمنہ اَتے روبینہ قریشی دے نال شادی دے ڳاݨیاں کُوں ریکارڈ کِیتا۔ اُستاد محمد جمان اَتے اُستاد محمد یوسف دے نال اُنّھاں جوڑی وی ٻہوں مہان٘دری ہِے۔ پاکستان ٹیلی ویژن سنٹر کراچی نے ٻئے زنانیاں ڳائیکاں دے نال اِنّھاں دی اَواز وِچ ٥٠ تُوں وَدھ ڳاݨے وی ریکارڈ کِیتے۔[٣]
وفات
لکھوزیبُ النساء ١٩ دسمبر ٢٠١٩ء کُوں نواب شاہ وِچ فوت تِھی ڳئی۔[٤] اِنّھاں دے پِنڄ دِھیاں اَتے ݙو پُتراں وِچُوں، صرف ہِک دِھی ثمینہ کنول ڳائیکہ ہِے۔
حوالہ جات
لکھو- ↑ Zub-un-Nissa (in Sindhi), Sindhi Wikipedia
- ↑ زيب النساءِ گمناميءَ ۾ گذاري ويل سھرا لاڏا ڳائيندڙ ھڪ لوڪ گائڪا, Daily Kawish, Hyderabad, 21 December 2019.
- ↑ ٰمصطفيٰ ملاح: خوبصورت آواز جي مالڪ گائڪا زيب النساء اسان کان وڇڙي وئي، روزاني ڪاوش، 21 ڊسمبر 2019, Daily Kawish, Hyderabad.
- ↑ لوڪ گيتن جي راڻي زيب النساءِ لاڏاڻو ڪري وئي، روزاني سنڌيار، 20 ڊسمبر 2019, Daily Sindhyar.