جِھݨکاں
جِھݨکاں کیا ہِن؟ لکھو
جِھݨکاں / جِھن٘ڑکاں کُوں اُردو وِچ کوسنے آہدِن۔ اے اُوہ جُملے ہِن جِہڑے کئیں کُوں بُرا بَھلا آکھݨ ویلے مُون٘ہ تُوں ادا کِیتے وین٘دِن۔ حیاتی دے کَم کار اِچ اَساں ݙیہدے ہَیں جو کئیں کاوِڑ دا اظہار کرینیں ہوئیں اُستاد شاگرد کُوں جِھݨکاں ݙین٘دے۔ ماء پُتر کُوں جِھݨکین٘دی ہِے۔ وݙیرا چھوٹیاں اُتّے کَوڑِین٘دے۔ پِیؤ اولاد کُوں بُرا بَھلا آہْدے تاں اُوں موقع تے کُجھ بول مُون٘ہ کنوں کڈھین٘دے جِنّھاں کُوں سُݨ تے سامھݨے آلا بندہ کُجھ ݙَر کے یا دَب کے آکھݨ آلے دی مرضی مطابق کَم کرین٘دے۔ اے ٻول جِھݨکاں ہون٘دِن جِنّھاں اِچ مخاطب کُوں ڈانٹ ڈَپَٹ کِیتی ڳئی ہون٘دی ہِے۔ بعضے ویلے اے سرزنش معمولی ہون٘دی ہِے بعضے ویلے ٻہوں وَدھ۔ اِنّھاں جِھݨکاں کُوں دِلّی پِرِیت اُتّے غالب آوݨ آلے بد خواہی دے وقتی / عارضی جذبے وِی آکھیا وَن٘ڄ سڳدے۔ جِیویں:
- اللہ بھان٘ویں ککھ ناں رہی۔
- اللہ چَٹ کری۔
- تُرُٹ موئیا۔
- تیݙا ڈِھڈھ ڳَلّے۔
- خُدا پُچّھی۔
- خُدا خراب کری۔
وݙکیاں دی طرفُوں بد خواہی لکھو
گھر دیاں وݙیریاں، مان٘واں، ٻُوئیاں ٻالاں کنوں اَوکھیاں تھی کے جِیویں بُرا بھلا آہدِن اُوہ اِنّھاں جِھݨکاں وِچ چنڳی طرحاں نظر آن٘دے۔ اِنّھاں جِھݨکاں وِچ وݙیریاں دی طرفُوں بد خواہی دا جِہڑا اظہار ہون٘دے اُوہ وقتی تے عارضی ہون٘دے۔ دِل اِچ پِرِیت اُون٘ویں ہون٘دی ہِے۔ جِیویں آکھیا وین٘دے:
- اللہ ڳالی۔
- تیݙا جنازہ چَوّے۔
- تیݙیاں اکّھیں سڑِن۔
- ہتّھاں اِچ کیڑے پوونِیں۔
- ڄَنگھڑی بھنِیجی۔
جِھݨکاں وِچ دُعائیں لکھو
بعضے ویلے اِنّھاں جِھݨکاں وِچ بجائے بد خواہی دے، ہِک دُعا دا اظہار ہون٘دے۔ اے سرائیکی زبان دا ہِک خاص انداز ہِے جو بُرا بَھلا آکھݨ ویلے دُعا ݙِتّی وَن٘ڄے۔ جِیویں:
- ٻیڑی تَری۔
- خُدا خراب ناں کری۔
- شالا چَٹ ناں تِھیویں۔
- ساݙے سَت سلام ہِن۔
جِھݨکاں وِچ پَلُوتے لکھو
بعضے ویلے پَلُوتے تے جِھݨکاں ہِکّو جِیہاں نظر آن٘دِن۔ جِیویں آہدِن:
- ٻُݙ مَرّیں۔
- تیکُوں خُدا ڳالے۔
- سَس مویا ناں ہووے تاں۔
- دِھیّاں پُتراں کنوں لَہویں۔
- موت پووی۔
- ناس تِھیوی نحش آ!
ٻِیا ݙیکھو لکھو
حوالہ لکھو
- تبصرہ کتاب: ساݙا ترکہ ١٩٩٩ء ۔از کتاب: مقدمات ۔ پروفیسر مقبول گیلانی ۔ صفحہ نمبر ٢٤٥ تُوں ٢٤٧۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔
MubasherKaleem (ڳالھ مُہاڑ) ١٧:١٣, ٣ فروری ٢٠٢٢ (PKT)