لوک دُعاواں

لوک دعاواں سرائیکی لوک ادب دا ہک اَݨ مُل تے اَݨ کھُٹ خزانہ ہے۔ انہاں دعاواں دا سرائیکی لوکاں دی حیاتی تے کلچر وچ ہک اہم تے اُچیرا مقام ہے۔ ہر چھوٹا وݙا، ٻُڈھا نَن٘ڈھڑا، نین٘گرمرد، ذال مݨس، آپݨاں اوپرا، سَکا سیاء ملدیں ویلے ہک ٻئے کوں دعا ݙیندے تے دعا گھندے۔ اتھاں دنیاوی ݙے گھن دی جاء تے رُوحانی ݙے گھن دا فارمولا لاگو تھیندے۔ اتے ہر کوئی ٻئے کوں دعا ݙیوݨ دی سِک رکھدے دعا گھنݨ دی تانگھ نی رکھدا۔ دعا اصل وچ انساناں دے آپت دے میل دی پہلی دلی سُن٘ڄاݨ ہے، جیندے لفظاں دی چوݨ مخاطب دی سماجی تے وسیبی قدر، مقام تے اہمیت دے مطابق ہوندی ہے۔

کجھ لوک دعاواں ایہ ہن:

الف لکھو

آخرت چنگی تھیوی (تیݙا انجام چنگا تھیوے)
آخرت دا بھلا تھیوی
آخرت دا سوجھلا تھیوی
آڈھڑا ٻُڈھڑا تھیویں
آس اولاد آلا تھیویں
اقبال سلامت ہووی
اللہ آن ناں جوڑے
اللہ آپݨے در توں پناوے
اللہ ایہ پاڑے مِلاوے
اللہ بُرے وقت کنں بچاوے
اللہ بے مُراداں دیاں مُراداں پوریاں کرے
اللہ بھول نہ بھَنّے
اللہ بھون٘دے وَٹّے کنوں بچاوے (اللہ اچانک بلا کنوں محفوظ رکھے)
اللہ ٻہوں ݙیوی
اللہ ٻیڑی بنّے لاوی
اللہ جنت وچ جاء ݙیوی
اللہ حاکم حکیم کنوں بچاوی
اللہ حیاتی بشکی
اللہ حیاتی وݙی کری
اللہ خاتمہ ایمان تے کری
اللہ دا خصماناں ہووی
اللہ دی امان ہووی
اللہ دی رکھ ہووی
اللہ دے حوالے
اللہ رادھی ݙُدھّی وچ برکت پاوی
اللہ رڄ کڄ ݙیوی
اللہ سِدھی سیت دے متھّے لاوی
اللہ سئیں آں! چلدی ٻیڑی سوار کریں
اللہ سئیں آں! حاکم حکیم کنوں بچاویں
اللہ سئیں آں! ݙُدھ پُتر آلے دے متھّے لان٘ویں
اللہ سئیں آں! سدھی آلے دے متھے لان٘ویں
اللہ سئیں آں! سِدھی سیت دے متھّے لا
اللہ سئیں آں! سِدھی سَیت کر
اللہ سئیں آں! فجر نال کئیں آس آلے دے متھے لان٘ویں
اللہ سئیں آں! کمینے دی شاہی کنوں بچا
اللہ سئیں آں! نُور پِیر دے ویلے کئیں بخت آلے دے متھے لان٘ویں
اللہ سئیں آں! نُور پِیر دے ویلے کئیں سِدھ آلے دے متھے لان٘ویں
اللہ کافی تھیوی
اللہ کرے خیر دی آوی (کہیں دے آوݨ دی تانگھ کیتے دعائیہ جملہ)
اللہ کرے ݙیوا ٻلدا رہوے
اللہ کرے لکھ تھیوو
اللہ کن ݙے ناں سُݨے
اللہ کئیں دا مُتھاج نہ کری
اللہ لائیاں سجائیاں کری
اللہ لوڑ دی تھوڑ نہ ݙیوی
اللہ مٗراد ون٘د کری
اللہ منزل چنگی کری
اللہ میݙا! قارون آلی دنیا نہ ݙیویں
اللہ نبی دی رکھ ہووی (اللہ رسول تیݙی حفاظت کرن)
اللہ نور چانݨاں قائم رکھی
اللہ ہر دے پردے کڄّے
اللہ وصّل دا پردہ بخشے (اللہ عزت دی حفاظت کرے)
انڈیں پا ہنڈاؤ (ݙاڈھے مزے کرو)
اݨ ݙدھیاں چھِڑنیں
اوکھ نہ آوی
ایمان دا ݙیوا ٻلدا راہوی
ایمان سلامت رہوی
ایمان دی باچھائی/ بادشاہی ہووی

ب کنوں خ تائیں لکھو

بخت سوائے ہوونیں (تیکوں خوش بختی ملے)
بختاں دے جھڑ ہووِنیں
بندی دا ناں دی بندی دا خلاص کریں
بھاݨے بھرے رہونِیں
بھلی واٹ ہووی
بھلی وارث ہووی
ٻال تے سِر آلا جیندا رہی
ٻچڑا ڈہیجی
ٻچڑے وݙیرے تے ݙُُکھ پریرے
ٻچڑیاں دے شہَر تھیونِیں
ٻلدا ݙیوا کڈان٘ہیݨ نہ وِسمی (تیݙی شہرت قائم راہوے)
ٻیڑا تری/ ٻیڑی تری (اللہ عذاب کنوں بچاوے)
ٻیڑی ٹھِلّی
پُتراں دے شہر تھیونیں
پِیر دی رکھ ہووی
پنج پیر وسیلہ ہوونیں (پنج پیراں دا سہارا ملے)
پیؤ بھرا جیونِیں
پھَلیں پھُلیں
تاݙے وسدے رہونِیں (گھر آباد رہوے)
تاریاں جِتی ہَنڈھو
تتی وا نہ لڳی
تخت بخت قائم رَہوی
تیکوں سہرے ٻنھاں
ٹُکر رزق ٻہوں ہووی
ٹُکّر مانی دی فکر نہ ہووی
ٹھر ٹھر وَن٘ڄے ماء
ٹھَڈّی وا پئی آوی
جِتھ پیر اُتھ خیر ہووی
جَد ودھی
جُگ جُگ تھیویں (لمبی عمر لے)
جُگ جُگ جیویں (سدا سلامت راہویں)
جگ مُتھاڄ تھیوی
جند پیا جیویں شالا
جند جیوی
جِند/ جِندڑی ماݨیں
جن٘ج چڑھی (شادی تھیوی)
جوانیاں ماݨیں
جِیونیں جی سِکھیندے
جیوݨ جوگا!
جیوی ٻچڑا
جیویں ہوویں
جیوے جوڑی
جیوے سہریاں آلا
جھُڳا اَوَدان ہووی
جھوکاں وَسنِیں
ڄڑھ میخ ساوی رہوی (اولاد / نسل دا سلسلہ جاری رہوی)
چاہرے بازُو، پنجواں نُور، چھیویں صحت شالا قائم رَہوی
چڑھی کمان ہووی/ چڑھیاں کماناں ہونِیں
چنڳی لکھی ہووی
حسبی اللہ! بسم اللہ!
حق نہ حق کنوں خدا امان ݙیوی (اللہ ہر عذاب کنوں بچاوے)
حیاتی دا دھاڳا وݙا تھیوی
حیاتی دی ݙور لمبی تھیوی
حیاتی وݙی تھیوی
خاتمہ بالخیر تھیوی
خدا خراب نہ کری
خدا رناں دے شرشوبے کنوں بچاوے
خُشیاں دے ݙین٘ہ ݙیکھیں (ہمیشہ خُشیاں نصیب ہوون)
خصماناں خیر تھیوے
خوش پئے وسو شالا
خیر پرنِیندے دی
خیر میݙے سردار دی
خیر نال ون٘ڄ خیر نال آ
خیری آؤ خیری ون٘ڄو

د کنوں س تائیں لکھو

دَر لتھا رہی
دشمن/ دشمناں دے وار خطا تھیونِیں
دشمن دا وار خالی ہووی
دشمن دا وار خطا ون٘ڄی
دشمن رد ہووی
دشمن زیر ہوونیں
دشمن مرنِیں تے سڄݨ ٹھرنِیں
دھاڳا وݙا تھیوی
ݙُڈھ پُتر آلا تھین٘ویں/ ہوویں
ݙُڈھ پُتر دی خیر ہووی
ݙکھ دور ہوونیں
ݙون٘ہاں جہاناں دا سردار وسیلہ ہووی (حضور دی شفاعت ملے)
ݙون٘ہاں جہاناں وچ شرم رہوی
ݙیندیں ہتھ نہ تھکی
ݙیوݨ آلے دی خیر، نہ ݙیوݨ آلے دی خیر
راہ مسافراں خیر
رب دی رکھ ہووی
رب ݙیندا نہ تھکّی
رَڄّا کڄّا ہوویں
رڄی کڄی تھیویں
سبھ کجھ مراد ہووی
ست پتریتا تھیویں
ست پتریتی تھیویں
ست پُڑَتّا تھیویں (ست پُشتاں تائیں ودھیں)
ست پُڑَھتّا تھیویں
سُتیاں دی خیر جاگدیاں دا بھلا
ستّے پردے کڄّے رہونیں
سڄݨ ڈھیر، دشمن زیر
سر بخت دی خیر، سرداریاں قائم
سِراں دی خیر
سِراں دی خیر، سروہاں دی خیر ( نکے وݙے سبھ دی خیر)
رب وار ولاوے (ݙین٘ہ پھِر آون)
سر بخت دی خیر ہووی
سِر بخت دی شاہی ہووی
سِر دا سئیں جیوی
سِر دا سائیں جیوی
سوکا ساوا تھیویں
سوہݨی صحت ہووی
سہریاں آلا جیوے
سئیں! جیویں پیا
سئیں دی رکھ ہووی

ش لکھو

شالا آباد رہویں
شالا اَوکھ نہ آوی
شالا اینویں کچاہریاں لڳیاں رہن
شالا بخت بلند ہووی
شالا بختاں آلا ہوویں
شالا بھلا تھیوی (خدا تیکوں مالامال کرے)
شالا ٻُڈھ سہاڳݨ تھیویں/ ہوویں
شالا ٻُڈھڑا رھیویں
شالا پھَلیں پھُلّیں
شالا تاریاں جتّی ودھیں (نسل ٻہوں ودھے)
شالا تتی واء نہ لڳی
شالا جوانیاں ماݨیں
شالا جوڑ سلامت رہون
شالا جوڑی سلامت رَہوے
شالا جیندا رہویں
جیویں پیا
شالا جھوکاں اآوادان رہونیں
شالا جھوکاں وسنیں
شالا چڑھیاں کماناں ہوونیں
شالا چلدے پراݨ قائم رہون
شالا چنگی لکھی ہووی/ ہووے
شالا خیر ہووی
شالا خیریں وسّیں
شالا دیْر تائیں جیویں
شالا ݙُدھوں پُتروں ودھّیں مَنّوں نہ ودھیں
شالا ݙیندا نہ تھکیں
شالا ساوا سوکھا تھیویں/ رہویں
شالا ست پتریتا تھیویں
شالا سَت سُہاڳݨ تھیویں
شالا ست شَہر تھیونیں
شالا سہاگن تھیویں
شالا شرم بھرم رہوی
شالا شرم رہوی
شالا صاحبی ماݨیں
شالا صاحبیاں ماݨیں
شالا غیر دے در توں نہ پناوے
شالا کمان چڑھی ہووی (تیݙا رعب قائم رہوے)
شالا کھِلدا متھے لڳیں
شالا گھوٹ تھیویں (گھرآباد تھیوی)
شالا نتھ جوڑی قائم رہوے
شالا نُور چانݨاں قائم رہوی
شالا ہَݙ سہندے بار خدا کئیں تے نہ ݙیوے
شالا ہک دا لکھ تھیویں
شالا ہمیشاں ہوویں
شان شرم قائم رہوی
شر شِطان کنوں رب بچاوی
شرم شہور نال ون٘ڄیں
شہر تھیویں ( خوب پھلیں پھُلیں)

ص کنوں ی تائیں لکھو

صحت دی باچھائی ہووی
صحت دی بادشاہی ہووی
صدقے تھیواں گھولی ون٘ڄاں
طُرہ زاں ہوسی ( شان اُچی تھیسی)
قرآن وسیلہ ہووی
کڄّا پردہ ہووی
کماناں چڑھیاں رہونیں
کنڈھ کرکے ون٘ڄیں، مٗنہ کرکے آویں ( خیریں ونڄو، خیر نال آؤ)
کھٹّی کوں برکت ہووی
کھیر کھنڈ پیویں
کوسی واء نہ لڳی
کھُری کھیسہ نہ لڳی (تیݙی جیب بھری رہوے)
لال گھوٹ تھیویں
لکھ تھیویں
لکھاں تے قلم ہووی (وݙا افسر بݨیں)
مارکنڈے دی آرزا ہووی (تو دیوتا دی حفاظت وچ رہویں)
مال منھّیں دی خیر ہووی
مال منّھی ݙیڈھی پردہ خیر ہووے
مالک چلدی ٻیڑی سوار کرے
ماݨیں ݙیندیاں جیونیں (دعائیں ݙیوݨ آلیاں سلامت رہون)
ماء صدقے تھیوے
ماء صدقے ون٘ڄے
ماء گھولی ون٘ڄی
مردے ویلے شالا کلمہ نصیب تھیوی
مرشد کامل ہووی
مریندیاں دے اڳوں تے بھڄدیاں دے پچھوں رہویں (حملہ آوراں وچ اڳوں اڳوں ہویں تے ہار ون٘ڄݨ آلیاں دے پچھوں بھڄدا رہویں)
مریندیاں دے لال طُرّے
موتیاں والا راجا! صحت دی بادشاہی ہووی ( بہاول پور دے نواب کیتے دعا)
میݙی جِند!
میݙی جندڑی!
نان٘ویں چلدے رہونیں
نان٘ویں قائم رہونیں
نور چانݨاں قائم رہوی
وڄدیاں واڄیاں نال آویں (شان قائم رہوے)
ودھ ودھ کے شَہر تھیوو
وݙّا ٻُڈھا تھیویں
وݙی ارجا تھیوی ( عمر لمبی تھیوی)
وسدا رہیں
وے! ماء ٹھر ٹھر ون٘ڄی
ہر دم آؤ (ست بسم اللہ)
ہردے ٻچڑے دی خیر
ہسدے وسدے رہو (سدا آباد رہو)
ہک دے ݙو مِلنیں