نواب مظفر خان شہید
نواب مظفر خان (اصل ناں: مظفر خاں، تخلص: مظفرؔ) (ڄَمَّݨ دا سال: 1757ء - فوت تِھیوݨ دا سال :1818ء)
حیاتی دا احوال
لکھو’’نواب مظفر خان شہید بانی مظفرگڑھ 1171ھ (1757ء) وچ ابدالی روڈ ملتان دے نیڑے شیش محل (موجودہ کمشنر ہائوس ملتان) دے سامݨے ہک مکان وچ ڄمے۔ آپ دے والد نواب شجاع محمد خان ہن۔
دورِ حکومت
لکھو1779ء توں 1818ء توݨی نواب مظفر خان ملتان دے حاکم رہے۔ 1798ء وچ نواب نے موسن دی ہٹی (موجودہ مظفر گڑھ شہر) دے مقام تے ہک عالی شان قلعہ تعمیر کرایا جیکوں مظفر گڑھ دا ناں ݙتا۔ 1211ھ (1796ء) وچ اینکوں اپݨی دریائے چناب پار دی مقبوضات دا صدر مقام بݨایا۔
ذاتی حیاتی
لکھونواب مظفر خان وݙا پاکباز انسان ہا۔ نماز پنجگانہ تے تہجد نماز کݙاہیں قضا نہ کیتی۔ مولوی حکیم اللہ بخش نظامی دے قول مطابق نواب مظفر خاں سرائیکی وچ شاعری وی کریندے ہن اتے نواب صاحب دی ہک سی حرفی بزبان سرائیکی موجود ہے جیندے وچ مظفر تخلص موجود ہے۔نواب مظفر خان کوں مہاراجہ رنجیت دی فوج نے 1875ء بکرمی 1818ء وچ شہید کرݙتا۔ تاریخ شہادت 2 جون دے ݙینہہ چھݨ چھݨ ہا‘‘(۱۰)[١]
ادبی پورھیا
لکھونواب مظفر خان شہید دی سی حرفی دستیاب نہ ہووݨ پاروں محقق سجاد حیدر پرویز نے نمونہ کلام درج نی کیتا۔ ڈاکٹرسجاد حیدر پرویز دی ایہہ کتاب ادبی تاریخ نویسی دے پہلے منڈھ یعنی تذکرہ نویسی وچ شمار تھیندی ہے۔ ضلع مظفر گڑھ (تاریخ ، ثقافت تے ادب) ، تقریباً ہک ہزار صفحات اُتے مشتمل ہے۔ ایں ضخیم کتاب دے چھیکڑی 58 صفحات حوالہ جاتی کتب اتے اشاریہ شخصیات بارے ہن۔ ایں کتاب راہیں ضلع مظفرگڑھ دے علماء ، مشائخ تے شعراء دے علمی ، ادبی شعری پورھیئے دا ذکر کیتا ڳئے۔ شاعراں دے مختصر کوائف تے سن پیدائش اتے مرحوم شاعراں دے سن وفات ، درج کیتے ڳیئن۔ جیندے توں آئندہ کیتے ادبی تاریخ رقم کرݨ والے مورخین ، محققین دا تحقیقی کم پدھرا تھیسی۔ ڈاکٹر سجاد حیدر پرویز بنیادی طور تے محقق ہن تے تنقید نگاروی۔ جتھاں او اپݨے کم کار بارے ڳول پھرول کریندن ، تنقید دافریضہ انجام ݙیندن اتھاں او اپݨے اتے تنقید دا حوصلہ وی رکھدن۔ ڈاکٹر سجاد حیدر پرویز ، اپݨی کتاب ’’سرائیکی ادب ، ٹور تے پندھ‘‘ دے صفحہ نمبر 95 تے ، اپݨے تحقیقی کم بصورت ضلع مظفرگڑھ (تاریخ ، ثقافت تے ادب) بارے نصیر شاہ دا ہک مختصر تحقیقی و تنقیدی مضمون شامل کیتے۔ جیندے خاص نکات کجھ ایں طرحاں ہن۔[٢]
ٻِیا ݙیکھو
لکھوحوالہ جات
لکھو- ↑ سجاد حیدر پرویز،ڈاکٹر، ’’مظفر گڑھ، تاریخ، ثقافت تے ادب‘‘ ، پاکستان پنجابی ادبی بورڈ لاہور ،اشاعت ۱۹۸۹ء ، ص :۴۱۹
- ↑ از: سئیں ڈاکٹر خالد اقبال۔ تحقیقی مقالہ۔
۔ ۔۔۔ ۔ ۔ ۔