مین٘گھ مَلہار (پوتھی)

جینویں پوری دنیا دی قوماں دے لوک ادب وچ لوک قصے ملدن۔ اینویں سرائیکی لوک ادب وچ لوک قصے پاتے ویندن تے ایہ قصے سرائیکی تاریخ، تہذیب تے ثقافت دی نمائندگی کریندن۔ سرائیکی وسیب وچ لوک قصیاں دی روایت ٻہوں قدیم ہے۔ لوک قصے تجربے، تخیل، تجسس تے مشاہدے دا خوبصورت نمونہ ہوندن۔ اِیں پوتھی وِچ کُجھ زبانی لوک قصے اَتے اِنّھاں کُوں کٹھا کرݨ آلیاں دی حیاتی دے احوال لکّھے ڳئے ہِن۔

تعارف

’’مینگھ ملہار‘‘ … جیندے مُرتبین: امید ملتانی، خادم ملک ملتانی تے فرحت ملتانی ہن۔ ایہ کتاب سرائیکی مجلس ملتانی دی طرفوں 1979ء کوں 500 دی تعداد وچ چھاپی ڳئی ہے۔ تعداد کل صفحات کتاب 299 ہن۔ جیندی قیمت 40 روپئے ہے۔ ایہ کتاب سرائیکی مجلس ملتان دے طرحی مشاعرے (1972-73ء) وچ شریک تھیوݨ والے شاعراں دے کلام اتے مشتمل ہے۔

مشاعریاں دا احوال

سرائیکی ادبی مجلس دے زیراہتمام کل 29 مشاعرے منعقد تھئے جیندے وچ 231 شاعراں دا حمد، نعت تے مجموعی طور تے غزلاں تے مشتمل کلام محفوظ تھی ڳئے۔ اے ہک اینجھا تذکرہ ہے جیندے وچ سرائیکی زبان دے نمائندہ شاعراں دا مصرع طرح اتے تخلیق کیتا گیا کلام موجود ہے۔ ایہ کتاب ہک طرحاں نال تاریخی شعری ورثہ ہے۔ جیندے ذریعے نال سرائیکی زبان وچ غزل جھئیں صنف دی روایت کوں مضبوط کرݨ دی شعوری کوشش نظر آندی ہے۔

پیش لفظ

ایں کتاب دے پیش لفظ وچ مرتب امید ملتانی لکھدن:

’’ایں مجموعے دی اشاعت دے نال سرائیکی شاعری کوں ہک ایہو جھئیں موڑتے گھن آئے ہیں۔ جتھوں سرائیکی شاعری تے ادب دے بے شمار رستے نکلدن۔ ایں مجموعے دی اشاعت دے نال اے گاٖلھ ساریاں تے کھلسی جو نویں سرائیکی شاعری کیڈے بے انت امکانات توں پُر ہے۔ اوں نے زندگی دے نویں تجربیاں نویاں سوچاں، نویں مسائل تے نویاں جذبیاں کوں اپݨے دامن اچ سمیٹݨ واسطے کیا کجھ کیتے۔‘‘

مقدمہ

ایں کتاب مینگھ ملہار دے مقدمہ وچ پروفیسر اسلم انصاری لکھدن:

’’اے ہک امر واقعہ ہے جو سرائیکی شعر و ادب دے رشتے اپݨے علاقے دی ثقافت دے نال ٻہوں ڳوڑھے ہن ایندے وچ واقعی زندگی دے سارے تموجات موجود ہن۔ زندہ زباناں دا ادب ہر عہد دیاں سچائیاں کوں قبول کریندا ہے۔ اِت پاروں ایندے وچ تبدیلی دا عمل ہووݨاں لازمی ہے۔ جیکر کݙاہیں سرائیکی شاعری دی کوئی جامع اَتے مستند تاریخ لکھی ڳئی تاں باآسانی محسوس کیتا ویسی جو سرائیکی شاعری وچ زبان ، اسالیب ، موضوعات ، علامات ، استعارات دے اعتبار نال تاریخی ارتقاء موجود ہے اتے عہد بہ عہد تبدیلیاں دے واضح نشانات ایندے وچ موجود ہن۔ ایندے وچ رومانوی تے کلاسیکی ادوار دی درجہ بندی وی کیتی ونڄ سڳدی ہے تے بعض عقلی تحریکاں دا سراغ وی لایا ونڄ سڳدے۔‘‘

ٻِیا ݙیکھو

• سرائیکی افسانوی نثر۔

• مظفر گڑھ، تاریخ، ثقافت تے ادب

حوالہ جات

۔ ۔ ۔ ۔