سندھی لوک داستان
سندھی لوک داستان خطّۂ سندھ نال تعلق رکّھݨ آلے اَنج اَنج عوامی قِصّیاں اُتے مشتمل داستاناں دا کَٹھ ہِے۔ سندھی لوک داستاناں صدیاں پُراݨیاں داستاناں ہِن جِنّھاں کُوں اَنج اَنج ویلیاں وِچ عوامی پذیرائی مِلّی۔ اِیہ لوک داستاناں ہر شکّل وِچ موجود ہِن اَتے روایتی فقیر کہاݨیاں جِین٘ویں افسانیاں دے رنگّاں نال بھریا ہویا اُوہ مورڑو دی علامت، ݙو ݙو چنیسر دی ہِک دی رزمیہ داستان جین٘دی ٻہادری دے قِصّے اُنّھاں کُوں خطّے دے عصری افسانیاں وِچ وکھرا کرین٘دے ہِن، سسی دی پِرِیت دی کہاݨی جیڑھی اُوکُوں آپݨے یار پُنُّوں نال ہئی اُوہ اِین٘دے کِیتے دیوتا ہِے۔ اِیہو جئیں سِندھ دے لوک داستاناں دی ݙوجھے مثالاں وِچ عمر ماروی اَتے سوہݨی مہِین٘وال دی کہاݨیاں وی شامل ہِن۔
سندھی لوک گیت
لکھوسندھی لوک گِیتاں دا پرچار کرݨ کِیتے سندھی لوک ڳائیکاں اَتے تِرِیمت ڳائیکاں نے مہان٘درا کردار ادا کِیتا ہِے۔ اُنّھاں نے سندھ دے ہر دِیہ وِچ شون٘ق دے نال سندھ دی لوک داستاناں ڳائیاں ہِن۔
سندھی لوک داستان تے ادب
لکھوسندھی لوک داستاناں کُوں سندھی ادبی بورڈ دے لوک داستان تے ادب دے منصوبے دے تحت چالِیہہ جِلداں دی ہِک سیریز وِچ وی مرتّب کِیتا ڳیا ہِے۔ اِیں قیمتی منصوبے کُوں مہان٘درے سِندھی سکالر سئیں ڈاکٹر نبی بخش بلوچ نے مکمل کِیتا۔ منصوبے کِیتے مواد ݙُون٘ہائیں ٻولی دے رِیتاں دِیہ دے لوکاں اَتے لِکّھت ریکاڈ نال کَٹّھا کِیتا ڳیا ہِے۔ اِیں لوک داستاناں دی سیریز وِچ اَنج اَنج طبقیاں، سندھی لوک داستاناں اَتے ادب تُوں متعلق ہِے۔ یعنی لوک کہاݨیاں، پریاں دے کہاݨیاں، تَرِیخی پریمی داستاناں، لوک نظماں، لوک گِیت، امثال وغیرہ۔ اِنّھاں تِرِیہ پوتھیاں وِچ تَلّے ݙِتّے ڳئے ہِن:
- سسّی پُنُّوں
- نوری جام تماچی
- عُمر ماروی
- مومل رانو
- لوک گیت
- بیت
- معجزہ
- سوہݨی مہِین٘وال
- سرمد سندھی
- منقبت
- مولود
- ݙو ݙو چنیسر
- لیلا چنیسر
- مورڑو مانگرمچھ