سرائیکی ادب دے نویں عہد دے تنقید نگار

سرائیکی لوک ادب دے نویں عہد دے تقنیداں نگاراں نے ادب دے مطالعے کیتے ترے نقطہ نظر تجویز کیتن

  1. ہیئت پسندی
  2. ساختیات
  3. اسلوبیات

ہیئت پسندی

لکھو

ہیئت پسندی توں مراد ادب کوں متن دے قریب تھی پڑھݨ تے زور ݙتا ویندے۔ ہئیت توں مراد کہیں وی شعری صنف دی ساخت ہے جیویں عزل، نظم ، کافی دی انج صنفی ہیئت اتے ساخت ہے جینکوں خارجی ساخت آکھیا ویندے جاں جو نامیاتی ہیئت تو ںمراد ادب پارے دا اوکُلی اثر ہے جیندے توں قاری متاثر تھیندے۔

ساختیات

لکھو

ساختیات: اجو کی تھیوری ہے جیندا اطلاق لسانیات، نفسیات، سماجیات، انسانیات، اساطیر ، ہر سماجی ، ثقافتی مظہر اُتے لاگو تھیندے۔ ساختیات الفاظ اتے اشیاء دے درمیان ساخت اتے رشتے دے نظام دی سجان کریندی ہے ۔ ماہرین ساختیات ایں نکتے تے زور ڈیندن جو کہیں فن پارے دی اینجھی تعبیر نا مکمل ہوسی جینکوں اوندے پیدا کرݨ والے نظام دے اندر رکھ تے نہ ڈٹھا ونجے ۔ ایں طریق کار دے تحت ادبی تحریراں کوں سمجھݨ کیتے تجزیاتی اتے منظم طریقے اَپنا ئے ویندن ۔ روایتی طریق کار جینویں پلاٹ، کردار، مناظر وغیرہ دی تفہیم توں اجتناب کیتا ویندے۔ ساختیات والیاں دے نزدیک تحریر دا متن صرف ہک نظام ہے جیہڑا ایں سوال دا حامل ہے جو زبان وچ معنی کینویں موجود ہن ۔[١]

اسلوبیات

لکھو

ادبی متن دی تفہیم دا ہک بیا نقطہ نظر اسلو بیاتی ہے اسلوبیات، اُنہاں الفاظ اتے گرائمر دے مطالے دا ناں نہیں جو مصنف استعمال کریندے بلکہ اُنہاں دے استعمال کے طریق کار اتے متن وچ موجود ٻئے کئی عناصر دا مجموعی مطالعہ ہے ۔ ݙوجھے الفاظ وچ اسلوبیاتی نقطہ نظر دی توجہ جملے دی بجائے پورے متن تے ہوندی ہے ایں طریق کار دے مطابق زبان کوں صرف زبان دے طور تے نہیں بلکہ ادب پارے دا محاکمہ اتے اُوندا تعین /قدر و قیمت دا اندازہ وی کیتا ویندے۔

]]اسلم رسول پوری]] اپݨی کتاب سرائیکی ادب وچ معنی دا پندھ دے دیباچے وچ لکھدن[٢]:

"میݙے ادبی تنقیدی تجزئیے وقت دے نال نال مختلف مکاتب فکر دی روشنی وچ ہن ۔ شاید کجھ لوک اُنہیں کوں ݙو سمتی آکھ سگدن ہک تاں فنی سطح تے پوسٹ سٹرکچرل ازم دے حوالے نال اتے ݙوجھا معنوی سطح تے پوسٹ کالونیل ازم دی فکر دے حوالے نال اپݨے ایں نقطہ نظر دے حوالے نال میݙے ادبی تنقیدی مضامین وچ کہیں دی تخلیق دے لفظیں دے نویں معنی دی دریافت دی کوشش ہئی۔ اینکوں تساں میڈی رد تشکیلی قرأت دا نتیجہ وی آکھ سگدو"[٣]

ٻیا ݙیکھو

لکھو

حوالہ جات

لکھو
  1. استفادہ : بریگیڈیئر (ر) ڈاکٹر عزیز احمد خان ، ترجمہ : عابد سیال ،مضمون : ’’ ادب کیا ہے‘‘  شمولہ : ’’دریافت‘‘، نیشنل یونیورسٹی آف ماڈرن لینگوئیجز ، اسلام آباد،اشاعت شمارہ ، اگست 2006ء ، ص: 594-595
  2. از: سئیں ڈاکٹر خالد اقبال۔ مقالہ پی ایچ ڈی۔
  3. اسلم رسول پوری ، ’’سرائیکی ادب وچ معنی دا پندھ ‘‘، سرائیکی ادبی پبلی کیشنز ، رسول پور، اشاعت 2014ء، ص 29-30

ٻاہرلے جوڑ

لکھو