یزمان

لوک تہذیب تے لوک ثقافت دا ڳڑھ سرائیکی وسیب دا پورا علاقہ ہِے۔ اِیں سانڳے اِتّھوں دے انجو انج شہراں وِچ انجو انج مزاج دے لوک رہن٘دے ہِن۔ اِتُّھوں دے لوک ادب دا تذکرہ وی ٻہوں وسیع اَتے پھیلاء آلا ہِے جیکُوں ہِک جاء تے کٹّھا کرݨ ٻہوں اوکھا کَم ہِے تہوں اِیکُوں اساں انجو انج شہراں دے ناں دے نال اُنّھاں دے لوک ادب (Folklore) دے حساب نال ونݙین٘دے ہِسے۔^[١]

ضلع بہاول پور

بہاول پور جِیکُوں ماضی وِچ ریاست دا دَرجہ حاصل ہَئی۔ آثارِ قدیمہ دے ماہرین دے مُطابق وادیٔ سِندھ دی پُراݨی تے عظیم تہذیب بہاول پُور دے آسوں پاسوں وجود وِچ آئی۔ جِیکُوں وادیٔ ہاکڑہ دِی تہذیب وی آکھیا ویندے^[٢]۔ ہَڑپائی دور کنُوں پہلے دے آثار صحرائے چولستان وِچ کھنڈے ہوئے ملدِن۔ ماہرینِ آثارِ قدیمہ نے ہاکڑہ تمدّن دے دور دا زمانہ 4000 ق م توں 3000 ق م ڈَسائے۔ نواب بہاول پور، بہاول خاں اَوّل نے بہاول پور شہر دی بُنیاد رکھی ہَئی۔ ضلع بہاول پور دی شمالی سرحد دے نال دریائے ستلج وہندے، جِیندے پاروں ضلع ملتان تے ضلع وہاڑی ہِن، مشرق وِچ ضلع بہاول نگر ہِے۔ جنوب وِچ بھارت دا علاقہ ہِے تے مغرب وِچ ضلع رحیم یار خان ہِے۔ احمد پُور شرقیہ ، بہاول پور، حاصل پور، خیر پور ٹامیوالی اَتے یزمان دیاں تحصیلاں ہِن۔^[٣]

یزمان

جُغرافیہ

بہاول پُور دِی تحصیل تے روہی / چولستان دا دروازہ، چولستان دے مشہور صوفی بزرگ چنݨ پیر دا مزار، اِتّھوں کُڄھ میل دے فاصلے تے ہِے^[٤]۔ جِتّھاں ہر سال مارچ وِچ دھوم دھام نال میلہ لگدے۔^[١]

لوک ادب

بہاول پُور دِی تحصیل تے روہی / چولستان دا دروازہ، چولستان دے مشہور صوفی بزرگ چنݨ پیر دا مزار، اِتّھوں کُڄھ میل دے فاصلے تے ہِے۔ جِتّھاں ہر سال مارچ وِچ دھوم دھام نال میلہ لگدے۔ سرائیکی زبان دے شاعر، نادر لاشاری دا تعلق اِتھائوں ہِے۔^[١] بلدی بھاہ، تیر ہِجر دے، ݙُکھ دا سمندر، سک دی سانگ، تے شبیر احمد رہبر دا شعری مجموعہ ’’اکھ ترم پئی ہِے‘‘ شائع تِھی چُکن۔^[١]