گرِڈ کمپیوٹنگ
ایں ٹیکنک (technique) کوں گرڈ کمپیوٹنگ (Grid computing) یا طݨاوی شمارندگی آکھݨ دی وجہ ایہ ہے کہ ایندے وچ متعدد کمپیوٹراں کوں ایویں جوڑا یا مربوط کیتا ویندا ہے کہ جیویں کہیں بجلی دے نظام وچ بجلی کوں صارف تائیں تاراں یا طݨاواں (Grids) دے ذریعے جوڑ کے پہنچایا ویندا ہے۔
گرڈ کمپیوٹنگ اصل وچ ہک گذشتہ طراز (technique) بنام منقسم کمپیوٹر کاری (distributed computing) دی ہی ہک ابھردی ہوئی نویں تے روش جدیدہ (فیشن ایبل) شکل ہے۔ ایں طراز دے پس پشت بنیادی خیال ایہ کارفرما ہے جو ٻہوں وݙا کم ہک ہی جگہ کرݨ دی بجائے ایں کوں منقسم کر کے الگ الگ کئی حصیاں وچ مکمل کر گھدا ونجے تاں نسبتاً سوکھا ہوندا ہے یعنی کوئی کمپیوٹر برنامہ (computer program)، کہیں ہک بہت وݙے کمپیوٹر (کمپیوٹر) تے کرݨ دی بجائے اونکوں اینجھے متعدد چھوٹے چھوٹے کمپیوٹراں تے چلا کے کیتا ونجے جیہڑے آپس وچ کہیں شراکہ (network) دے ذریعہ مربوط کیتے ہوئے ہوون۔ باالفاظ دیگر ایویں آکھ گھنو کہ دنیا وچ کھنڈے ہوئے کمپیوٹراں دا جیہڑا ڄال ہے اوں کوں ایں طرح استعمال وچ گھنایا ونجے کہ ہک بہت وݙا طاقتور ڈھانچہ یا تخیلاتی کمپیوٹر (کمپیوٹر) بݨ ونجے تے ایں ڈھانچے کوں ہک فوقی شمارندے (super computer) دی جگہ تے استعمال وچ گھنایا ونج سکے۔ بنیادی مقصد سستے طریقے نال فوقی کمپیوٹر کاری (super computing) دی صلاحیت و طاقت حاصل کرݨا ہے۔ ݙوجھا وݙا مقصد ایہ ہے کہ دنیا وچ فارغ کمپیوٹراں کوں زیادہ توں زیادہ تصرف وچ گھنایا ونج سکے۔
مختلف تعریفاں
لکھوگرڈ کمپیوٹنگ، منقسم کمپیوٹر کاری دی ہک ایسی قسم ہے جیہڑی وسائل دی مجاز سازی یا تجرید (Resource virtualization) کریندی ہے، بوقت ضرورت وسائل دی ترسیل تے خدمات یا وسائل جیہڑے مختلف خود مختار اداریاں وچ منقسم ہوون، دا مشترکہ استعمال ممکن بݨیندی ہے۔ مجاز سازی (Resource virtualization) کوں ایویں سمجھیج سڳدا ہے کہ ایہ گویا ہک طرح دی وسائل دی تجرید ہوندی ہے، ایں دی مدد نال وسائل کوں ہک واقعاتی شے (جیہڑی کہیں مظہر یا واقعے نال اپݨے ہووݨ دی شہادت فراہم کرے) دی حیثیت وچ استعمال کیتا ونج سڳدا ہے یعنی مـواد (یا وسیلہ) کہیں وی شمارندے تک حقیقت وچ اتھاں نہ ہوندے ہوئے وی (جیں کوں کہیں ٻئی جگہ بݨایا گیا ہووے) ہک شبیہ دی صورت وچ یا مجازی صورت (virtual) وچ اتھاں استعمال کیتا ونج سڳدا ہے تے ہیں وجہ نال ایں کوں مجازسازی آہدے ہن۔ طݨاوی شمارندگی ناں ہے مختلف خود مختار اداریاں وچ منقسم تے متحرک ماحول وچ ہک منظم طریقے نال وسائل دا مشترکہ استعمال تے مسائل دا حل تلاش کرݨا۔[١]
مخزن
لکھوجیں طرح انٹرنیٹ بنیادی طور تے سائنس داناں دی معلومات دے تبادلے یا انہاں دے آپس وچ تبادلہُ خیال دی ضرورت دی وجہ نال معرض وجود وچ آیا، ہیں طرح گرڈ کمپیوٹنگ یا طݨاب دا ارتقا وی سائنس داناں ہی دا مرہون منت ہے۔ گرڈ کمپیوٹنگ دا ظہور اس واسطے تھیا تاکہ مختلف خود مختار اداریاں نال وابستہ سائنس دان اپݨی دریافتاں دے مواد دی بنیاد تے آپس وچ اشتراک عمل کریندے ہوئے نویں نویں نتائج اخذ کر سڳن یا اخذ کرݨ دی کوشش کر سڳن۔
طݨاب یا Grid دی اصطلاح 1990 دی دہائی دے وسط وچ تراشی گئی جݙݨ سب توں پہلے اعلیٰ علم تے ٹیکنالوجی کیتے ہک منقسم شمارندگی ڈھانچہ تجویز کیتا گیا۔ تݙاں توں ہݨ تک ایں ڈھانچے کوں بݨاوݨ تے وسیع کرݨ کیتے کافی کوششاں تھی چکیاں ہن تے تھیندیاں پیاں ہن۔ خاص طور تے ایں دے صنعتی استعمال تے معیار بندی کیتے طݨابی شمارندگی دا بنیادی ڈھانچہ حالی تک ارتقائی مراحل توں گزردا پیا ہے۔[٢]
مقاصد تے خوائص
لکھوگرڈ کمپیوٹنگ توں کم از کم مندرجہ ذیل مقاصد حاصل کیتے ونج سکدے ہن:-
وسائل دے ضیاع دی روک تھام
لکھومختلف اداریاں وچ زیادہ تر وسائل کہیں نہ کہیں وجہ نال بیکار رہندے ہن، خصوصا" میزی کمپیوٹر (Desktop computers) نوے فیصد توں زیادہ فارغ پئے ہوندن تے عام حالات وچ تاں خدمتگار شمارندے (Server Computers) وی فارغ ہی رہندے ہن۔ طݨابی ڈھانچہ وسائل دے ایں طرح ضیاع تے قابو پاوݨ تے انہاں دا استعمال ودھاوݨ وچ مدد کریندا ہے۔ طݨابی کمپیوٹراں تے خصوصی انتظام مہیا کیتا ویندا ہے جیں دی مدد نال کوئی پروگرام یا مواد (Data) اتھاں بحال (Deploy) کرکے اوں دا اجرا (Execute) کیتا ونج سڳے یعنی اوں کوں استعمال کیتا ونج سڳدا ہے۔
متوازی عملیت دی افزائش
لکھومتوازی عملیت یا Parallel processing دی اعلیٰ صلاحیت گرڈ کمپیوٹنگ دے منفرد خدوخال وچوں ہک ہے۔ ایں دے پچھوں بنیادی تحریک (innovation) ایہ ہے کہ بعض اوقات مسائل دا حل یا الخوارزمیہ یا Algorithm ایں طرح عمل وچ گھنایا ویندا ہے جیندے وچ اصل عملیہ (Process) چھوٹے چھوٹے ذیلی عملیاں (sub processes) وچ تقسیم کیتا ونج سکدا ہے تے انہاں دا متوازی اجرا ممکن ہوندا ہے۔ متوازی عملیت وچ مختلف ذیلی عملیے ہک ݙوجھے دے شانہ بہ شانہ (parallel) مختلف کمپیوٹراں تے رائج (execute) کیتے ویندے ہن تے ایں طرح مجموعی کارکردگی وچ خاطرخواہ اضافہ تھی ویندا ہے۔ تصوراتی طور تے اکھیج سکدا ہے کہ جتنے زیادہ کمپیوٹر ہوسن متوازی عملیت نال مجموعی کارکردگی وی ہیں حساب نال ودھ ویسی، لیکن حقیقت وچ ایویں نی ہوندا جیں دی کئی وجوہات ہن۔ مثلًا:
ہک عملیے کوں ہک خاص حد توں زیادہ ذیلی عملیاں وچ تقسیم ہی نی کیتا ونج سکدا۔ اکثر اوقات ذیلی عملیاں دی ترویج و تکمیل ہک ݙوجھے دے حتمی یا ضمنی نتائج تے منحصر ہوندی ہے۔ ایسی صورت حال کوں تنافر یا (contention) آہدے ہن۔ تنافر دی کئی ٻیاں وجوہات وچ بین العملیہ پیغامات دی ترسیل وچ تاخیر، ترسیلی ذریعے دا اختناق یا تنگ راہی (bottleneck)، آلات دی داخلی و خارجی اقدار (Input/Output Values) دے عرض شریط (bandwidth)، دستور ہمگاہی (Synchronization protocol) تے فوری یا اضافی ضروریات دی وجہ نال اجرا وچ تاخیر (latency in execution) شامل ہے۔ طݨابی مصنعُ وسط ( middleware ) تے شرکہ دی اپݨی اضافت (Overhead) وی متوقع کارکردگی وچ کمی دا باعث بݨدی ہے۔
خدمات تے اداریاں دی تجرید
لکھوطݨاب دا ہک بہت ہی اہم خاصہ ایہ ہے کہ ایہ طݨاب اطراف عالم وچ کھنڈے ہوئے ہم جنس و غیر ہم جنس[٣] وسائل یا کمپیوٹراں دا ہک ایسا ڈھانچہ تشکیل ݙیندا ہے جیہڑا تجریدی سطح تے ہک ہی کمپیوٹر لگدا ہے جیویں اساں ہک بہت وݙا مجازی کمپیوٹر وی آکھ سڳدے ہن۔ دنیا وچ چاراں طرف منقسم اینجھے وسائل ( یا کمپیوٹراں)، خاص طور تے غیر ہم جنس وسائل دی موجودگی وچ ایں طرح دا مجازی ڈھانچہ تشکیل پا سڳدا بہت مشکل کم ہے۔ ایں مشکل تے قابو پاوݨ کیتے ہر طرح دے کمپیوٹراں تے ݙوجھے شمارندی وسائل کوں طݨابی بݨاوݨ کیتے انہاں دی مجاز سازی تے زور ݙتا ویندا ہے۔ اوں دے پچھوں بنیادی خیال انہاں وسائل دی تجریدیت دا حصول ہے۔ اینجھی تجریدیت، جیں وچ مختلف شمارندی وسائل دا مقامی انتظام تے عملیاتی طریقہ بیشک حقیقت وچ آپس وچ نہ ملدا ہووے لیکن اعلیٰ سطح تے انہاں توں ہمگاہی تے بالائی تعلقات دی تشکیل دا طریقہ ہک جیہا ہی ہووے۔ ایں طرح ہک عمیل دے نقطہُ نظر نال تمام شمارندی وسائل نال رابطہ کرݨا تے خدمات دا تبادلہ کرنا آسان تھی ویندا ہے۔ یاد رہوے کہ جݙݨ اساں اتھاں وسائل دی ڳال کریندے ہیں تاں ایں توں مراد نہ صرف مجسم شمارندی آلات ہوندے ہن بلکہ تجریدی سطح تے غیر مجسم مصنع ُ لطیف تے عم لیے وی شامل ہوندے ہن۔[٤]
مزید ایہ کہ وسائل دی مجاز سازی اداریاں دی مجازسازی دا سبب بݨدی ہے۔ جݙݨ مختلف خود مختار اداریاں وچ منقسم وسائل آزادانہ طور تے ہک ہی کم کرݨ دے قابل تھی ونجن تاں اوہ آپس وچ مل کے ہک مجازی ادارہ تشکیل ݙیندے ہن۔ مجازی ادارہ جات وچ شامل کمپیوٹر آپس وچ قابل اعتماد طریقے نال خدمات دا تبادلہ تے ہک ݙوجھے دے وسائل دا استعمال کر سڳدے ہن۔ ایں طرح ہدایات و مواد دا تھیوݨ والا تبادلہ مستند ہوندے جیویں باہمی خواہش تے خفیہ وی رکھیج سڳدا ہے۔
مجازسازی کیتے مختلف نویں دساتیر تے لائحہ عمل بݨاوݨ تے کم تھیندا پیا ہے۔ انہاں دساتیر دا اطلاق کجھ ایں طرح تھیندا پیا ہے یا تھیسی کہ مقامی سطح تے تاں شاید پراݨے دساتیر ہی کم کریندے رہسن لیکن بالائی سطح تے نویں دساتیر کوں لاگو کر ݙتا ویسی ۔[٥] تاکہ مجازسازی تے تجریدیت ممکن تھی سکے۔
طݨابی مجاز سازی دا ہک بہت ہی منفرد تے اہم خاصہ ایہ ہوسی کہ ایندے نال طݨابی ڈھانچہ تے مصنع ُ وسط دی پیچیدگیاں صارفین توں پوشیدہ تھی ویسن۔ ایں طرح ہک غیر مرئی طݨاب (Invisible Grid) دا خواب شرمندہ ُ تعبیر تھی سڳسی ۔
اضافی تے فارغ وسائل تک رسائی
لکھوطݨاب صرف شمارندگی طاقت یا مواد دے ذخیرے تک ہی محدود نی بلکہ ایہ ݙوجھے بہت سارے وسائل کیتے وی خاصی کشش رکھدا ہے، وقت دے نال نال ایہ ہک ایسی مجازی مشین بݨ ویسی جیں دے بہت سارے مفید کل پرزے ہوسن تے ایں کوں نا صرف علم دان ہی استعمال کریندے ہوسن بلکہ کاروباری طبقے دے نال نال عام لوگ وی فائدہ چا سڳسن ۔
ایں دے علاوہ اینجھی کمپیوٹر کاری طاقت دا حصول وی ممکن تھی ویسی جیہڑی تنہا کوئی فوقی کمپیوٹر وی فراہم نہ کر سڳسی ۔
وسائل دا متوازن استعمال
لکھوطناب منقسم وسائل کوں ایں طرح کٹھا یا مجتمع کریندا ہے کہ ہک بہت وݙا مجازی وسیلہ بݨ ویندا ہے۔ زریں طݨاب فارغ وسائل دا ہک حوض تشکیل پا ویندا ہے، جیندے وچوں بوقت ضرورت برنامیاں یا پروگراماں دی ضروریات دے مطابق مناسب وسائل چݨ کے الاٹ کر ݙتے ویندن ۔ اگر کہیں کمپیوٹر تے ٻوجھ ودھ ونجے تاں اضافی ٻوجھ نسبتاً کم ٻوجھ والے وسائل وچ ونڈیج سڳدا ہے۔
طݨاب چونکہ مختلف ادارے مشترکہ طور تے استعمال کریندے ہن ایں واسطے ہک ادارے دا بار بوقت ضرورت ݙوجھے ادارے دے وسائل برداشت کر سڳدے ہن۔ مزید ایہ کہ وسائل دی کمی دی صورت وچ ہک گھٹ اہم کم کوں موُخر کر کے انتہائی اہم کم کوں پہلے نبڑیج سڳدا ہے۔
منقسم عملدرآمدگی
لکھوطناب متوازی عملیت کے ساتھ ساتھ منقسم شمارندگی اور منقسم مصنعُ لطیف کاری کو بھی فروغ دیتا ہے۔ یوں بہتر طریقے سے منقسم عملدرآمدگی عمل میں آتی ہے۔
قابلِ بھروسا شمارندگی
لکھوروایتی شمارندی نظامات وچ بھروسگی دا حصول اضافی اجزاُ خصوصا مہنگے مصنعُ کثیف دے اجزاُ دا مرہونِ منت ہے۔ طݨاب دی بنیاد ہی چونکہ اضافی شمارندی اجزاُ تے رکھی گئی ہے۔ ایں واسطے بھروسگی دا حصول نسبتاً سستے داماں ممکن تھی ویندا ہے۔ مجاز سازی تے اجزا دی تجریدیت وی قابلِ بھروسا طݨابی کمپیوٹر کاری دے حصول وچ کافی معاون ثابت تھیندا ہے۔
فوقی نظامت
لکھووسائل دی مقامی نظامت دی طرح طݨابی نظامت الوسائل غیر مرئی طݨاب دے حصول کیتے بہت اہم ہے۔ مقصد ݙوہاں دا ہک ہی ہے یعنی زیرِ انتظام وسائل تے مکمل اختیار دا حصول، لیکن طݨابی نظامت مقامی نظامت توں بہت مختلف تے مشکل ہے۔ کیونکہ مقامی نظامت زیرِ انتظام وسائل تے کلی اختیار رکھدی ہے جبکہ طݨابی نظامت کیتے اینجھا ممکن نی کیونکہ مختلف وسائل اپݨی اپݨی جگہ تے خود مختار ہوندے ہن۔
تخیلاتی ڈھانچہ
لکھوطݨاب دا جدید رجحان اشیاُ یا نچلی سطع دی دستور سازی دی بجائے خدمات دی طرف (Service-Orientation) ہے۔ یعنی وسائل کوں اشیاُ دی بجائے خدمات دے لبادے وچ کڄ کے پیش کیتا ویندا ہے۔ تے ایویں اشیاُ دی تجریدیت دی بجائے خدمات دی تجریدیت تے زور ݙتا ویندا ہے.
طݨاب دا تخیلاتی تے خدماتی ڈھانچہ مندرجہ ذیل ترئے مجازی سطحاں تے مشتمل ہوندا ہے:-
نمائندہ سطع
لکھوایہ اعلیٰ بالائی سطح ہے جیہڑی بیرونی دنیا کیتے سطح البین (Interface) دے طور تے پیش کیتی ویندی ہے تے سرورین و صارفین طݨابی خدمات دے حصول کیتے ہیں سطح نال رابطہ کریندے ہن۔ ایویں ایہ سطح طݨاب دے داخلی دروازے دے طور تے کم کریندی ہے۔ ایں سطح دی خدمات کوں زیادہ توں زیادہ قبول صورت تے عام فہم بݨاوݨ کیتے ایں وقت کئی تحقیقاتی ادارے تے جامعیات کم کریندے پئے ہن ۔[٦][٧][٨][٩][١٠] انہاں تحقیقات دا مرکزی زور تے تخیل ایں ڳال تے ہے کہ کم تے کم سے بہاوُ یعنی کار رواں Workflow دی پیشکش طݨاب تے اجراُ کیتے ہیں طرح ݙتی ونجے جیویں کہ موجودہ کمپیوٹراں تے کیتی ویندی ہے، یعنی انہاں دی نچلی سطح دی تفصیل وچ ونجے بغیر۔
سطح مصنعُ وسط
لکھوجیویں کہ ناں توں ہی ظاہر ہے ایہ ایسی خدمات تے مشتمل ہے جیہڑے وسیط الوسط دے طور تے طݨاب دے استعمال کوں عام صارفین کیتے سہل بݨیندن ۔ انہاں خدمات وچ طݨابی نظامتِ وسائل[١١][١٢] جیہڑے صارفین دی ضروریات تے حاصل وسائل دے درمیان وچ تقابلے کیتے رابطے دا کم سر انجام ݙیندی ہے تے بوقتِ ضرورت وسائل دی فراہمی ممکن بݨیندی ہے یعنی ضرورت دے مطابق مناسب وسائل دا چݨاوُ تے خدمات دا حصول تے وسائل دے چݨاوُ دے بعد کم دا مطلوبہ وسائل تے اجراُ کر کے تکمیل تک نگرانی دا کم سر انجام ݙیوݨ والی خدمت سرِ فہرست ہے۔
بنیادی سطح
لکھوایہ سطح طݨاب دی بنیادی خدمات فراہم کریندی ہے تے ایں سطح دی خدمات مجسم وسائل تے شرکہ دے نال بنیادی شرکی قواعد دی مدد نال بلا واسطہ روابط قائم کر سڳدے ہن۔ انہاں بنیادی خدمات وچ مقامی نظامتِ وسیلہ[١٣] طݨابی اطلاعات،[١٤] طݨابی مواد دی ترسیل[١٥] تے طݨابی حفاظتی[١٦] خدمات شامل ہن۔
طݨاب (Grid) دی اہم اقسام
لکھوکمپیوٹر کار طݨاب جیویں کہ ناں توں ظاہر ہے ایسا طݨاب، شمارندگی (Computing) دوست ہوندا ہے تے ایں دے کم وچ مواد دی پیداوار یا ترسیل دی بجائے شمارندگی (Computing) دا تناسب زیادہ ہوندا ہے۔
موادی طناب
کمپیوٹر کار طݨاب دے برعکس اس وچ شمارندگی دی نسبت مواد دی پیداوار تے ترسیل و فراہمی زیادہ ہوندی ہے۔
کاروباری طݨاب
طݨاب دی پہلی ݙو قسماں بنیادی طور تے محققین دے کم آندیاں ہن جبکہ کاروباری طݨاب کاروباری طبقہ دی ضروریات کوں اہمیت ݙیندا ہے تے بالواستہ طݨاب دے ثمرات کوں عام آدمی تک پہنچاوݨ دا وعدہ کریندا ہے۔
معراج فن 2006
لکھوطݨابی کمپیوٹر کاری (Grid Computing) دے فروغ دے کیتے کئی تحقیقاتی ادارے تے کاروباری طبقہ کوششاں کریندا پیا ہے۔ حلقہ علمِ عظیم انتہائی متحرک انداز وچ ترقیاتی ماحول، کارکردگی وچ اضافہ تے نگرانی وچ بہتری کیتے کم کریندا پیا ہے۔ زیادہ توجہ طݨابی مصنعِ وسط دی پائیداری دے حصول تے ایں دی پیچیدگیاں کوں لکاوݨ تے ݙتی ویندی پئی ہے۔
گلوبس ([١٧] Globus) طݨابی ارتقاُ دی تریجھی منزل تے پہنچ چکا ہے۔ ڄالی خدمات (Web Services) دے ارتقاُ نے طݨابی خدمات (Grid Service) تے ٻہوں اثر سٹا ہے تے سال 2004 توں طݨابی ڈھانچے دی بنیاد دراصل ڄالی خدماتی وسائل دے ہک جدید دستور تے چاتی گئی ہے۔[١٨]
معیار بندی
لکھوعالمی طنایی تنظیم ([١٩] GGF) جیں دا حال ہی وچ صنعتی طݨابی اتحاد (EGA) دے نال ادغام تھیا ہے[٢٠] طݨابی معیار بندی کیتے مخصوص ادارہ ہے جیہڑا طݨابی دساتیر دی معیار بندی ڄالی خدماتی دساتیر دے مطابق کریندا پیا ہے۔ ایں ادغام نال ہک نویں تنظیم OGF وجود وچ آئی ہے جیہڑی کھلی معیار بندی دی اصول تے طݨاب کوں فروغ ݙیسی ۔ GGF ابتدائی طور تے حلقہُ محقیقن دی نمائندگی کریندا پیا ہئی جبکہ EGA کاروباری طبقہ تے طݨاب دے صنعتی استعمال دے فروغ کیتے کم کریندا پیا ہئی۔ انہاں ݙوہاں تنظیماں دا ادغام ایں ڳال دی دلیل ہے کہ طݨاب دا ثمر عام آدمی تک پہنچاوݨ کیتے تھیوݨ والی سرگرمیاں کوں تیز کر ݙتا گیا ہے۔
برقیاتی طݨاب نال مماثلت
لکھوطݨاب یا Grid دی اصطلاح برقیاتی طݨاب دے پسِ منظر وچ تراشی گئی ہے۔ بنیادی تخیل ایہ ہے کہ جیں طرح بجلی ہک یوٹیلیٹی دی طرح گھر گھر وچ میسر ہے بالکل ہوں طرح شمارندگی (Computing) وی ہر ہک دی چوکھٹ تے موجود ہووے۔ جیویں ہی تساں برقی کنکشن گھن کے اپݨے گھریلو آلات دا تعلق ایندے نال قائم کریندے ہن تاں برقی طاقت تساں کوں حاصل تھی ویندی ہے، تساں کوں ایندے نال غرض نی ہوندی کہ حاصل تھیوݨ والی برقی طاقت کیویں تے کتھاں پیدا تھئی تے کیویں تساں تک پہنچی۔ بالکل ایہو تخیل طݨابی شمارندگی (Grid Computing) دے پچھوں دی نظر آندا ہے۔ تساں سستا جیہا ذاتی کمپیوٹر خرید کے آؤ، انٹرنیٹ نال رابطہ کر کے اپݨی ضرورت و قوتِ خرید دے مطابق شمارندگی (Computing) طاقت حاصل کرن ایں تفصیل وچ ونجے بغیر کہ دنیا وچ کیہڑا کمپیوٹر کݙݨ، کتھاں تے کیویں تساں دی خدمت سر انجام ݙیندا پیا ہے۔
ٰکمپیوٹر کاری سب کیتے، دا خواب جیہڑا احباب نے ݙٹھا اینکوں شرمندہُ تعبیر کرݨ کیتے شائد حالی بہت کجھ کرݨا باقی ہے۔ لیکن بہت جلد ایہ خواب شرمندہُ تعبیر تھیوݨ والا ہے۔
طݨاب تے ڄال محیطِ عالم
لکھوطݨاب دا تخیل جال محیط علم (world wide web) دی ترقی دا ہی مرہونِ منت ہے۔ جیویں کہ پہلے بیان کیتا ونج چکا ہے کہ سن 2004 توں طݨابی دساتیر کوں ڄالی دساتیر دے مطابق ڈھالہ گیا ہے تے ݙوہیں ٹیکنالوجیاں WSRF دی شکل وچ مدغم تھی چکیاں ہن۔[١٨] ایں طرح توقع ہے کہ طݨاب مستقبل قریب وچ ڄال دے تلے لک ویسی تے ایویں غیر مرئی طݨاب معرضِ وجود وچ آندا ویسی جیں دی پچیدگیاں عام صارفین توں ڈھکے چھپے ہوسن۔
طݨاب تے ہمتا بہ ہمتا کمپیوٹر کاری
لکھوݙوہیں منقسم کمپیوٹر کاری دی تقریباً ہک جیہی قسماں ہن۔ ݙوہیں ہک ݙوجھے نال فائدہ وی چا سڳدے ہن۔ تحفظ، انتقال اختیارات، بین الادارتی تعلقات، ادارہ جاتی مجازسازی، تجریدی ادارہ جاتی معیارات، تجریدی تعلقات وچ شفافیت (transparency)، معیاری خدمت دے حصول کیتے مذاکرات وغیرہ طݨابی خواص ہن۔ جبکہ ایں دے برعکس p2p خود مختاری، متحرک تعلقات، اپنائیت یا مطابقت (adaptability) تے مقیاسیت (scalability) وغیرہ وچ بہتری دا دعویٰ کریندا ہے۔ ݙوہیں ٹیکنالوجیاں ہک ݙوجھے توں کافی کجھ نہ صرف سکھ سڳدے ہن بلکہ تھی سڳدا ہے کہ اڳوں چل کے مدغم وی تھی ونجن، کیونکہ طݨاب (Grid computing technology) مائل بہ خدمت ہے۔
حوالے
لکھو- ↑ Ian Foster and Carl kesseman
- ↑ Foster, I. and Kesselman, C. 2004. The Grid in a nutshell. In Grid Resource Management: State of the Art and Future Trends, J. Nabrzyski, J. M. Schopf, and J. Weglarz, Eds. Kluwer Academic Publishers, Norwell, MA, 3-13.
- ↑ (Homogeneous and Heterogeneous)، ہم جنس و غیر ہم جنس
- ↑ The Anatomy of the Grid: Enabling Scalable Virtual Organizations. I. Foster, C. Kesselman, S. Tuecke. International J. Supercomputer Applications, 15(3)، 2001. Defines Grid computing and the associated research field, proposes a Grid architecture, and discusses the relationships between Grid technologies and other contemporary technologies.
- ↑ ایندے کیتے ݙیکھو Global/Open Grid Forum www.ogf.org
- ↑ Jia Yu and Rajkumar Buyya, A Novel Architecture for Realizing Grid Workflow using Tuple Spaces, Proceeding of Fifth IEEE/ACM International Workshop on Grid Computing, Pittsburgh, PA, نومبر 2004.
- ↑ Sriram Krishnan, Patrick Wagstrom and Gregor von Laszewski. GSFL: A Workflow Framework for Grid Services (Draft)، Argonne National Laboratory, جولائی 2002.
- ↑ P. Avery, I. Foster, GriPhyN Annual Report for 2003- 2004, Technical report 2004–70, اگست 2004.
- ↑ J. Frey. Condor DAGMan: Handling Inter-Job Dependencies, 2002.
- ↑ FAHRINGER, T.، PRODAN, R.، DUAN, R.، HOFER, J.، NADEEM, F.، NERIERI, F.، PODLIPNIG, S.، QIN, J.، SIDDIQUI, M.، TRUONG, H.-L.، VILLAZON, A.، AND WIECZOREK, M. Askalon: A development and grid computing environment for scientific workflows. Workflows for eScience, Scientific Workflows for Grids.
- ↑ Jarek Nabrzyski, Jennifer M. Schopf, and Jan Weglarz, Grid Resource Management: State of the Art and Future Trends. Kluwer
- ↑ Mumtaz Siddiqui and Thomas Fahringer. 2005. GridARM: Askalon s Grid Resource Management System. In Advances in Grid Computing – EGC 2005 – Revised Selected Papers, Springer Berlin / Heidelberg, ISBN 3-540-26918-5, vol. 3470 of Lecture Notes in Computer Science, 122 131.
- ↑ Karl Czajkowski, Ian Foster, Nick Karonis, Stuart Martin, Warren Smith, and Steven Tuecke. A Resource Management Architecture for Metacomputing Systems. In Dror G. Feitelson and Larry Rudolph, editors, Job Scheduling Strategies for Parallel Processing, pages 62{82. Springer Verlag, 1998. Lect. Notes Comput. Sci. vol. 1459.
- ↑ K. Czajkowski, S. Fitzgerald, I. Foster, and C. Kesselman. Grid Information Services for Distributed Resource Sharing. In Tenth IEEE International Symposium on High- Performance Distributed Computing(HPDC-10)۔ IEEE Press, 2001.
- ↑ Bill Allcock, Joe Bester, John Bresnahan, Ann L. Chervenak, Ian Foster, Carl Kesselman, Sam Meder, Veronika Nefedova, Darcy Quesnel, and Steven Tuecke. Data management and transfer in high-performance computational grid environments. Parallel Computing, 28(5):749{771, May 2002.
- ↑ Ian Foster, Carl Kesselman, Gene Tsudik, and Steven Tuecke. A Security Archi- tecture for Computational Grids. In Fifth ACM Conference on Computers and Communications Security, نومبر 1998.
- ↑ Research data management simplified. | globus
- ↑ ١٨.٠ ١٨.١ Web Services Resource Framework http://ww.globus.org/wsrf
- ↑ http://www.ggf.org
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2024-12-01. Retrieved 2019-02-17.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)