ٻالاں دے لوک ادب وِچ تربیّت

سرائیکی وسیب دا لوک ادب اِیجھیاں وسیع اَتے مہان٘درا ہِے جو اِین٘دے وِچ ٻال ادب یا ٻالاں دے لوک ادب دا ایݙا خزانہ پِیا ہِے جین٘دی مِثال دُنیا دے کہِیں ٻئے ٻال ادب یا لوک ادب وِچ شئیت اِی مِلدی ہوسی۔ ہُݨ تُساں اِیں مثال دا اندازہ اِیں ڳالھ تُوں لاؤ جو اَساݙے سرائیکی ٻالاں کُوں ڳِنتری تربیّت اَتے معاشرتی تے سماجی معاملات اَتے اخلاقیات دی تربیّت ݙیوݨ کِیتے اِیہ سارے کِیویں ہِکّی جاء کٹّھے کِیتے ڳئے ہِن۔ نمونے کِیتے ݙو دا پہاڑا ݙیکھو:

ہِک ݙونیں ݙو

ربّ تو رحیم توں

ݙو ݙونیں چار

پا پُھلّیں دے ہار

ترے ݙونیں چِھی

کݙان٘ہِیں وا کݙان٘ہِیں مِین٘ھ

چار ݙونیں اَٹھ

ہر دَم بولاں سَچ

پن٘ڄ ݙونیں ڈاہ

ربّ دا ڈِتّا کھا

چِھی ݙونیں ٻارھاں

کوڑ بتُوڑ ناں ماراں

سَت ݙونیں چوڈھاں

چُھٹّی مِلّے کھیݙ کھیݙاں

اَٹھ ݙونیں سولھاں

پورا پورا تولاں

نوں ݙونیں اَٹھاراں

چھوٹے کوں ناں ماراں

ݙاہ ݙونیں وِیہہ

کِھیر من٘جِھیں دا پِی

وضاحت

ہُݨ اِیں ہِکّے نمونے کُوں ݙیکھ تے بندے دی عقّل حریان تِھی وین٘دی ہِے جو اِین٘دے وِچ ٻالاں کوں ڳِنتری دے نال نال کوڑ ناں اَلاوݨ، اللہ سئیں دا ݙِتّا کھاوݨ، نِکّے ٻالاں نال شفقت نال پیش آوݨ، سچ ٻولݨ، پورا تولݨ اَتے ٻئے کِتّی تربیّتی معاملے ݙِتّے ڳئے ہِن۔ اَتے آکھݨ کُوں اِیہ صرف ہِک پہاڑا ہِے جاں جو اِین٘دے وِچ ٻال کُوں سِکھاوݨ کِیتے کِتّی کُجھ ݙِتا ڳیا ہِے۔ ہِک ٻیا نمونہ ݙیکھو: