مغلیہ دور دا ہک جائزہ

سلطنت مغلیہ دے دور کوں برصغیر پاک و ہند وچ مسلماناں دی تاریخ دا سب توں طویل تے سنہرا دور قرار ݙتا ویندے.مغلیہ سلطنت 1526ء توں 1857ء تک برصغیر تے حکومت کرݨ والی ہک مسلم سلطنت ہئی جس دی بنیاد ظہیر الدین بابر نے 1526ء وچ پہلی جنگ پانی پت وچ دہلی سلطنت دے آخری سلطان ابراہیم لودھی کوں شکست ݙے کے رکھی ہئی۔ مغلیہ سلطنت اپݨے عروج وچ تقریباً پورے برصغیر تے حکومت کریندی رہی، یعنی موجودہ دور دے افغانستان، پاکستان، بھارت تے بنگلہ دیش دے ممالک تے مشتمل خطے تے انہاندا دور دورہ ہئی۔سلطنتِ مغلیہ دا بانی ظہیر الدین بابر ہئی، جو تیمور خاندان دا ہک سردار ہئی۔ ہندوستان توں پہلے او کابل دا حاکم ہئی۔ 1526ء کوں سلطنتِ دہلی دے حاکم ابراہیم لودھی دے خلاف مشہورِ زمانہ پانی پت دی جنگ وچ بابر نے اپݨی فوج تقں ١٠ گُنا طاقتور افواج نال جنگ لڑی تے انہاں کوں مغلوب کر ݙتا کیونکہ بابر دے کول بارود تے توپاں ہن جبکہ ابراہیم لودھی دے پاس ہاتھی ہن جو توپ دی آواز توں بدک کے اپݨی ہی فوجاں کوں روند گئے۔

ایویں ہک نویں سلطنت دا آغاز تھیا۔ اس وقت شمالی ہند وچ مختلف آزاد حکومتاں رائج ہن۔ علاوہ ازیں او آپس وچ معرکہ آرا ہن۔اے ڳالھ واضح ہے کہ مغل سلطنت دا سرکاری مذہب اسلام ہئی تاہم اکبراعظم دے دور وچ کچھ عرصے تک اکبر دا ایجاد کردہ مذہب (دین الٰہی ) رائج کرݨ دی کوشش کیتی گئی ہئی۔ لیکن اس دا عوام تے کوئی اثر نہ پیا تے او بہت جلد ہی ختم تھی گیا۔ باقی تمام شہنشاہواں دے دور وچ اسلام ہی سرکاری مذہب ہئی اور مغل شہنشاہان اسلام دے بہت پابند ہوندے ہن۔ انہاں وچ اورنگزیب عالمگیر زیادہ شہرت رکھدے ہن۔ باقی شہنشاہ وی اسلام دی پیروی دے لحاظ نال ڄاݨے ویندے ہن۔ انہاں نے نہ صرف اسلامی قوانین رائج کیتے اور اسلامی حکومت کوں برصغیر دے کونے کونے وچ پھیلاوݨ دی بھرپور کوشش کیتی۔مغل ثقافت وی عمومًا اسلام تے مشتمل ہئی۔