فاطمہ سمرقندی

فاطمہ سمرقندی (اردو: فاطمہ بنت محمد سمرقندیہ) فاطمہ بنت محمد بن احمد سمر قندی، اہل سنت والجماعت دی زنانی فقیہ ہَن، حنفی مذہب دی پیروکار ہَن۔ مہان٘درے فقیہ صاحبِ کتاب "تحفۃ الفقہاء" محمد بن احمد سمرقندی دی دِھی ہَن اَتے مہان٘درے حنفی فقیہ اَتے شارح صاحب بدائع الصنائع علاء الدین کاسانی دی ذال ہَن۔

ڄَم پَل

فاطمہ سمرقندی ترکستان دے شہر کاسان وِچ ڄَمّی ہَن۔ اِنّھاں دے پِیؤ محدث اَتے فقیہ ہَن۔ اِنّھاں نے فقہ دا علم حاصل کِیتا۔ چنڳے اخلاق، علم دوستی، طالب علم اَتے شرائع و اخلاقیات دی پابندی دے نال پرورش تے تربیّت تھئی، وݙّی حَق گو ہَن، باشاہواں اَتے سلطاناں دے سامھݨے اپݨی ڳالھ ݙوٹوک انداز وِچ رکھین٘دی ہَن۔ ٻہوں زِیرک ہَن، اِین٘دے تُوں اندازہ لایا ون٘ڄ سڳین٘دے جو اِنّھاں دے اَبّا سئیں فتویٰ ݙیوݨ تُوں پہلاں اپݨی دھی دے سامھݨے پیش کرین٘دے ہَن، اِنّھاں دا مشورہ ملُوم کرین٘دے اَتے فتویٰ ݙُون٘ہائیں دی گُھڳّی نال جاری تِھین٘دا ہئی۔ خوش خطی / خوش نویسی / خطاطی وِچ وی مہان٘دری ہَن۔

نکاح

فاطمہ نال نکاح کِیتے اِنّھاں دی علمی اَتے ذہنی قابلیّت دی پارُوں روم تے عرب دے ٻہوں سارے مسلم سلطاناں تے حُکاماں دے پیغامات آن٘دے ہَن، جاں جو اِنّھاں دے اَبّا سئیں نے کہِیں پیغام کُوں قبول ناں کِیتا۔

اِنّھاں دے اَبّا سئیں دے ہِک قابل اَتے مہان٘درے شگِرد علاء الدین کاسانی نے اِنّھاں دی کتاب "تحفۃ الفقہاء" دی شرح "بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع لِکّھی، اِنّھاں نے اپݨی ہونہار قابل دِھی دا عُقد کروا ݙِتّا اَتے اِیہو کتاب مہر مقرر تھئی۔

نکاح دے بعد

فاطمہ سمرقندی نکاح دے بعد علم، تعلیم، اَتے تعلّم توں نئیں رُکّی، اِنّھاں دا علمی پن٘دھ اَتے طلبِ علم دا شون٘ق برابر وَدھدا رِیہا، درس دے حلقے لڳدے ہَن اَتے اِنّھاں دے کول ٻہوں سارے طالبینِ علم آن٘دے ہَن اَتے فیض پین٘دے ہَن۔

پئے دے نال کُوچ کرݨ

فاطمہ سمرقندیہ نے اپݨے پئے دے نال ٻہوں سارے مُلخاں دا پن٘دھ کِیتا۔ اَخِیر وِچ سلطان صلاح الدین ایوبی دے کول ٹِکاݨاں کِیتا، اُوہ اِنّھاں ݙُونہائیں دی ٻہوں وݙائی کرین٘دا ہئی اَتے اپݨے خاص معاملیاں وِچ اِنّھاں تُوں تجویز گِھندا ہئی۔ اِین٘ویں ای حلب دے سلطان نور الدین زنگی وی فاطمہ دے ٻہوں قدر دان ہَن، سلطنت دے داخلی معاملیاں تُوں متعلق اِنّھاں تُوں تجویز گِھندے ہَن۔ اَتے اِنّھاں تُوں جواب گِھنَّݨ کِیتے حلب وِچ ہِک تِریمت بھڄین٘دے، وَل اُوہ جواب ݙین٘دی ہَن۔

وفات

فاطمہ سمرقندیہ سنہ ٥٨١ ہجری وِچ حلب وِچ جھوک لݙا ڳئی ہَن۔ اَتے اُتھائیں مَسِیت ابراہیم الخلیل وِچ پور ݙِتّی ڳئی ہَن۔ اِنّھاں دے پئے ہر جُمعہ دی رات اِنّھاں دی گور دی زیارت کرین٘دے ہَن، اِیہ توڑِیں جو ٦ ورھیاں بعد ٥٨٧ھ وِچ اوہ وی جھوک لݙا ڳئے اَتے اُنّھاں نے اِنّھاں دے کَچھ وِچ پُورے ون٘ڄݨ دی وصیّت کِیتی ہئی۔