ضمیر جواب موصول
____ ضمیر جواب موصول
پہلوں اے جملے ݙیکھو؛
۱۔ انسان جو رہیندے سو /سوئی چیندے۲۔ جنھیں کولھوں دَھن دولتء ِ تنھیں تے اے لازم ء ِ‘جو او مسکینیں تے محتاجیں
دی مدد کرݨ۳۔جو ٻئے کیتے کھݙ کھٹیسی سو ئی آپ کھݙئِ چ ڈھہسی۴۔جتلا ڳڑ اُتلا مِٹھا۵۔جئیں رات نہ کھادا اُونہہ اگھ نہ
پاتااُتے ݙتے ڳئے پہلے جملے ئِ چ ضمیر موصولہ ’’جو‘‘دے جواب ء ِ چ سو /سوئی دا لوظ آئے ، جݙاں جو ݙوجھے جملے ئِ چ
ضمیر موصولہ جنھیں دے جواب ئِ چ تنھیں دا لوظ ، تریجھے جملے ئِ چ ضمیر موصولہ ’’جو‘‘دے جواب ئِ چ سوئی دا لوظ ، چوتھے
جملے ئِ چ ضمیر موصولہ ’’جتلا‘‘دے جواب ء ِ چ اُتلا دا لوظ تے پنجویں جملے ئِ چ ضمیر موصولہ ’’جئیں‘‘دے جواب ئِ چ
’’اونہہ‘‘دالوظ استعمال کیتاڳئے۔ لہٰذا سو/سوئی تنھیں ، اُتلا تے اونہہ دے لوظ ضمائر جواب موصولہ ہن۔ اُتے ݙتے گئے
جملئیں ئِ چ ورتیے ڳئے ضمائر موصولہ تے ضمیر جواب موصولہ کوں سامݨے رکھدیں ہوئیں ضمیر جواب موصولہ دی تعریف کجھ
ایں تھیسی۔
’’ضمیر جواب موصولہ اوہا ضمیر ہے جہڑی جو ضمیر موصولہ دے جواب کیتے کم آوے‘‘۔
ضمیر جواب موصول دی خصوصیات:
لکھو1۔ ضمیر موصول تے ضمیر جواب موصول دا استعمال عام طور تے ہکے جملے ئِ چ ای تھیندے۔ جیویں جو اُتے ݙتیں ڳئیں مثالیں کن واضح تھیندے۔ پر کݙہیں کݙہیں انھیں ݙوہائیں ضمیریں (ضمیر موصول تے ضمیر جواب موصول) کن جملے ئِ چ کہیں ہک ضمیر کُوں ڳجھا(مخفی) رکھیا ویندے یا صرف ہِکا ضمیر استعمال کیتی ویندی ئِ۔ پر اینہہ ہک ضمیر کن معنی ݙوہائیں ضمیریں دا نِکلدے۔ مثال دے طور تے اے جملے ݙیکھو:۱۔جنھیں وقت ون٘ڄائے اوپچھتائین۲۔انسان دی تقدیرئِ چ جو کجھ ہوندے اوکوں مِلدے ۳۔انسان دے دل ئِ چ خیال اُٹھدِن جہڑے چنڳے وی ہوندن تے مندے وی ہوندن۔۴۔جہڑے ݙرڳئے او مر ڳئے۔
2۔ عام طور تے کہیں وی جملے ئِ چ ضمیر جواب موصول ، ضمیر موصول دے بعد آندی ئِ۔ پرجݙاں کہیں ضمیر جواب موصول کن کئی اہمیت ظاہر کرݨی ہووے تاں وت او ضمیر موصول کن پہلوں آندی ئِ۔مثال دے طور تے اے جملے ݙیکھو؛
۱۔اے انعام تنھیں کوں ملِسی، جہڑے لائق ہوسِن۲۔انسان کوُں سوئی مِلدے جہڑا اُوندے نصیب ئِ چ لکھیا ہوندے۔
3۔ کݙہیں کݙہیں تاں ضمیر موصول تے ضمیر جواب موصول دے لوظ ہک ٻئے دے نال نال استعمال تھیندن پر عام طور انھیں ضمیریں دیاں ترکیباں ضمیر مبہم یا ضمیر کنایہ کیتے وی ورتیاں ویندن۔ جیویں جو اے ترکیباں جہڑا تہڑا، جئیں تئیں ، جنھیں تنھیں وغیرہ وغیرہ۔ مثال دے طور تے اے جملے ݙیکھو؛۱۔جہڑے تہڑے کوں آپݨے دل دا ویدن نہ ݙویڄے۲۔تیکوں جئیں تئیں آکھئیے کوڑ آکھئیے۳۔جنھیں تنھیں تیکوں مارئیے میں انھیں دی خبر گھنِ گھِنساں۔
4۔ کݙہیں کݙہیں تاں ضمیر غائب وی ضمیر جواب موصول دا کم ݙیندی ئِ۔ مثال دے طور تے اے جملے ݙیکھو؛
۱۔ جئیں نال وی دوستی رکھیجے انھیں نال توڑ نبھیجے ۲۔ جہڑا وعدہ کرو اوکوں پورا کرو
اُتے ݙتے ڳئے جملئیںئِ چ جئیں نال تے اوکوں توڑے جو ضمیر غائب دے لوظ ہن پر اتھاں ضمیر جواب موصول دے طور تے ورتیے ڳئین۔
5۔ کݙہیں کݙہیں تاں ظرف دے لوظ وی ضمیر موصول یا ضمیر جواب موصول دی جا ء تے ورتیے ویندن۔ مثال دے طور تے اے جملے ݙیکھو؛۱۔جہڑا میکوں سِک نال سݙیسی ، میں اُونہہ ݙاہیں بھڄ کے ویساں۲۔جہڑی جا (جتھاں) میݙے دل کوں سکون مِلسی اوہو میݙا استان ئِ۔
اُتے ݙتے ڳئے جملئیں ئِ چ اُونہہ ݙاہیں تے اوہو استان اسم ظرف ہن جہڑے جو اتھاں ضمیر جواب موصول دے طور تے استعمال تھین۔
6۔ ضمیر موصول یا ضمیر جواب موصول جݙاں وی کہیں جملے ئِ چ اسم کن پہلوں آندی ء ِ صفت دا کم ݙیندی ء ِ۔ جیویں جو اے ترکیباں ݙیکھو؛
جو کتاب، جہڑا ملک، جو کُئی، جیݙا پاݨی ، ایݙی ڈَھنڈھ وغیرہ ۔ انھیں ترکیبں ئِ چ جو، جہڑا، جو ، جیݙا، ایݙا توڑے جو ضمیر موصول پر اتھاں اے صفت دے طور تے ورتئیے ڳین۔