سر آغا خان سوم
اسماعیلی نزاری فرقے دے اماماں کوں آغا خان دے ناں نال پکارا ویندا ہے۔ جبکہ انہاں دے پیروکار آغا خانی یا اسماعیلی سݙیندن ۔ سر سلطان محمد شاہ بن امام آغا علی شاہ اسماعیلیہ فرقے دے امام ہن۔ انہاں نے تقریباً ستر سال امامت کیتی ہے جیہڑء اسماعیلی اماماں وچ کہیں وی امام دی امامت توں طولانی امامت ہے۔ کراچی وچ پیدا تھئے۔ انہاں نے پہلی عالمگیر جنگ وچ برطانیہ دی مدد کیتی جس دے صلے وچ انہاں کوں سر تے ہزہائی نس دے خطابات ملے۔ تے یارہاں توپاں دی سلامی مقرر تھئی۔ فارسی، عربی، انگریزی تے فرانسیسی زباناں دے ماہر عظیم مدبر تے سیاست دان ہن۔
1906ء توں 1912ء تک مسلم لیگ دے صدر ریہے۔ 1930ء تے 1931ء وچ گول میز کانفرنس وچ مسلماناں دی نمائندگی کیتی۔ 1934ء وچ برطانیہ دی پریوی کونسل وچ گھدے گئے۔ 1937ء وچ جمعیت الاقوام دے صدر منتخب تھئے انہاں دے پیروکار تمام دنیا وچ پھیلے ہوئے ہن۔ جینوا وچ انتقال کیتا تے وصیت دے مطابق اسوان وچ دفن تھئے۔ انہاں دے ݙو پتر ہم۔ شہزادہ علی تے شہزادہ صدر الدین۔ مگر انہاں دی وصیت دے مطابق شہزادہ علی دے پتر شہزادہ کریم انہاں دے جانشین مقرر تھئے۔ جیہڑے آغا خان چہارم سݙیجے۔
برصغیر دے مسلماناں کیتے سر آغا خان دا سب توں عظیم کارنامہ علیگڑھ یونیورسٹی دے قیام وچ انہاں دا کردار ہئی۔ سر آغا خان نے سرسید دے خواب کوں پورا کرݨ دی خاطر یونیورسٹی دے قیام کیتے فنڈز کٹھا کرݨ دی ذمہ داری سنبھال گھدی۔ انہاں نے مستحق طلبہ کیتے نقد وظائف جاری کیتے تے انہاں دی بیرون ملک تعلیم دے وی انتظامات کیتے۔ [١] [٢]