سرائیکی لوک شاعری وِچ کشمیر دی تڑپ

کشمیر دے بغیر پاکستان ادھورا ہے تے کشمیریت دے بغیر پاکستانیت نامکمل ہے۔ ۱۹۴۷ء توں گھِن تے ہݨ تئیں کشمیر اساݙی سیاسی تے دفاعی جدوجہد دا اینجھا باب ہے جیندے وچ ہُݨ تئیں پاکستان تے بھارت دے وچکار آئے ݙینہہ سرحدی جھڑپاں دے علاوہ ترے جنگاں تھی چُکین۔

۲۷؍اکتوبر ۱۹۴۷ء وچ بھارت نے کشمیر دی خصوصی حیثیت کوں ختم کر کے آئین دی دفعہ ۳۷۰ کوں ہک صدارتی آرڈر دے ذریعے منسوخ کر ݙتا ۔ اَتے ۲۷ہزار تازہ دم فوج کشمیر وچ داخل کر کے کشمیری عوام خصوصاً مسلمانانِ کشمیر کوں گھراں وچ محصور کر ݙتا ہے۔ جیندے نال اہل کشمیر عوام دی زندگی مفلوج تھی تے رہ ڳئی ہے۔ سارے محصور لوگ بُکھ تے افلاس دی وجہ نال پریشان ہن۔ خصوصاً چھوٹے ٻالاں کوں ݙُدھ اَتے غذا نہ ملݨ دی وجہ نال ، انہاں دی حالت ابتر ہے۔ اقوامِ متحدہ نے شروع تو ں ای مسئلہ کشمیر بارے آپݨیاں اَکھیں بند کیتیاں ہوئیاں ہِن۔ کشمیری مسلماناں کوں مسلمان ہووݨ دی سزا ݙتی ویندی پئی ہے۔ اقوامِ متحدہ دی دوغلی پالیسی نال ایں ادارے نے آپݨا بھرم ونڄٓ ݙتے۔ ݙوجھا ستم ایہ ہے جو یورپی مُلکاں دی توک مرعوب تھی کے مسلمان مُلکاں نے وی مسئلہ کشمیر اَتے مسئلہ فلسطین توں منہ موڑنا شروع کر ݙتے۔

انہاں مسائل دے باوجود کشمیری مسلماناں دے جوش جذبے وچ کوئی کمی نہیں آئی۔ کیوں جو او لوک موت کوں ٻہوں نیڑے توں ݙیکھ چُکن۔ انہاں دے دل دماغ توں موت دا خوف ختم تھی چُکیے۔ ݙوجھا ایہ جو مسلماناں دے نزدیک دین اسلام وچ موت تے جذبۂ شہادت دا ہک واضح تصور موجود ہے۔ ایں کیتے ہک مسلمان عام موت کنوں شہادت کوں ترجیح ݙیندے۔

حکومت پاکستان شروع ݙینہہ توں لا ہُݨ تئیں کشمیریاں دی اخلاقی حمائیت کریندی آندی ہے تے اقوام عالم وچ کشمیر دا مقدمہ لڑدی آندی ہے۔ حکومت پاکستان دے نال نال پاکستان دے عوام تے اہل قلم دے دل کشمیریاں دے نال جُڑے ہوئے ہن تے کشمیریاں اُتے تھیوݨ آلے مظالم بارے ساݙے ادباء تے شعراء تڑپ تے رہ ویندن۔ او آپݨی تحریراں ، تقریراں تے شعراں وچ اہل کشمیر دے حالات واقعات دی ترجمانی کریندن۔ قوم وچ جذبۂ کشمیر کوں زندہ سلامت رکھی آندن۔

پاکستان دی قومی زبان اَتے علاقائی زباناں دی صف وچ سرائیکی زبان دے ادیباں، شاعراں دی کشمیر دی تڑپ وچ آپݨے وقت ویلھے دا عظیم ادب تخلیق کریندے پئین۔ جیندے نال نہ صرف خطے دے لوک آگاہی حاصل کریندن بلکہ قومی اتے بین الاقوامی سطح تے آپݨا احتجاج وی ریکارڈ کرویندے پئین۔ سب کنوں پہلے ہک اینجھے مجموعہ کلام دا ذکر کریندے ہیں جیڑھا جو خالصتاً کشمیر دی تڑپ اُتے جاری صورتحال دی عکاسی کریندے۔ ایہ مجموعہ کلام "برف دا سیک" جیڑھا اصغر عابد دی شاعری اُتے مشتمل ہے۔ ایندے وچ ماہیے، ڈھولے، ݙوہڑے، ٻولیاں شامل ہن۔ بطور نمونہ ایہ ماہیا ملاحظہ کرو:

میں اتھاں  تے ڈھولا منگلے

کشمیر دے ڈھائے ڳئے بنگلے

میڈیا وے ماہیا سرحد تے اندھارے ہن

اساں بے وس لوکاں کوں کربل دے سہارے ہن

ترجمہ:       میں اِتھاں (کشمیر وچ) ہاں تے میݙا محبوب منگلے (آزاد کشمیر) وچ راہندے۔ اونکوں خبر نیں جو کشمیر کوں مسمار کیتا ویندا پئے۔ سرحد پار توں جو اُمیداں ہَن، انہاں تے وی اندھارا چھا یا ہویا ہے۔ پس ہُݨ اَساݙی امید اصحاب کربلا نال وابستہ ہے تے ساکوں وی اُنہاں دا رستہ اَپݨاوݨا پوسی۔

ٻِیا ݙیکھو

• کشمیری زنانیاں دی اَواز اُتے لوک شاعری۔

• سرائیکی لوک ادب وِچ کشمیر دی اَزادی دے آساں

• لوک شاعری وِچ کشمیر دے حالات ویروا

ٻاہرلے جوڑ

• ڈاکٹر خالد اقبال صیب دی لائبریری دا ٻِیا مواد۔ ۔ ۔ ۔