روس وِچ زنانیاں
روس وِچ زنانیاں / تِریمتِیں (اردو: روس میں خواتین) (انگریزی: Women in Russia) نے کئی تاریخی پورھیاں دے معاملیاں وِچ کلیدی کردار ادا کِیتا ہئی۔ اِنّھاں وِچُّوں اشمالیت دے اَغاز تُوں گِھن تے اِین٘دے تُوں ازادی تئیں دے کئی اہم واقعے شامل رِیہے ہِن۔ اِنّھاں بے شمار اہم واقعیاں وِچ دیس دی تاریخ وِچ ١٩٠٥ء دی وݙّی اہمیّت ہِے۔ اِیہ اُوہ سال ہِے جو جِہڑیلے جاپان دی بحریہ نے روسی بحریہ کُوں ہَرا تے اُون٘دے کمزوریاں کُوں واضح کر ݙِتّا ہئی۔ ١٩٠٥ء وِچ اِی پیٹرز برگ دے لوکاں نے اتوار دے ݙیہاڑے ہِک وݙّا مظاہرہ منظّم کِیتا جین٘دے وِچ تِریمتِیں اَتے ٻال وِی رَلّے ہَن۔ اِیں مظاہرے دا مقصد عام لوکاں دی اوکھاں دی طرف زار دی توجہ ݙِیواوݨ، زار دے چوݨاں وِچ عوامی نمائندیاں کُوں رلاوݨ دی کوشِت ہئی۔ اُوں ویلے زار نکولس ݙوجھا اپݨے ٹِکاݨے اُتّے موجود کائے ناں ہئی۔ پُلس نے جَتّھے کُوں زار دے ٹِکاݨے تئیں ون٘ڄݨ تُوں روکیا اَتے وَل اُون٘دے اُتّے گولیاں چلائیاں جین٘دے وِچ کئی سو لوک مارے ڳئے جِنّھاں وِچ تِریمتِیں اَتے ٻالاں دی ہِک وݙی ڳِنتری ہئی۔ روسی تاریخ وِچ اِیہ واقعہ "خونی اتوار" دے ناں نال یاد کِیتا وین٘دا ہِے۔[١]
جدید دور وِچ روسی زنانیاں حیاتی دے ہر شعبہ وِچ مرداں دے مون٘ڈھے نال مون٘ڈھا رلا تے کَم کرین٘دیاں پئیاں ہِن۔ اِتُّھوں دے تِریمتِیں مرد دے اڳّوں یا وَل نال نال چلدیاں ہِن۔ اِیہ لوک تِریمت کُوں اپݨے پِچُّھوں ٹپرݨ یا اُون٘دے نال کُجھ قدم پِچّھاں رکّھݨ غیر اخلاقی حرکت سمجھدے ہِن۔ [٢]
ذاتی حیاتی وِچ اَزادی
لکھوروسی معاشرے وِچ زنانیاں اپݨی حیاتی دے مالک سمجھے وین٘دے ہِن۔ ٢٠١٨ء دے عالمی فٹ بال کپ مقابلیاں دے وِچالے ماسکو حکومت نے اِیہ ڳالھ واضح طور تے آکھی ہِے جو روسی زنانیاں اپݨے ذاتی معاملے آپ کرین٘دیاں ہِن اَتے عالمی کپ مقابلیاں دے وِچالے وِچ اُوہ ڄیکر کہِیں دے نال جنسی ساک بݨاوݨاں چاہوِن تاں اِیہ اُنّھاں دا ذاتی فیصلہ ہوسی۔[٣]
تاہم روسی حکومت اپݨے سیاسی مخالفاں دی لُکّے ہوئے کیمریاں دی مدد نال مکمل نگرانی کِیتی ہِے۔ جین٘دے وِچ انستاسیا شیوچینکو جئیں تِریمت اڳواݨاں دی خوابگاہ دی ہر ویلے لُکّے ہوئے کیمرے نال نگرانی شامل ہِے۔[٤]