تَرِیخی تِرِیمتاں دے رسالے

تَرِیخی تِرِیمتاں دے رسالے (اردو:تاریخی خواتین کے رسائل) (انگریزی: Women's historical magazines) تُوں مراد اُوہ رسالے ہِن جیڑھے خاص طور تے تِرِیمتاں دے پڑھݨ، اُنّھاں دی دلچسپی اَتے اُنّھاں دی اڳواݨی کِیتے اَنجو انج ٻولیاں وِچ چَھپّے ہووِن۔ اِیں طرح دے رسالے دُنیا دے ہر مُلک وِچ چھپدے ہِن۔ اِنّھاں رسالیاں دے شروع کرݨ دے پِچھوکڑ منظر ہِک اہم مقصد اِیہ ہئی جو تِرِیمتاں اَتے اُنّھاں تُوں متعلق موضوعات سُن٘ڄاݨ وِچ آوِن، جِین٘ویں جو اُمورِ خانہ داری، پکوان، صحت، ٻالاں دی ݙیکھ بھال، باغبانی وغیرہ۔ اِین٘دے وِچ ٻہوں سارے فیشن، حالاتِ حاضرہ، سیاسیات، شاعری، افسانہ نگاری، سوانحی، طرزِ حیاتی، شادی ویاہ، رِیتاں تے رواج، حیاتی دے اَداب، جنسی برابری، قانونی اَتے مذہبی پہلوؤں اُتے مرکوز ہون٘دے ہَن۔ کئی واری اِنّھاں مواداں دی لِکھاری تِرِیمتاں ہون٘دیاں ہَن، جاں جو کݙان٘ہِیں کݙان٘ہِیں مرد حضرات وِی یا تاں تِرِیمتاں کِیتے خصوصاً وکھرا لکھین٘دے ہَن، یا وَل اُنّھاں دے پُراݨے چھپیل مواد کُوں اُون٘ویں دا اُون٘ویں یا مخصوص حِصّے کُوں اقتباس دے طور تے تِرِیمتاں دے رسالیاں وِچ چھاپ ݙِتّا وین٘دا ہئی۔ تِرِیمتاں دے رسالیاں وِچ اِنّھاں دی قاریات مدیر دے ناں سوالات وِی لکھ تے پُچھدیاں ہَن، جو سماجی مسائل، ٹَٻَّر دے پہلوؤں دی ڄاݨ کاری، مذہبی اُمور، قانونی صلاح، عمومی معلومات اَتے صحت وغیرہ تُوں متعلق تِھی سڳدے ہَن۔ تِرِیمتاں دے رسالے اصل وِچ نسوانی ادب دی ہِک رواں شاخ ہِے، جیڑھی ادب دی مخصوص ضرورت نال اُبھری ہِے۔ اِین٘دی مثال مرزا اسد اللہ خان غالب دے شگِرد فصیح الدین رنج میرٹھی نے ہِک شاعرانہ تذکرہ بہارستان ناز دے مُکّھ نال 1864ء وِچ چھاپیا ہئی جین٘دے وِچ برِصغیر دے 70 اُردو تِرِیمت شاعراں دا تعارف اَتے اُنّھاں دا کلام رلایا ڳیا ہئی۔ اِین٘ویں ای لوڑاں دے پیشِ نظر دُنیا دی ہر ٻولی بہ شمول سرائیکی وِچ وکھرے طور تے تِرِیمتاں کِیتے رسالیاں دا رواج شروع تِھیا۔

کُجھ سنگِ میل سمجھے ون٘ڄݨ آلے تِرِیمتاں دے رسالے۔

1693ء وِچ برطانیہ وِچ پہلاں تِرِیمتاں دے رسالے دی لیڈیز مرکیوری دا پہلا شمارہ چَھپّیا ہئی۔

1857ء وِچ بھارت دی گجراتی زبان وِچ پہلاں تِرِیمتاں دے رسالے "استری بودھ" دا پہلا شمارہ چَھپّیا ہئی۔ اِین٘دا اَغاز پاسی سماجی فعالیت پسنداں نے کِیتا ہئی۔

"رفیقِ نسوان" دے مُکّھ نال ہندی اَتے اردو زباناں وِچ پندرہ ݙیہاڑیاں آلا رسالہ 5 مارچ 1884ء وِچ لکھنؤ، ہندوستان تُوں ہِک مسیحی مشنری دی طرفُوں شروع تِھیا۔ اِیہ وی خاص طور تے تِرِیمتاں کِیتے رسالے دے طور تے ہِک پہلا تجربہ ہئی۔

ٻیا ݙیکھو

• نسوانی ادب
• تِرِیمتاں دی تاریخ