بنڈہ اسحاق
سرائیکی دے لوک ادب دا تذکرہ وی ٻہوں وسیع اَتے پھیلاء آلا ہِے جیکُوں ہِک جاء تے کٹّھا کرݨ ٻہوں اوکھا کَم ہِے تہوں اِیکُوں اساں انجو انج شہراں دے ناں دے نال اُنّھاں دے لوک ادب (Folklore) دے حساب نال ونݙین٘دے ہِسے۔ سرائیکی وسیب ہِک ٻہوں قدیم اَتے لوک تہذیب تے لوک ثقافت دا ڳڑھ ہِے۔ اِیں سانڳے اِتّھوں دے انجو انج شہراں وِچ انجو انج مزاج دے لوک رہن٘دے ہِن۔ [١]
ضلع مظفر گڑھ
لکھوضلع مظفر گڑھ سرائیکی دا ہِک اہم شہر ہِے۔ اِیندے شمال وِچ لیّہ، مشرق والے پاسے دریائے چناب تے اِیندے پار ضلع ملتان ہِے، جنوب دے پاسے ضلع بہاول پور تے ضلع رحیم یار خان ہِن، مغرف دے پاسے دریائے سندھ اَتے اِیندے پار ڈیرہ غازی خان تے راجن پور دے اضلاع ہِن۔ مظفر گڑھ دِی بنیاد نواب مظفر خان نے ہِک قلعہ بݨوا تے رکھی ہَئی، علم و اَدب دِی روایت اِبتداء تُوں اِی چلدی آندی ہِے۔[٢]
علی پُور (تحصیل)
لکھوبنڈہ اِسحاق (قصبہ)
لکھوجُغرافیہ
لکھوبنڈہ اِسحاق، تحصیل علی پور دا ہِک قَصبہ ہِے۔[١] ’’بھنڈہ‘‘ دو دریاواں دے وِچکار جزیرہ نُما علاقے کُوں آہدِن[٢]۔ موجودہ بنڈہ، دریائے چانب دے دو دھاریاں دے وِچکار ہِے۔[١]
لوک ادب
لکھوبنڈہ اِسحاق، تحصیل علی پور دا ہِک قَصبہ ہِے۔ ’’بھنڈہ‘‘ دو دریاواں دے وِچکار جزیرہ نُما علاقے کُوں آہدِن۔ موجودہ بنڈہ، دریائے چانب دے دو دھاریاں دے وِچکار ہِے۔ سرائیکی دے کئی معروف شاعراں: میاں محمد حسین ناز، سودائی، نیاز سودائی، دا تعلق اِیں شہر نال ہِے[٢]۔ ناز جِیندا اَصل ناں میاں محمد حُسین چھجڑا ہَئی (پیدائش 1871ء۔ وفات 1936ء)، سودائی، جنہاں دا اَصل ناں سیّد پیر غلام حیدر شاہ ہَئی (پیدائش 1889ء۔ وفات 1964ء)[٢] ’’ہیر سودائی‘‘ اُنہاں دِی تصنیف ہِے[٢]۔ میاں عمر علی چھجڑا، تخلص نیازؔ، (پیدائش 1895ء۔ وفات 1960ء)۔ ’’دیوانِ سوز و ساز‘‘ تے قِصّہ ’’سِسّی پنُوں‘‘ اُنہاں دِی تصنیف ہِے۔[٢]
ٻِیا ݙیکھو
لکھوحوالہ جات
لکھو- ↑ ١.٠ ١.١ ١.٢ ١.٣ [گڑھ دی تاریخ دے حوالے نال کتاب] اِین٘دے توں گِھن تے ٻولی وٹار کِیتا ڳیا۔
- ↑ ٢.٠ ٢.١ ٢.٢ ٢.٣ ٢.٤ ٢.٥ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان کِیتے لِکّھیا ڳیا تحقیقی منصوبہ بحوالہ سرائیکی وسیب دی تاریخ تے ثقافت از: ڈاکٹر خالد اقبال ۔ اسٹیشن ڈائریکٹر ریڈیو پاکستان بہاولپور۔ فروری-٢٠١٩ء
ٻاہرلے جوڑ
لکھو- تاریخ ملتان۔ حصّہ اوّل آرکائیو تھئی ہوئی۔ (آرکائیو ڈاٹ او آر جی) اُتے۔