ارہاص
ارہاص (अरहास، دیوناگری سرائیکی) آئندہ نبوت دا پیش خیمہ یا ایہ نبوت دی تمہید ہوندی ہے۔ جیہڑا خرق عادت کم نبی دی نبوت توں پہلے ظاہر تھیوے اوں کوں ارہاص آکھا ویندا ہے، جیویں کہ واقعہ فیل کوں نبی کریم ﷺ دے ارہاصات وچ شمار کیتا گیا ہے۔
” اصحاب الفیل الذین کانوا قد عزموا علی ھدم الکعبۃ کان ھذا من باب الارھاص لمبعث رسول اللہ (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) “۔[١]
جیہڑے چیزاں خلاف عادت تے خرق عادت دے طور تے کہیں دے ہتھوں صادر تھیون، اگر نبی دے ہتھوں نبوت دے اعلان توں پہلے صادر تھیوے تاں اوں کوں ارھاص آہدے ہن۔ ارہاص دا معنی تمہید ہے۔ جیویں کہ آنحضرت ﷺ دے اعلان نبوت توں پہلے آپ مکہ مکرمہ وچ جیہڑے رستیاں توں گزردے ہن تاں پتھر آپ کوں سلام کریندے ہن۔ بچپن وچ ابوطالب آپ ﷺ کوں سفر وچ نال گھن گئے تاں بڑی سخت گرمی تے دھپ ہئی، لیکن بادل نے آپ دے سر مبارک تے سایہ کیتا ۔ ایں کوں ارہاص آہدن تے جیہڑے خلاف عادت چیزاں نبوت دے اعلان دے بعد ظاہر تھیون، انہاں کوں معجزہ آہدے ہن۔ [٢]
مزید اے کہ نبی دی ولادت توں پہلے وی جییڑے امور خلاف عادت ظاہر تھیون، ارہاص سݙیندن ۔ حضرت عیسیٰ (علیہ السلام) دی والدہ مریم ایسی خاتون توں پیدا تھیاں جییڑی ٻڈھڑی تے ٻانجھ ہن، ایہ حضرت عیسیٰ (علیہ السلام) دا ارہاص ہے، ایں طرح حضرت مریم کوں بیت المقدس دی خدمت کیتے قبول کر گھدا گیا ، ایہ وی انہاں دے معمول دے خلاف ہئی تاکہ انہاں دی پاکیزہ سیرت انہاں دے بیٹے دے روح تے کلمۃ اللہ ہوݨ دا عنوان بݨ ونجے۔[٣]