ابو الفضل ابن مبارک

شیخ ابو الفضل علامی، شیخ مبارگ ناگوری دا بیٹے تے ابو الفضل فیضی دا چھوٹا بھرا اے. تعلق سرائیکی وسیب دے علاقے بھٹہ واہݨ نال ڈسیا ویندے جیہڑا ہݨ ضلع رحیم یار خان نال اے. 6 محرم 958 ھ بمطابق 14 جنوری1551ء کوں پیدا تھیا. ابو الفضل علامی کوں 22 اگست 1602ء وچ قتل کیتا گیا. [١]

ابولفضل دے احباب دی منظرکشی

حالات زندگی

لکھو

اکبر اعظم دے نو رتناں وچوں ہک ایہ وی ہئی۔ 1572ء وچ اپݨے بھرا فیضی دے نال دربار اکبری وچ باریاب تھیا۔ آہستہ آہستہ تقرب شاہی حاصل کر گھدا۔ اتھاں تک کہ صدر الصدور دے عہدے تے فائز تھیا۔ 1600ء وچ منصب چار ہزاری تے فائز تھیا۔ شہزادہ سلیم (جہانگیر) دا خیال ہئی کہ ابوالفضل ایندے پتر خسرو کوں ولی عہد بݨاوݨ چاہندا ہے۔ چنانچہ اوندے اشارے تے راجا نرسنگھ دیو نے اینکوں اس وقت قتل کر ݙتا جݙݨ اوہ دکن ولدا پیا ہئی۔ اپݨے وقت دا عالم تے بلند پایہ مصنف ہئی۔ علامی تخلص رکھدا ہئی۔ آزاد خیال فلسفی ہئی۔ علما اینکوں دہریہ سمجھدے ہن۔ اکبر دے دین الٰہی دے اجرا دا سبب ہینکوں گردانا ویندے ۔ اکبر نامہ تے آئین اکبری مشہور تصانیف ہن۔ ایندے خطوط دا مجموعہ مکتوب علامی فارسی ادب دا شاہکار سمجھا ویندا ہے۔

شیخ ابوالفضل نے اکبر دے مذہبی عقائد تے بہت اثر سٹا۔ تے بہت فنکاری نال اوں نے بادشاہ کوں ایہ یقین ݙوایا کہ مذہب دے معاملات کوں آپ علما توں بہتر ڄاݨدے ہیوے۔ لہذا تہاکوں مذہب وچ بالادستی ہووݨی چاہیدی اے۔ ایندے ڳالہیاں توں متاثر تھی کے اکبر نے پہلے "عبادت خانہ"قائم کیتا۔ جس وچ مختلف عقائد دے علما دے درمیان مناظرے تے بہث مباحثے تھیندے ہن۔ اس دے بعد دین الٰہی جاری کیتا۔ جینکوں سب توں پہلے ابو الفضل علامی نے قبول کیتا۔

حوالے

لکھو
  1. اردو دائرہ معارف اسلامہ جلد 1،صفحہ 889 تا 892 جامعہ پنجاب