ابن البواب (پیدائش: 961ء– وفات: اگست 1022ء یا یکم ستمبر 1022ء) خلافت عباسیہ تے آل بویہ کے زمانے وچ عربی دا خطاطاور مصور ہئی۔

ابن البواب دی قرآنی خطاطی دا ہک نمونہ

ناں تے کنیت

لکھو

ابن البواب دا ناں علی بن ہلال ابن البواب ہے، لقب ابن البواب تے کنیت ابوالحسن ہئی۔ ابن البواب دے والد ہلال آل بویہ دے اتھاں دربان ہن، ہیں واسطے اُنہاں کوں ابن البواب تے ابن استری (استر: یعنی پردہ) دے القابات نال یاد کیتا ویندا ہئی۔بغداد وچ صاحب الخط دے لقب نال وی مشہور ہئی۔[١]

خطاطی

لکھو

ابن البواب نے اصلاً خطاطی دی تعلیم ابوعبداللہ محمد بن اسد بغدادی تے ابن جنی (متوفی 1002ء) توں حاصل کیتی۔ بغداد وچ ݙوجھے اساتذہ خطاطی دی تعلیم پاتی۔ فن خطاطی وچ محنت تے ریاضت دے سبب اپݨا ناں پیدا کیتا تے اپݨے زمانے دا ممتاز ترین خطاط بݨ گیا تے اِس دی استادی کوں مستقبل دے تمام خطاطین نے تسلیم کیتا۔ ابن البواب دی فنی صلاحیتاں دی بنا تے بویہی امیر عراق بہاء الدولہ دیلمی (388ھ-403ھ/ 998ء تا 1012ء) دے وزیر فخرالملک ابوطالب نے اونکوں اپݨا ندیم خاص بݨا گھدا تے ول کہیں مجلس وچ ابن البواب کوں جدا نی کیتا۔ کجھ عرصہ تک بہاء الدولہ دیلمی دے کتب خانہ دا منتظم و کتابدار (لائبریرین) وی ریہا۔

ابن مقلہ تے ابن البواب دی تحریر وچ تفاوت

لکھو

ہیں دور وچ جبکہ ابن البواب دربارِ آل بویہ نال وابستہ ہئی، بہاء الدولہ دیلمی نے کتب خانے توں ابن مقلہ دا خطاطی والا نسخہ قرآن طلب کیتا لیکن ایہ نسخہ مکمل نہ ہئی۔ تریہواں سپارہ اِس نسخے وچ موجود نہ ہئی۔ بہاء الدولہ دیلمی دے حکم تے ابن البواب نے نے آخری پارہ لکھ کے اِس نسخے کوں مکمل کر ݙتا۔ بہاء الدولہ دیلمی خود وی فن خطاطی تے خطوط دا بڑا نقاد ہئی مگر اوہ ایہ تمیز نہ کرسڳا کہ کیہڑا خط ابن مقلہ دا ہے تے کیہڑی تحریر ابن البواب دی ہے؟۔[٢] ابن البواب دا خط حسن و رعنائی وچ ضرب المثل ہئی۔

وفات

لکھو

ابن البواب دا انتقال جمادی الاول 413ھ/ اگست 1022ء وچ بعمر 63 سال قمری (61 سال شمسی) بغداد وچ تھیا تے بابِ حرب دے قبرستان وچ[٣] امام احمد بن حنبل دے مدفن دے جوار وچ تدفین کیتی گئی۔[١][٤]

حوالے

لکھو
  1. ١.٠ ١.١ ابن العماد الحنبلی: شذرات الذھب، جلد 5، صفحہ 71۔ مطبوعہ بیروت، لبنان۔
  2. تاریخ خط و خطاطین: صفحہ 117۔
  3. ابن کثیر: البدایہ والنہایہ، جلد 12، صفحہ 38۔ مطبوعہ لاہور۔
  4. تاریخ خط و خطاطین، صفحہ 117۔