ڳ
ڳ(ڳے) سرائیکی دا ہک خاص اکھر ہے۔ ایں کوں وݙی گاف وی آہدے ہن.
صوت
لکھوسرائیکی وچ تے خصوصاً سرائیکی دے مشرقی لہجے وچ ٻ ڄ ڳ ݙ دیاں آوازاں ہوندیاں ہن، انھاں صوتاں کوں ٻُچکار صوتاں اہدن ، ایں سانگے ایں لہجے کوں ٻُچکاری سرائیکی وی اہدن۔ ٻُچکار صوتاں کوں انگریزی وچ implosive اہدے ہن۔ ٻُچکار صوت وچ ہوا ٻاہروں اندر آلے پاسے مُن٘ہ وچ چھک تے گھن ویندن۔ سُرکݨ ، چوپݨ تے چُوسݨ دا عمل وی این٘ویں ہوندے۔ ٻیا ، شئے کوں آپݨے پاسے چھک ونڄݨ نال مماثلت رکھیندن۔ ݙوجھی ڳالھ ایہ ہے جو ہوا مُن٘ہ وچ گھن ون٘ڄݨ کیتے پہلے مُن٘ہ کھُلدا ہے۔ ول اندر ساہ آلی نالی جھٹکے نال بند تھی ویندی ہے۔ ایں جھٹکے دی وجہ کنوں انگریزی وچ implosive اہدے ہن۔
انھاں کوں "دبی ہوئی صوت" وی آہدے ہن۔ کیوں جو ایہ صوتاں ٻولݨ ویلے مُنہ تے ڳلا بالکل بند تھی ویندن تے وت یکدم کھلدن۔ تے ہک کھوکھلی جہیی آواز نکلدی ہے، جینویں ہک کراڑے کاک کوں بند بوتل توں کھولو تاں بوتل کھُلݨ دی آواز نکلدی ہے۔
مثالاں
لکھوڳ:ڳاں، ڳوہا، ڳاہـݨـے، ڳیرا، ڳبھرو، ڳاوا، ڳنڈھیری، ڳاہلڑ، ڳن٘ڈھ، ڳیٹے، ڳوبھی، ڳوݙا، ڳُݙی، ڳاہ، ڳُتھلا، ڳٹھ، ڳٹا، ڳچی، ڳُڑ، ڳاناں ، پڳ ،ساڳ
تجربہ
لکھوتساں منہ دے اڳوں پنج سینٹی میٹر دور تلی رکھو تے ٻولو: ڳو، ٻو، ڄو، ڳا، تلی تے ہوا آوے تاں ایہ اردو آلی صوتاں ہوسن۔ تلی تے ہوا نہ آوے تاں ایہ سرائیکی آلے ٻ ڄ ڳ ݙ ہوسن۔
ٻیا ݙیکھو
لکھو