گُھچی

گھچی

اے کھیݙ دیہات وݙی مشہور تے ٻہوں زیادہ کھیݙی ونجݨ آلی کھیݙ ہے. جیہڑی جو اڄ وی کہیں نہ کہیں شکل وچ کھیݙی ویندی اے. پہلے ایہ کھیݙ ٻیرولیاں نال کھیݙی ویندی ہئی پر وقت دے نال نال ایں کھیݙ وچ وی ٻہوں تبدیلیاں آئن. اجکل اے کھیݙ، ٻدھکیاں، پیپڑیاں نال وی کھیݙی ویندی ہے. اے کھیݙ اساں بیرولیاں آلی تصور کر تے لکھت کریندے ہیسے. ایں کھیݙ وچ کھݙکاراں دی کئی پابندی تاں نی ہوندی پر چار اٹھ کھݙکاراں توں ودھ کھݙکار نی کھیݙدے کیوں جو ول واریاں بھل ونجݨ دا چانس ہوندے. ایں کھیݙ وچ ہر کھݙکار کول اپڑیاں آپڑیاں بیرولیاں ہوندین، سب توں پہلے ایچیا ویندے. مطلب دائن توں سارے کھݙکار ماری ڳئی پِل وچ اپڑاں اینٹھا سٹیندن، تاں جو پہل آنون، ایں کھیݙ وچ بعض دفعہ اوتوں آلا پہل رکھیا ویندے کجھ جاہیں تے تلے آلا پہل ہوندے.ݙوجھے تریجھے یا باقی نمبراں سانگے انہاں دے اینٹھیاں دا فاصلے پل توں کچھیے ویندن. جیہڑا جتنا پرے ہوسی اوندا نمبر اتنا پچھوہاں تھیسی. ایچݨ توں بعد سارے برابر برابر برولیاں، رلیندے ھن تے پہل آنوݨ آلا واری کھیݙدے. واریکھیݙݨ آلا پہلا کھݙکار ساریاں برولیاں اچھالویاں گھچی وچ یعنی پل وچ سٹیندے جتنی بیرولیاں پل وچ ویسن اوں کھݙکار دیاں ہوسن. ول باقی کھݙکار اونکوں ہک بیرولی ݙسیندن. جیکوں او ٹک مریندے. اوں بیرولی کوں ٹک لڳ ڳیا تاں ساریاں بیرولیاں اوندیاں تھی ڳیاں. جے ٹک نہ لڳا تاں اوندی واری مک ویندی ہے تے وک ݙوجھا کھݙکار کھیݙدے. جیکر کہیں غلط بیرولی کوں ٹک لڳا تاں چٹی ݙیسی. اے چٹی انہاں بیرولیاں دی آدھل تھی سڳدی ہے تے انہاں دے برابر وی تھی سڳدی ہے جتلی پہلی وار رلائیاں ڳیاں ھن.اے کھݙکار کوں اوں ویلھے کہیں کول برولی پچھݨ دی لوڑھ نی ہوندی جݙاں کئی ٻِٹ ٻیٹھا ہووے. اے یاد راہوے دائن گھچی کول ہک ݙیڈھ ٻلہانگ پرے ہوندی ھ تے گھچی کول ہک ڳِٹھ دے فاصلے تے ہک لیکا وی ماریا ویندے. ایں لیکے کول جیہڑی بیرولی پچھوں ہوسی او ول سٹائی ویندی ھ. اے کھیݙ ایویں واری واری چلدی ھ پئی. جݙاں ہک ڈھالہ مک ویندے تاں ݙوجھا ڈھالہ وی ایویں کھیݙیا ویندے. جیندے کول چٹی دیاں بیرولیاں نہ ہونون اونکوں پھدو کر ݙتا ویندے. مطلب اونکوں کھیݙ توں ٻاہر کیتا ویندے. باقی انویں واری واری کھیݙدے رہ ویندن اینٹھے کوں بعض جاہیں تے ماٹھا وی آکھیا ویندے. تے بیرولیاں کوں کنچے وی آہدن. ایہ کھیݙ آڄکل روپے ݙو روپے یا پنج روپے دے ٻدھکیاں نال کھیݙی ویندی ہے۔ [[ونکی:سرائیکی کھیݙاں]]