کینیڈا۔ ہک پارلیمانی ݙیس
کینیڈا - - - ہک وفاقی پارلیمانی ݙیس
تحریر: نثار نندوانی
سرائیکی ترجمہ: جمیل نتکانی
جغرافیائی لحاظ نال کینیڈا، روس توں بعد رقبے دے لحاظ نال دنیا دا ݙوجھا سب کنے وݙا ملک ہے۔ کینیڈا ہک وفاقی ملک ہے، تیں ایندے نکے وݙے ݙاہ صوبے ہن۔ ایندے علاوہ آزاد علاقہ جات وی ہن، ایندے ݙاہ صوبے البرٹا، برٹش کولمبیا، مانیٹوبا، نیو برنزویک، نیو فاؤنڈ لینڈ تیں لیبراڈور، نووا سکوشیا، انٹاریو، پرنس ایڈورڈ آئی لینڈ، کیوبیک اور ساسکچیوان ہن۔ ڄݙاں ترئے آزاد علاقہ جات؛ شمال مغربی علاقہ جات، نناوت تیں يوكون ہن۔
انٹاریو سب کنے وݙا صوبہ ہے تیں اوٹاوا اوندا دارالحکومت ہے۔
انہاں صوبہ جات کوں وی دنیا دے مختلف ممالک جھئیں اختیارات تیں حقوق حاصل ہن، تاں وی ایندے نال کینیڈا دے وفاق کوں کوئی مسئلہ نئیں تھیندا۔ مثلاً کینیڈا دا کیوبیک صوبہ کینیڈا دا فرانکو فون (یانی فرانسیسی زبان بولݨ آلا) صوبہ ہے، ایں صوبے دی سرکاری زبان فرانسیسی ہے، ڄݙاں جو کینیڈا دے بئے صوبیں وچ انگریزی زبان بولی ویندی ہے۔ مگر ہک صوبے دی فرانسیسی زبان وی کینیڈا دی سرکاری زبان ہے، تیں ایں طرحویں کینیڈا دیاں ݙو سرکاری زباناں ہن؛ ہک انگریزی، تیں ݙوجھی فرانسیسی، ایں واسطے کینیڈا دے باقی صوبیں وچ فرانسیسی زبان سکولاں وچ لازمی طور تیں پڑھائی ویندی ہے، ایں واسطے اُتھاں کہیں قسم دا تعصب، لسانیت جھئیاں بیماریاں وی نئیں پاتیاں ویندیاں، ایہو وجہ ہے جیہڑی کینیڈا کوں ہک طاقتور ملک بݨیندی ہے۔
دنیا دے رقبے دے لحاظ نال ݙوجھے نمبر دے ایں ملک دی آبادی لگ بھگ ترئے کروڑ سٹھ لکھ ہے، جیہڑی جو ساݙے شہر کراچی کنے کجھ زیادہ ہے، تیں کینیڈا وچ صرف ستاراہں ہزار نفوس دی فوج ہوشاک ہے جیہڑی جو سندھ وچ موجود رینجرز کنے کجھ گھٹ ہے۔
کینیڈا دا صوبہ کیوبک اپݨے آپ کوں فرانس دے اُچَھک نیڑے سمجھدے، ایں واسطے او ونکو ونک دے کاروباری معاہدے فرانس نال کیتی رکھدے، جیندے اتیں وفاقی کینیڈا کوں کہیں قسم دا کوئی اعتراض وی نئیں ہوندا۔
انٹاریو انگریزیں کا صوبہ ہے، ایں واسطے او اپݨا ورت ورتیج امریکہ نال کیتی رکھدے۔ کینیڈا دا تریجھا صوبہ برٹش کولمبیا اپݨے آپ کوں برطانیہ دے نیڑے سمجھدے، تہوں او اپڑیں کاروباری معاہدے تیں ورت ورتج برطانیہ نال کریندے، اے ساریاں ڳالہیں ݙسݨ دا مقصد صرف اے ہے جو اُتھاں انہاں کماں نال کݙاہیں وی کینیڈا دا وفاق خطرے وچ نئیں پیا، تیں کئی صوبیں وچ فوج دا کوئی وجود وی نئیں، تیں اتھاں انہاں دا اپݨا پولیس دا نظام ہے جیہڑے جو اپݨے مسلئیں کوں اپݨے خودکار نظام نال کنٹرول کریندن۔
اے سارے صوبے کینیڈا دے گلدستے دے پُھلاں وانگوں ہن، سب دے رنگ ونکو ونک ہن، خوشبو انج انج ہے، تہوں جو اے کینیڈا دے گلستان وچ مہکدے رہدن۔
(Provinces and territories of Canada)
کینیڈا دی سب توں وݙی طاقت اوندا محل وقوع یانی جغرافیائی حیثیت ہے، کینیڈا انہاں خوش نصیب ملکاں وچوں ہک ملک ہے، جیندے ہتھ دنیا دا بہترین جغرافیہ ہے، جیندے اتیں شمال کنے حملہ ایں وجہ کنے ناممکن ہے جو اتھاں ہر پاسے برف ہی برف ہے، تیں جنوب کنے ایں واسطے حملہ ناممکن ہے جو اوں پاسو سپر پاور امریکہ ہے تیں امریکہ نال اوندے تعلقات بہترین ہن۔
امریکہ تیں کینیڈا وچ ہک بہوں اہم دفاعی معاہدہ وی ہے جیندے مطابق انہاں ݙوہاں ملکاں وچوں کہیں ہک ملک تیں حملہ ݙونہاں تیں حملہ تصور کیتا ویسی، تیں ڈونہائیں بیرونی خطرے دا مشترکہ دفاع کریسن۔ پوادھ وچ ہزاراں میلاں تیں پھیلا سمندر، تیں پچادھوں ہک واری ولا امریکی ریاست الاسکا دی سانجھی گہرائی وی کینیڈا کوں تحفظ بخشیندی ہے۔
کینیڈا دی ہُشاک فوج دی تعداد گھٹ ہوݨ دے باوجود اپݨے اسلحے تیں ٹیکنالوجی دے اعتبار نالوں اونکوں عالمی طور تیں ویہویں نمبر تیں رینک کیتا ویندے۔
معاشی لحاظ نال ڈیکھوں تاں اتنی کم آبادی دے باوجود کینیڈا دا جی ڈی پی دنیا وچ 14ویں نمبر تیں ہے۔ شاید بہوں کم لوگ جاݨدے ہوسن جو کینیڈا دنیا دا پنجواں سب کنیں ودھ تیل پیدا کرݨ آلا ملک ہے۔ جڈاں جو تیل دے ذخائر دے حساب نال تریجھا سب کنیں وڈا ملک ہے۔ تیل دے علاوہ کینیڈا دی معیشت دی وڈی طاقت ایروسپیس ٹیکنالوجیز ہن، یانی او مشینری جیہڑی جو خلائی تحقیق تیں خلائی جہازاں وچ استعمال تھیندی ہے۔ ایندے علاوہ کینیڈا وچ گڈیاں بݨانوݨ دی صنعت وی بہوں اہم ہے۔ جیندے وچ ٹویوٹا، ہونڈا تیں فورڈ جیہاں وڈیاں کمپنیاں دا نیٹ ورک وی شامل ہے۔ ایہا وجہ ہے جو کینیڈا اپݨے دفاع کیتے جی ڈی پی دا صرف ہک فیصد خرچ کریندے۔
اے لکھت لکھݨ دا مقصد صرف اتنا ہے جو کینیڈا دنیا دے مضبوط ترین، تیں سب کنے پرامن ممالک وچ ڳݨیا ویندے۔ اے اوندی جنگی طاقت نئیں، جیہڑی کینیڈا کوں بچائی کھڑی ہووے،
جیکر دنیا دا کوئی ملک ایندے مفادات کوں نقصان پہنچاوݨ دی کوشش یا ہمت کرے، تاں کینیڈا اپݨے اتحادیاں دی مدد نال اوندا ناطقہ بند کرݨ دی صلاحیت رکھدے۔
سب کنوں اہم شئیں جیہڑیاں جو ایں ملک کوں طاقتور اتیں مضبوط بݨیندین، او ایندا بہوں وڈا تیں محفوظ جغرافیہ، ایندی مضبوط معشیت، جدید ٹیکنالوجی، انصاف دا آسانی نال ہر کہیں کوں مل ونجڑ، انسانی بنیادی سہولیات دی فراہمی، ہمسائیں نال بہترین تعلقات، تیں تعصب، لسانیات، قوم پرستی تیں مذہبی شدت پسندی کنے دوری ہے۔
#نثاریات