واعلہ (حضرت لوط علیہ السلام دی ذال)

حضرت لوط علیہ السلام دی ذال دا ناں واعلہ یا والعہ ہئی۔ اِین٘دا ذِکر قُرآن مجید وِچ اِین٘ویں آیا ہِے:

ماؤنٹ سدوم، اسرائیل، "لوط دی ذال" دا مِنار۔

ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ كَفَرُوا اِمْرَأَةَ نُوحٍ وَاِمْرَأَةَ لُوطٍ كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَيْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ يُغْنِيَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَقِيلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَاَللہ مثال بیان کریندے اُنھاں دے معاملے وِچ جِہڑے کافر تِھی ڳئِین، نوحؑ دِی، ذال دِی تے لُوط دِی ذال دِی، او ݙُوہائیں اَساݙے نیک بندیاں وِچُوں ݙُوں دے نِکاح (گھراں) وِچ ہَن، ٻَس اُنھاں ݙوہائیں اُنھاں دِی کہیں نہ کہیں ڳالھ دِی بَد دیانتی کِیتی، پَر او (نسبت) اَللہ دے سامݨیں اُنھاں دے کہیں کَمّ نہ آسَڳی، بلکہ اُنھاں کُوں آکھیا ڳیا، جو بھا وِچ داخِل تِھیوَݨ والیاں نال تُساں وِی داخل تِھی وَن٘ڄو (١٠)۔

عبداللہ بن عباس فرمین٘دے ہِن جو کہِیں نبی دی ذال کݙان٘ہِیں بدکار نِھیں رہی۔ حضرت نوح علیہ السلام دی ذال دے بارے وِچ آکھیا وین٘دا ہِے جو اُوہ آپݨی قوم دے جابراں کُوں ایمان گِھن آوݨ آلیاں دی خبراں پُچایا کرین٘دی ہئی۔ اَتے حضرت لوط علیہ السلام دی ذال آپݨے گھر وِچ آوݨ آلے مِمھاناں دی اطّلاع آپݨی قوم دے بد عملے لوکاں کوں ݙے ݙِین٘دی ہئی۔ عبدالرزاق والفریابی و سعید بن منصور و عبد بن حمید و ابن ابی الدنیا و ابن جریر و ابن المنذر و ابن ابی حاتم والحاکم و صححہ نے کئی طرق تُوں ابنِ عباس (رضی اللہ عنہٗ) تُوں روایت کِیتا ہِے جو آیت فخانتاہما جو اِنّھاں ݙُون٘ہائیں تِرِیمتاں نے اِنّھاں ݙُون٘ہائیں بندیاں دا حق ادا نِھیں کِیتا۔ یعنی اِنّھاں ݙُون٘ہائیں نے زنا نئیں کِیتا ہئی جاں جو حضرت نوح علیہ السلام دی ذال دی خیانت اِیہ ہئی جو اُوہ لوکاں کُوں آہْدی ہئی جو اِیہ اللہ دا نبی مجنون ہِے اَتے حضرت لوط علیہ السلام دی ذال دی خیانت اِیہ ہئی جو اِیں نے مِمھاناں دا ݙَسا ݙِتّا جو سوہݨیں مِمھان آئے ہوئے ہِن جَلتی نال آ ون٘ڄو اِیہ خیانت اِین٘دی خیانت ناں ہئی۔