نیکوسیا دا قرون وسطیٰ دا دور

1187ء وچ تریجھی صلیبی جنگ دے دوران ارض مقدسہ ویندے ہوئے رچرڈ اول دا بحری ٻیڑا شدید بحری طوفان نال متاثر تھیا۔ اونکوں پہلے کریٹ تے ول رودوش وچ رکݨا پیا۔ پر ٻیڑے وچ شامل تریہے بحری جہاز سفر کریندے رہیے جنہاں وچوں ہک جہاز تے جون انگلستانی، ملکہ صقلیہ تے بیرنگیریا ناواری رچرڈ دی ہووݨ والی ذال سوار ہن۔ ݙو جہاز قبرص دے ساحل دے قریب تباہ تھی ڳئے پر جیہڑے جہاز تے جون انگلستانی، ملکہ صقلیہ تے بیرنگیریا ناواری سوار ہن اوہ بحفاظت لیماسول پہنچ ڳیا۔ جون نے بحری جہاز توں لہݨ توں انکار کر ݙتا کیونکہ اونکوں ݙر ہئی کہ اسحاق کومنینوس جیہڑا فرنگیاں کوں پسند نہ کریندا انہاں یرغمال بݨا گھنسی۔ جہاز ہک ہفتہ تک ساحل تے لنگر انداز ریہا اتھاں تک کہ 8 مئی کوں رچرڈ اول شاہ انگلستان وی اتھاں پہنچ ڳیا۔ اپݨی بھیݨ تے نال مستقبل دی کنوار نال ناروا سلوک دی وجہ توں رچرڈ نے غم و غصے وچ قبرص تے حملہ کر ݙتا۔

رچرڈ نے نیکوسیا دا محاصرہ کیتا تے آخرکار تریمیتوسیا دے مقام تے اوندا تے اسحاق کومنینوس دا آمݨا سامݨا تھیا۔ اونکوں شکست ݙیوݨ دے بعد رچرڈ جزیرے دا وی حکمران بݨا پر اوں نے اینکوں فرسان الہیکل کوں ویچ ݙتا۔

قبرص وچ فرنگیاں دا دور 1192ء توں شروع تھیا جیہڑا 1489ء تک رہیا۔ اوں دوران نیکوسیا قرون وسطی دی مملکت قبرص دا دار الحکومت رہیا۔ تے اوں دوران ایہ شاہ دی نشست، لاطینی چرچ تے فرنگی انتظامیہ دا مرکز وی رہیا۔ فرنگی دور وچ شہر دی دیواراں تے بہت سارے دیگر عمارتاں وی تعمیر کیتے ڳئے جنہاں وچ سینٹ سوفیا کیتھیڈرل وی شامل ہے۔ اتھاں لوزینیان شاہواں دے مقبرے وی موجود ہن۔ نیکوسیا جیہڑا غیر مقامی ناں ہے لوزینیان دا ہی ݙتا ہویا ہے۔ فرانسیسی زبان ٻولݨ والے صلیبی جنگی یا تاں "لیفکوسیا" ٻول نہ ہن سڳدے یا انہاں کوں تلفظ دی پروا نہ ہئی تے انہاں نے اینکوں نیکوسی (Nicosie) اکھݨ شروع کر ݙتا جیہڑا بعد وچ بین القوامی طور تے نیکوسیا دے ناں نال رائج تھی ڳیا۔

1374ء وچ نیکوسیا تے جمہوریہ جینوا تے 1426ء توں ایہ سلطنت مملوک دے زیرنگیں آ ڳیا۔ 1489ء وچ جزیرے تے جمہوریہ وینس دا قبضہ تھی ڳیا تے نکوسیا انتظامی مرکز تے حکومتی نشست بݨا۔ وینس گورنر نے عثمانی دے خطرے دی وجہ توں قبرص دے تمام شہراں دی قلعہ بندی کوں ضروری سمجھا۔ 1567ء وچ وینسیاں نے فرنگیاں دے تعمیر کیتے دیواراں کوں ڈھہا کے نیکوسیا دے وینسی دیواراں دی تعمیر کیتی جیہڑے اڄ وی اکثر مقامات تے اپݨی اصلی حالت وچ موجود ہن۔ ایندے علاوہ فرنگیاں دے دور دے ٻئے عمارتاں تے شاہی محل دی حفاظت دا وی بندوبست کیتا۔ آرتھوڈوکس تے لاطینی کلیسیا دے گرجا گھر تعمیر کیتے۔

نیکوسیا دے وینسی دیواراں یارہاں نکراں دے ستارے دی شکل دے ہن۔ انہاں دا ڈیزائن دفاع کیتے بہتر کنٹرول تے توپ خانے دے استعمال کیتے زیادہ مناسب ہئی۔ دیواراں وچ ترئے دروازے ہن۔ شمال وچ دروازہ کیرینیہ، مغرب وچ دروازہ پافوس تے مشرق وچ دروازہ فاماگوستا ہئی۔ دریائے پیدیوس شہر دے دیواراں دے اندروں وہندا ہئی۔ 1567ء وچ دفاعی حکمت عملی دے سبب دریا دا رستہ تبدیل کر کے اونکوں شہر دے ٻاہروں گزارا ڳیا۔