نیپال، بہار زلزلہ 1934ء

1934ء نیپال- بہار زلزلہ 1934ء وچ بھارت تے نیپال وچ محسوس کیتا ونجݨ والا شدید ترین زلزلہ ہئی۔ ایہ زلزلہ 15 جنوری 1934ء دی ݙوپہر وچ محسوس تھا۔ چھی ہزار توں ساڈھے ݙاہ ہزار افراد دی موت واقع تھئی۔ ویہویں صدی عیسوی وچ نیپال وچ آوݨ والا ایہ شدید ترین زلزلہ ہئی۔ اِس زلزلہ وچ تقریباً ݙاہ ہزار توں بارہ ہزار افراد دی اموات تھیاں۔ بھارت وچ اموات دی تعداد ساڈھے ست ہزار توں زائد ہئی۔

ایہ زلزلہ 15 جنوری 1934ء کوں عالمی وقت دے مطابق صبح 08:43 تے، تے نیپال معیاری وقت دے مطابق ݙوپہر 02:28 تے محسوس کیتا گیا۔ ریکٹر اسکیل تے اِس دی شدت 8.0 ہئی۔

زلزلے دا مرکز مشرقی نیپال وچ ماؤنٹ ایورسٹ دے جنوب وچ 9.5 کلومیٹر دور ہئی۔ کھٹمنڈو توں ایہ مرکز 320 کلومیٹر دور ہئی۔ ہک خبر دے مطابق ایہ زلزلہ لہاسا توں ممبئی تک محسوس کیتا گیا ہئی۔ ایہ زلزلہ مرکز توں 650 کلومیٹر دور کولکتہ تک محسوس کیتا گیا۔

نقصانات

نیپال دے ترئے وݙے شہر کھٹمنڈو، بھگتاپور تے پٹن، نیپال تباہ تھئے۔ اِنہاں تریہے شہراں وچ تقریباً ہر بلند عمارت منہدم تھی گئی۔ کھٹ٘نڈو وچ سڑکاں تے تباہ شدہ عمارات دا ملبہ جان بچاوݨ والے اداریاں کیتے تکلیف دا سبب بݨدا ریہا۔ پشوپتی دا مندر اِس زلزلے وچ کہیں نقصان دے بغیر باقی بچ گیا۔ سیتا ماڑی تے پٹنہ وچ صرف ہک قدیمی قلعہ تباہی توں بچا۔ راج دربھنگا وچ عمارات تے مشہور نولکھا محل وی منہدم تھئے۔ جھریا وچ زلزلے دے باعث بجلی دا نظام تباہ تھیا تے آتشزدگی تھئی۔ نیپال دا شہر برگنج مکمل تباہ تھیا تے ٹیلی فون دا نظام وی ختم تھی گیا جس نال نیپال دا رابطہ ݙوجھے ممالک توں منقطع تھی گیا۔ 10,700 توں 12,000 تک افراد دی اموات تھیاں تے اِنہاں وچوں 7,253 افراد صرف بہار (بھارت) وچ جاں بحق تھئے۔