مہلت

سرائیکی افسانہ: ◇ مہلت ◇

لکھاری : منظور اعوان

عبداللہ اپنڑی ذال تے بالیں سمیت قصبے وچ کرائے دے ہک مکان وچ راہندا ہا۔ مکان دے سامنڑے اوں کریانے دے سامان دا کھوکھا لاتا ہویا ہا۔ او نعت خواں وی ہا۔ آواز چنگی ہس۔ تہوں حمد و نعت دی محفلیں وچ اونکوں لازم سڈیا ویندا ہا۔ کھوکھے دی آمدنڑ تے محفلیں توں ملنڑ والی ویل گھول نال گھر دا گزارہ مسیں چلدا ہانے۔ اوندے گھر توں کجھ دور ہک غیر آباد ، اجڑی پجڑی مسجد ہائ۔ مسجد دا مندڑا حال ڈیکھ تے اوندا ہاں ڈلدا ہا۔ او جانڑدا ہا جو اللہ دا گھر بنڑوانونڑ یا مرمت کرانونڑ دا کتنا اجر ہوندے؟ پر او کیہیں جوگا ہا؟ جیکر اوندے کنے پیسہ پا ہوندا تاں ایہہ اجر کھٹنڑ وچ دیر نہ کرے ہا۔ کافی سوچنڑ دے بعد اوں ایہہ کیتا جو قصبے وچ تے قصبے توں باہر ملنڑ جلنڑ والے ہستی والے لوکیں توں چندہ منگنڑ شروع کر ڈتا۔ جیکر محفلیں وچ شرکت کرنڑ سانگوں بس یا ریل گاڈی وچ سفر کرنڑاں پووس ہا تاں اتھاں وی ایں نیک کم کیتے ضرور ارداس کریندا ہا۔ او اللہ دے گھر دی خاطر منگدا ہا۔ نیک کم وچ کیہیں شرم؟ اینویں کریندیں کریندیں کجھ مد وچ جیڑھی تھوڑی بہوں رقم جمع تھی، اوں نال مسجد دی مرمت دا کجھ کم کروایوس۔ اوں مسیت دی صفائ ستھرائ کیتی۔ تے اتھائیں نمازاں وی پڑھنڑ لگ پیا۔ کہیں ویلھے کوئ بیا نمازی وی آ وڑدا ہا۔

ہک واری ہک بہوں وڈی محفل میلاد وچ عمرے واسطے نانواں سٹیا گیا۔ خوش قسمتی نال اوندے ناں دا پوکھا نکل پیا۔ پاسپورٹ، ٹکٹ تے توڑ تک آنونڑ ونجڑ دا یکا خرچہ میزبان دے ذمے ہا۔ عمرہ تے روانہ تھیونڑ توں پہلے عبداللہ اوں مسجد دیاں ایڈوں اوڈوں کھڑ تے کجھ تصویراں چھکوائیاں۔ تے نال چاتی گیا۔ عمرہ تے زیارتاں کریندیں ہوئیں او دنیا دے مختلف ملکیں دے ونکو ونکی دے لوکیں کوں ملیا۔ مسجد دیاں مورتاں ڈکھائیاں۔ اللہ دے گھر دی ویران حالت ڈیکھ تے ہر اکھ وچ ہنجھ آ ویندی ہائ۔ بہر حال واپسی تے او نوٹیں دیاں تھمبیاں کٹھیاں کر تے چا آیا۔ اتنا کجھ جمع تھی گیا ہا جو مسجد دا یکا کم تسلی نال تھی سگدا ہا۔ اوں امدیں ای رقم اپنڑی ذال سکینہ دے حوالے کر ڈتی۔ سکینہ او رقم اپنڑے زیور نال لکا تے رکھ چھوڑی۔ ول عمرہ دی مبارک ڈینونڑ والیں دی آ ونج شروع تھی گی۔

مبارک ڈینونڑ والیں وچ عبداللہ دا وڈا سالہ الیاس وی ہا۔ اونکوں کتھاوءں رقم دی سونہہ بونہہ پے گی۔ عبداللہ تاں مہمانیں وچ مصروف ریہا تے اوڈے الیاس سکینہ دے سر تھی گیا۔ او، اونکوں خبر نہیں کیا کیا اکھیندا ریہا؟ رات کوں سکینہ، عبداللہ کوں ڈسایا "شہر وچ الیاس دا ہک واقف کار اپنڑا 5 مرلیں دا مکان ویچیندا پے۔ مکان پکا اے۔ بجلی تے گینس دے میٹر لگے ہوئن۔ گٹر دا ششٹم وی ہے پیا۔ علاقہ صاف ستھرا اے۔ کیوں جو او بندہ ضرورتمند ہے۔ ہیں سانگوں بہوں تھولا ریٹ لیندا پے۔ ایں ٹائم آپاں کنے پیسے ہن پے۔ گھن گھنوں تاں چنگی گالھ اے" "بختیں آلی او تاں مسیت دے پیسے ان۔ آپاں انہیں نال مکان کیویں مل خرید کر سگدوں؟" عبداللہ اپنڑی مجبوری ڈسائ "ڈیکھ عبداللہ!۔۔۔۔۔۔ اللہ وڈا غفور تے رحیم اے" سکینہ اونکوں سمجھانونڑ دے دھر وچ آکھیا "او اساڈیاں مجبوریاں جانڑدے۔مسیت کیتے او ولا وی کوئ سبب بنڑا ڈیسے۔ شئیت تیڈا ولا کڈاہیں عمرے دا جیک لگ پووے۔ تے توں ایں توں ودھ چندہ اگوڑ تے ولیں۔ موقع چنگا ہے۔ کڈاں تک اساں کرائے دے مکانیں وچ رلدے راہسوں؟ سر لکانونڑ دا اپنڑاں تڑ تاڈا ہوسے تاں اساڈی تے اساڈے بالیں دی حیاتی سوءکھی تھی ویسے۔ ہنڑ ڈھیر سوچ نہ۔ کیوں جو سیانڑے آہدن سوچیں پیا تے بندہ گیا" سکینہ جے تونڑی اونکوں منوا نہ گھدا نہ آپ ستی، نہ اونکوں سمھنڑ ڈتوس۔

بئے ڈینھ سویرے سویرے انہیں دا پورا ٹبر شہر پج گیا۔ عبداللہ دے رلے ونج تے مکان ڈٹھونے۔ مکان پسند آ گیا۔ رقم الیاس دے حوالے کر ڈتی گی۔ تاں جو او عدالتی لکھ پڑھ شروع کراڈیوے۔ ہوں شام اچاچیت عبداللہ تے فالج دا حملہ تھی گیا۔ اونکوں ستت شہر دے سرکاری ہسپتال ونج داخل کرایونے۔ ڈو ڈینھ بعد ہسپتال والیں جواب ڈے ڈتا۔ انت گھر ولا آئے۔ تے ول حکیمی اعلاج شروع تھی گیا۔ او سنڑ سگدا ہا، ڈیکھ سگدا ہا تے سوچ وی سگدا ہا۔ پر نہ بول سگدا ہا تے نہ بت کوں چول پول سگدا ہا۔ او بسترے تے بے جان لوتھ بنڑ تے پیا ہا تھیا۔ او، سکینہ کوں مکان دے سودے توں ہٹکنڑ چاہندا ہا، پر بیوس ہا۔ اوں ساری زندگی چنگے کم کیتے ہن۔ پر چھیکڑ وچ ذال دے آکھیے لگ تے ایہہ پٹھا کم کر کھڑا ہا۔ اونکوں اپنڑا ڈراکلا انجام صاف پیا ڈسدا ہا۔ اوندی اکھیں دے نیر جھلیندے نہ پے ہن۔

"یا اللہ۔۔۔۔ میکوں ہک واری۔۔۔۔ بس ہک واری ہمت ڈے چا۔ تاں جو میں انہیں کوں روک سگاں" او دل وچ ول ولا دعا کریندا ہا۔ پر اوندی دعا پوری نہ تھی۔ لگدا ہا اونکوں جیڑھی مہلت ملی ہائ او مک گی ہائ۔ ہک ڈینھ ڈوپہر ویلھے الیاس، سکینہ کوں مکان دے کاغذ آ ڈتے۔ او چھیکڑی منظر ہا جیڑھا عبداللہ ڈٹھا ہا۔ ول اوندیاں اکھیں پتھر تھی گئیاں۔ تے روح وی بت توں موکلا تے نکھتی گئ۔ سکینہ تے بال کجھ ڈینھ رو کھپ تے چپ تھی گے۔ انت صبر آ گیونے۔ او مڈی چا تے نویں جاہ تے شفٹ تھی گے۔ مکان دی بیٹھک کوں انہیں کریانہ بنڑا گھدا۔ وڈا پتر نصیر جیڑھا ہنڑ 12 سال دا تھی گیا ہا، اوں دکان سانبھ گھدی۔ سکینہ سلائ دا کم جانڑدی ہائ۔ اوں لوکیں دے کپڑے سیونڑ شروع کر ڈتے۔ حیاتی ہک نویں دھر تے ڈھاوءں نال اگی تے ٹر پی۔ عبداللہ اپنڑی کیتی کرتی سمیت قبر وچ ونج ستا ہا۔