مِٹّھݨ کوٹ

سرائیکی وسیب ہِک ٻہوں قدیم اَتے لوک تہذیب تے لوک ثقافت دا ڳڑھ ہِے۔ اِیں سانڳے اِتّھوں دے انجو انج شہراں وِچ انجو انج مزاج دے لوک رہن٘دے ہِن۔ اِتُّھوں دے لوک ادب دا تذکرہ وی ٻہوں وسیع اَتے پھیلاء آلا ہِے جیکُوں ہِک جاء تے کٹّھا کرݨ ٻہوں اوکھا کَم ہِے تہوں اِیکُوں اساں انجو انج شہراں دے ناں دے نال اُنّھاں دے لوک ادب (Folklore) دے حساب نال ونݙین٘دے ہِسے۔

مِٹّھݨ کوٹ

جُغرافیہ

اِیہ دریائے سِندھ دے سَڄے کنارے تے پنجند اَتے سندھ دے سنگم توں کُڄھ میل تَلّے واقع ہِے۔ تذکرہ اولیائے پنجاب دے مطابق ہِک واری مخدوم محمد شریف اِیں پُر فِضا مقام توں گُذریئے تاں اُنہاں مِٹھن خاں بلوچ کُوں آکھیا دِل آہدے جو اِتھاں ہِک وَستی وَسائی وَنڄے۔ مِٹھن خاں نے اُنہاں دِی خواہش موجب اِتھاں ہِک شہر آباد کِیتا۔

لوک ادب

حضرت خواجہ محمد عاقل دِی ولادت 1151ھ وِچ کوٹ مِٹھن وَِچ تَھئی۔ خواجہ عاقل دِی تریڄھی پُشت وِچُوں حضرت خواجہ غلام فریدؒ پیدا تَھئے۔ خواجہ غلام فرید، خواجہ خُدا بخش دے فرزندِ اَرجمند ہَن۔ خواجہ خُدا بخش شروع وِچ کوٹ مِٹھن رھیئے تے بعد وِچ چاچڑاں سکونت اِختیار کِیتی۔ خواجہ غلام فریدؒ دِی پیدائش 1261ھ کُوں چاچڑاں شریف وِچ تَھئی۔ خواجہ غلام فریدؒ دا تاریخی ناں خورشید عالم ہِے۔ خواجہ سئیں دِی تعلیم اَتے تربیت غلام فخر الدین نے کِیتی۔ خواجہ غلام فریدؒ دِی سرائیکی لوک شاعری تصوّف اَتے عِرفان دے حوالے نال اَپݨی مثال آپ ہِے۔ خواجہ غلام فریدؒ دِی وفات 24 جولائی 1901ء وِچ تَھئی۔ اَتے آپ کُوں کوٹ مِٹھن وِچ دفنایا گیا۔ حضرت خواجہ غلام فریدؒ دِیاں تصانیف وِچوں دیوانِ فریدؒ (سرائیکی)، دیوانِ فریدؒ (اُردو)، مناقب محبوبیہ اَتے رسالہ فوائد الفرید قابلِ ذِکر ہِن۔

حضرت خواجہ غلام فریدؒ دے ملفوظات کُوں اُنہاں دے ہِک مُرید مولانا رُکنُ الدین نے اِشاراتِ فریدی دے ناں نال پنج جلداں وِچ مرتب کِیتا۔ تے اِیہ ملفوظات ‘‘مقابیس المجالس‘‘ دے ناں نال اُردو ترجمے دِی صورت وِچ چَھپ چُکن۔

اتھوں دے ٻئے اہم ناں جند وَݙا مغموم اَتے ڈاکٹر خورشید ملک وی ہن۔ ڈاکٹر شکیل پتافی نامور محقق، ماہرِ تعلیم، تنقید نگار، شاعر ہن۔ اَکھ بے خواب عذاب (سرائیکی لوک شاعری) دے مجموعے دے شاعر ہِن۔

ٻِیا ݙیکھو

• سرائیکی وسیب

حوالہ جات

۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔