مولوی فضل الحق
ابوالکاشم فضل الحق (بنگالی: আবুল কাশেম ফজলুল হক) جیہڑے مولوی فضل الحق شیرِ بنگال دے ناں توں پہچاݨے ویندے ہن، 26 اکتوبر سن 1873 وچ پیدا تھئے۔ انہاں دا تعلق بنگال نال ہئی۔ مولوی فضل الحق لے قرارداد پاکستان وچ اہم کم کیتا جس دی وجہ نال انہاں کوں شیر بنگال دا خطاب ملا۔ ایہ اپݨے وقت دے مشہور و معروف سیاستدان ہن۔ مولوی فضل الحق نے 1935 وچ کلکتہ وچ بطور ناظم کم کیتا، 1937 تا 1943 بنگال دے وزیر اعلٰی رہے تے ول مشرقی بنگال دے وزیر اعلٰی 1954 وچ بݨے۔ انہاں نے پاکستان دے ھوم منسٹر دا کم 1955 وچ کیتا تے 1956 تا 1958 اوہ مغربی پاکستان دے گورنر وی رھے۔ انہاں دا انتقال 27 اپریل 1962 وچ تھیا۔
حالاتِ زندگی
لکھوشیر بنگال مولوی اے دے فضل الحق 26 اکتوبر 1873ء کوں بنگال دے ضلع باریسال دے مشہور قاضی خاندان وچ پیدا تھئے۔ انہاں دے والد وکیل ہن تے انہاں دا شمار ممتاز قانون داناں وچ تھیندا ہئی۔ انہاں نے اپݨے پتر کوں قرآن پاک، اسلامیات تے عربی و فارسی دے مضامین وچ خصوصی طور تے تعلیم ݙیوائی۔ مولوی اے کے فضل الحق دا تعلیمی ریکارڈ ہمیشہ شاندار ریہا۔ آپ نے 1894ء وچ کلکتہ پریذیڈنسی کالج توں بی اے کیتا۔ بعد ازاں کلکتہ یونیورسٹی توں لاء دی ڈگری حاصل کر کے کلکتہ ہائی کورٹ وچ پریکٹس شروع کر ݙتی۔ آپ دا شمار غیر منقسم بنگال تے بعد وچ پاکستان دے ممتاز قانون داناں وچ کیتا ویندا رہا ہے۔ وکالت شروع کرݨ دے بعد آپ صوبائی سیاست وچ وی حصہ گھندے رہے۔
23 مارچ 1940ء کوں لاہور وچ مسلم لیگ دے سالانہ اجلاس وچ علیحدہ مملکت دے حصول دا مطالبہ پیش کیتا ڳیا۔ منٹو پارک لاہور وچ منعقد تھیوݨ والے اس تاریخی اجلاس وچ لکھاں افراد پورے برصغیر توں شریک تھئے۔ اجلاس دی صدارت بابائے قوم حضرت قائداعظم محمد علی جناحؒ نے کیتی تے اس وچ شیر بنگال مولوی اے کے فضل الحق نے تاریخی قرار داد لاہور پیش کریندے ہوئے مطالبہ کیتا کہ مسلماناں دی اکثریت والا شمال مشرقی حصہ جس وچ بنگال تے آسام شامل ہن تے شمال مغربی حصہ جس وچ پنجاب‘ سندھ‘ بلوچستان تے کشمیر دے علاقے ہن انہاں سب تے مشتمل آزاد مملکت قائم تھیوݨی چاہیدی اے۔
مولوی اے کے فضل الحق دا انتقال 27 اپریل 1962ء کوں 89 سال دی عمر وچ تھیا تے انہاں کوں ڈھاکہ وچ سپرد خاک کیتا گیا.