منصور شانی

منصور شانی سرائیکی زبان دے شاعر تے سرائیکی دے پہلے مائیکروفکشن رائیٹر ہن۔ ایں ادیب دا تعارف خود ایندی اپݨی زبانی انہاں الفاظ وچ پیشِ خدمت اے:

"منصور احمد خان یعنی بقلم خود دا 21 فروری 1990 (بمطابق شناستی کارڈ) کوں محمود خان (ر) پولیس انسپکٹر دے گھر بستی آڑہ اچ جم پل تھۓ. وڈیں احساس ڈیواۓ جو نتکانی بلوچ ہیں ورنہ حقیقت اے ہےجو بلوچیں آلی تاں "ستھنڑ" اج تک میں نئ پاتی. میڈے ٹبر کوں اللہ سئیں سوہنڑیں آواز ڈتی تےمیں ایں نیامت توں دور دور تک محروم، بھتریجے، بھنڑیجےنعتاں پڑھدے ہن ت میں سڑداں ہم... ول ہک سنگتی مشورہ ڈتاں توں نعتاں پڑھ نئ سنگدا تاں لکھنڑ شروع کر تے اے تیڈیاں نعتاں پڑھسن، میں سب توں پہلے سرائیکی گیت دی کٹ اچ ہک منقبت "سنیاں کوں ناز اس تےساڈا پیر (حضرت حسین) سر کٹا گۓ" لکھی جیہڑی ہٹ تھی پئ ت ساڈی بلے بلے... سعد دائروی توں غازی اخگر ول منصور شانی ت اجکل راقم دین پناہی تک دا سفر تھی چکے. حادثانی شاعر ناکام تھیندن ت میکوں اکثر کامیاب سنگتیں ڈسۓ جو میں ناکام شاعر ہاں ت ناکام شاعر نقاد بنڑ ویندے ت اجکل دوست اکثر تہوں میں توں رنج رھندن بی وجہ ہے میڈا مولویانہ ڈیل ڈول،آصف اعوان آہدے اگر میں مولوی نہ ہوندا تاں انسان ہوندا،حالانکہ میں مولوی نہ ہوندا تاں شاعر ہوواں ہا انسان ول وی....، ت میڈے مولوی دوست عبدالمجید نتکانی کوں اے گلہ ہےجو میڈی صورت مولویانہ ہےت سیرت شاعرانہ ہےیعنی روٹی گھٹ ت منافقت زیادہ. حالانکہ میں شیخ سعدی دا مرید ہاں "کعبہ ایں جاہ است، قبلہ ایں جاہ است".. خیر اے ساڈا سنگت دا معاملہ ہےسنگتیں دی نراضی دی حالت_زار کجھ ایں ہے، کہتے ہیں یار برملا اچھا نہیں ہوں میں مانا برا ہوں دوست پر اتنا نہیں ہوں میں میں اسم با مسمی' ہوں منصور نام ہے سولی مجھے قبول ہے جھکتا نہیں ہوں میں

بانگ ادبی فورم دا "سہا سہا کے" ایگزیکٹو ممبر بنڑیاں وداں، بانگ ادبی مجلہ دی خدمت وی کریناں. کجھ دوستیں کو اے خوش فہمی وی ہے جو دائرہ دین پناہ دا واحد "عروضی" ہاں. ت کجھ آہدن کائناں آصف اعوان توں اصلاح گھندے. اے ڈوہیں غلط صحیح ہن مطلب عروض سکھاونڑ دی کوشش آصف کرینا ودے ت میں دعاء گو ہاں آصف کامیاب تھی ونجے پر "بچوں کا کام نئ ہےلاہور جانا". شبیر شرر دی سنگت اچ بہوں سارے ادبی دشمن ت بہوں سارے ادبی دشمنیں دی وجہ توں بہوں سارےادبی سجنڑ بنڑا چکاں. سنگت اچ زیادہ تر شاعر اینجھے ہن جنہیں دے شعریں تے داد نہ ڈیواں تاں او راضی نیں تھیندے ت داد ڈے ڈیواں تاں ضمیر راضی نیں تھینا. "سک سہیلی" پہلی "پھوت" مارکیٹ اچ گھٹ ت میڈی الماری اچ ڈھگ پئ ہے، جےتوں بےوفا ہیں تاں گھٹ میں وی کائنی تیڈی سک کوں ڈیکھیں سہیلی بنڑیساں ہک بےادب بندےاے شعر پڑھ تےمیسج کیتے جےتوں بدتمیز ہیں تاں گھٹ میں وی کائ نی توں جتھاں ٹکرسیں میں پنجی کڈھیساں (پھینٹی لگانا)

خیر اجکل میڈی شاعری توں محفوظ رہونڑ واسطےاے ڈی خالد سمیت ڈھگ دوستیں آکھۓ توں نثر لکھ،حالانکہ غزل دےپنج شعریں نال وقتی جان چھٹ وینی ہانیں پر ہنڑ تاں پنج صفحے پڑھنےپوسن تےداد نہ ڈیسن تاں میں نراض، داد ڈے کے میکوں مطمئن کرن ضمیر دی خیر ہے. 2۔ انٹرویو ڈاکٹر عبدالمجیدنتکانی، دائرہ دین پناہ، جنوری 2021ء

کتاباں

انہیں دا ہک سرائیکی مجموعہ کلام "سک سہیلی" دے ناں نال چھپ چکے تے سرائیکی ادب دے سدھارے کیتے سرائیکی مائیکروفکشن دی پہلی کتاب "چنتا" دے ناں نال چھپ چکی ہے. اردو ادب دا انتخاب ناشر بانگ ادبی فورم دی طرفوں ڈوجھا منتخب غزلیہ انتخاب "برگ صحیفے"جولائی 2021ء اچ چھپیے۔ بانگ ادبی فورم دے ذیلی ادارہ بانگ میسجنگ گروپ دے بانی ہن.

ادارہ ہینڈ آؤٹ انہیں دیں ادبی خدمات دے صلے وچ انہیں کوں ادبی ایوارڈ وی ڈے چکے.

نمونہ کلام

نظم

اساں ہیں کچ تے کرور وانگوں

اساں ہیں ٹالہیں دے بور وانگوں

اساں ہیں ہر دم قصور وانگوں

اساں تاں ساہ دی وی سدھ نی رکھدے

اساں ہیں بیڑی دے پور وانگوں

اساڈے سینے ھے آس دا بل

اساں ہیں بلدے تنور وانگوں

اساں تاں پیریں دی خاک وی نئیں

اساں کتھاں ہیں حضور وانگوں

اساں کتھاں ہیں حضور وانگوں

سئیں منصور شانی

غزل

کنیں تے ہتھ رکھدا کیوں پئیں دل دی آواز ء دوستا

ہر کہیں تے ہے ظاہر جیہڑا الله او راز ء دوستا

شہریں دا شر شمر سمجھ کوچہ نگر کافر سمجھ

دنیا دہر کربل ہیوی زندگی محاذ ء دوستا

سݨیا ہیوئ کیا آکھ گۓ ایں عشق لو عاشق اگیں

روندا کیوں پئیں ہوݨیں ہوݨیں اے تاں آغاز ء دوستا

میں تاں محبت عشق وچ ٻس فرق ڈٹھے ایتلا

او تاں فقط آذان ہئ اے تاں نماز ء دوستا

کل میں صنم خانے گیاں سارے منا کے آ گیاں

کل کئ نراض ہَن دوستا اج ہک نراض ء دوستا

ہک ناں گیا آہدا ودے شاکر ہا شیشہ ترٹ گۓ

شاکر شرر, شاکر قمر, شاکر شیراز ء دوستا

منصور شانی

کجھ شعر

١۔ ہک وار چمیے میں ناں تیݙا

ہݨ منہ کوں ماکھی نئیں بھاندی

٢۔ شعر میڈا ہے تنقید سوکھی تاں نی

منہ سنبھالیا ونڄے لوظ تولیے ونڄن

٣۔ کوڑ کیتے هاں زهر_قاتل میں

سچ لو ماکھی دی کار بیٹھاں میں

٤۔ مونجھ میڈی کوں مار مکیسی میکوں سینے لیسی

اے قبر هے بابے سئیں دی میڈے نال الیسی

٥۔ توں جو سرمه سوا سمجھدا هئیں

کیا اے اندھیں دی پاسداری نئیں

مائیکرو فکشن نمونہ

الله روٹی ڈیسی

اوں جمعے دی تقریر ءچ رٹایا ھویا مولوی صاحب دا جملہ اج ولا روزانہ دی قار بالیں کوں آکھۓ... پتر "اللہ روٹی ڈیسی".

آخر ہک ڈینہہ نکڑے پتر پچھ ہی گھدے "ابا سئیں تہاڈا اللہ نال جھیڑا تاں کائنیں کیوں جو تساں روزانہ آہدے ہاؤ اللہ روٹی ڈیسی الله روٹی ڈیسی پر سنجھ ویہلے تساں تاں خالی ہتھ آ ویندے وے؟

او آپنڑیں پتر دی اے گال سن کے چپ هی ره گیا....

آخر انهیں گاهلیں دا جواب هے هی کائیں کنے...

اج او پیو ،بالیں دا ٹکر کما کے کوئٹے توں ولدا پۓ اوندے ہک ہتھ اچ کپڑے دا بنڑیا هویا تھیلا ہے جیندے وچ اوں اپنڑیں نیانڑیں لو ونگاں گھن تے رکھیاں هویاں هن تے نکڑے پتر لو نقلی گھڑی....

دل هی دل وچ او سوچیندا ودا ها جو میڈے بال میکوں چھی مهینیں بعد گھر ڈیکھ تے کتنے خوش تھیسن تے اے چھوٹی عید انهیں لو وڈی عید بنڑ ویسی.

بس کوں هک جھٹکا لگے تے بس رک گئ اے...."سارے پنجابی تلے لهه آؤ" ہک سخت آواز آئ تے اوندے بعد اے سرایکی مزدور اپنڑیں هی وطن واسیں دے هتھو قتل کر ڈتا گیا....اوندے تھیلے وچ پیاں ونگاں وینهڑیں چ ونجڑ توں پهلے ترٹ گیاں تے نقلی گھڑی دا ٹائم وی پورا تھی گیا ها...

پنجاب دی غیر منصفانه پالیسیں دی بلی اج هک بیا سرایکی چڑھ گۓ.

اتے اج فذر نال مولوی صاحب مسجد کوں بانگ سنڑاونڑ ویندے پۓ ھن تاں بالیں دی ماء بالیں کوں آھدی بیٹھی ھئ "اماں تہاڈا ابا تہاڈے واسطے اللہ کولو روٹی گھننڑ لنگھ گیا ها تے اج آ ویسی....

مولوی صاحب مائک دے کن ءچ اپنڑے کن بند کر کے بانگ ڈینونڑ شروع کر ڈتی ھے......

اللہ اکبر اللہ اکبر....

لکھت منصور شانی

نثری لکھت دا ہک نمونہ

نانویں ‏‎(9TH CLASS)‎‏ دے نانویں ہک مزاحیہ لکھت

ساڈےزمانےبستےوچ رحیم بخش آلا قاعدہ ،تختی تےاستادیں دی ڈھیر ساری سختی دےنال مس قلم قابل_ذکر چیزاں ہوندیاں ہن.البتہ ولدیں ہوئیں مس بستےدی بجاۓکپڑیں تےہونی ہئ ت گھر ونجوں ہا تاں اماں صحیح کپڑے چھنڈکیندی ہئ اوں ویہلے کپڑ چھانڑ دا مطلب سمجھ آ گیا ہا. ول جدت شروع تھئ پہلےرحیم بخش گۓ ول ایندا قاعدہ گۓول تختی ختم تھئ ول سختی ختم تھئ تے ہنڑ الحمداللہ پڑھائ ہی ختم تھی گئ ہے لیکن بھلا تھیوے عینکی ماہرین دا معروضی حالات دے عین مطابق معروضی سسٹم گھن تےسنداں ونڈیندےبیٹھن.

ہک میٹرک پاس بھتریجےکوں آکھئم چاچو اےکانڈھا پڑھ ہاں کیندا ہے آہدے چاچو ڈو ناں لکھۓ کھڑن شریف لنگاہ جناب منصور شانی صاحب.میں آکھۓپتر بشرف_نگاہ لکھیا کھڑا ہوسی.بیا ہک بھنڑیجا الحمداللہ ایں ٹائم شاہین بچیں کوں نۓبال و پر ڈیندا ودے ایں رمضو قصائ کوں رمضو کسائ لکھ کے آکھۓمیں انگلش میڈیم ہاں. اگو تےونجو تاں حالت تاں وٹیج ویندی ہےعربی اچ ہک سکولی خط لکھی بیٹھا ہا ت ڈاہ اچو ڈاہ نمبر ہن استاد صاحب موٹےشیشیں آلی عینک دےوچو ڈیکھ ت میکوں آکھئس ڈیکھ ماشاءاللہ کتنا ذہین بال ہےاو تاں جیہرلے ڈیکھاں اردو اچ خط لکھ تےزیر زبراں پا تےاردو کوں عربی ریڈی میڈ کیتی بیٹھا ہا.

اردو ادب دےطالبعلم کوں شعور آ ویندے لہذا ایندے کولو ادب دی توقع انتہائ بےادبی ہےجیہڑا غالب دا بغور مطالعہ کیتی بیٹھا ہووےاو تاں پانڑی دی جاہ ت شراب کوں بسم اللہ آکھسی ت ول منٹو دے افسانے... واہ سبحان اللہ. چھیکڑ ت اقبال دا ہک شعر، شکایت ہےمجھےیا رب خداوندان_مکتب سے سبق شاہین بچوں کو دے رہےہیں خاکبازی کا.

آلیاں بھنوالیاں وچو...