ملتانی یا سرائیکی
۔ بہوں سارے دوست پچھدن سرائیکی تاں ١٩٦٢ کنوں پہلے موجود کائیناھای ، اے تاں نوی (نیو) زبان ھ،
بھراوو۔۔۔اے نوی زبان تاں کائینی، پر اے ہک پراݨی تے قدیم زبان دا نوا نان ضرور ھ ،
۔ آو پہلے ملتان دی تاریخ دا جائزہ گھنون، سرائیکی کوں ملتانی کیوں آکھدے ہن۔ تے اج ملتان کوں کٹ وٹ تے چھوٹا کر ݙتا گیے ، پہلے ملتان کیاھا، تے ایندی زبان دی اہمیت کیا ھائی ۔ ۔
تاریخ لکھو
ملتان دی تاریخ اتنی ہی قدیم ہے جتنی انسان دی خود اپنڑی تاریخ ، ملتان دی قدامت تے غور کروں تاں ایندے اچ پاکستان تے ہندوستان تاں کیا پورا جہان سما سڳدے ، موہنجو دڑو تے ہڑپہ جیہے سینکڑاں نئی بلکہ ہزاراں شہر آباد تھیئے ، مگر گردش ایام دا شکار تھی تے صفحہ ہستی کنوں مٹ گئے ، لیکن اساݙا بڈھڑا(بزرگ) شہر ملتان ہزاراں سال پہلے وی زندہ ھا تے اج وی زندہ ھ ۔ ملتان کوں صفحہ ہستی منوں ختم کر ݨ دی کوشش کرݨ والے سینکڑاں حملہ آور خود نیست و نابود تھی گئے ، اج انھاں دا ناں گھنڑ والا کوئی نئی، پر ملتان اج وی اپنڑے پورے تقدس دے نال زندہ ھ، تے مسجود ملائک بنڑیا ہویا اے ، شیخ الاسلام حضرت بہائو الدین زکریا ملتانی(رح) نے ایویں تاں نہ آکھیا ھا ۔
ملتان ما بجنت اعلیٰ برابراست ۔
آہستہ پابنہ کہ ملک سجدہ می کنند۔
۔ تاریخی طور تے سرائیکی علاقائی زبان دے طور تے طویل عرصے توں موجود ھائی،پر پاکستان اچ اہنکوں ہک علیحدہ لسان دے طور تے 1981 ء دی مردم شماری اچ تسلیم کیتا ڳئے۔ہک روایت دے مطابق، 1960ء دی دھائی اچ سرائیکی رسم الخط تیار کیتا گیا، جبکہ ایں کنوں پہلے انیسویں صدی اچ وی سرائیکی اردوسکرپٹ اچ لکھی ویندی ھائی۔۔
قبضہ لکھو
1818 ء اچ ملتان تے رنجیت سنگھ دے قبضے تک ریاست ملتان ایک خودمختار ریاست دے طور تے اپنڑی جداگانہ شناخت رکھیندی ھائی،تےملتان خطے دا ہک اہم علمی تے تہذیبی مرکز سمجھیاوینداھا۔خواجہ فرید،سلطان باھو تے بلھے شاہ وانگوں ممتاز صوفی شعرا دی لوک داستاناں تے شاعری اج وی مقبول عام ہن۔انگریز مورخین نے ملتانتےسرائیکی خطے دی تاریخ وتہذیب دے حوالے نال کافی تصانیف تحریر وی کیتاں ہن.
تاریخی اثبات لکھو
سرائیکی زبان دا "نور نامہ" جیندی عمر تقریبا" ہک ہزار سال ھے ، اونکوں پڑھو تے پتہ لگسی ، کہ سرائیکی ہک ہزار سال پہلے وی موجود ہئی ، جینکوں پنجاپی اہدن انیس ٻاہٹھ دی ایجاد کردہ زبان ھے ۔
