معروف نعت گو شاعر ملک نذیر احمد شاہین نال ڳالھ مُہاڑ

(ڳالھ مُہاڑ:عابد جتوئی ، ملک عبدالخالق نعیمی)

اجٖوکی سرائیکی نعت گو شاعری دی جݙاں وی ڳالھ ٹُرے تاں اساݙے وسیب دا ہک محبوب نعت گو شاعر سئیں ملک نذیر احمد شاہین کلیار ساݙیاں اکھیں دے سامݨے آ ویندے۔ پچھلے کئی سالیں توں سرکار دی مداح سرائی وچ اپݨی حیاتی دا سوہݨا ویلھا لنگھیندا پئے ۔اساں کُجھ ڈینھ پہلے سویل سرائیکی سانگے اُنھاں نال ڳالھ مُہاڑ کیتوسے جیندا متن تہاݙی خدمت اچ حاضر ھے۔ سئیں ملک نذیر احمد شاہین اپݨے بارے ݙسیندیں ہوئیں ساکوں آکھیا جو میݙا تعلق بہاول پور دے نیڑے آباد ہک وستی گوٹھ ڳاہݨا ں نال ھے۔ جتھا ں ساݙی برادری دے ڈھیر سارے گھر آباد ہِن۔ میݙے خاندان وچ میں توں پہلے کوئی شاعر ادیب کوئینی۔ سرائیکی وسیب وچ جیویں وستیاں دا ماحول ہوندے میں وی ہک ایجھی وستی دا جٖموڑ پلوڑ ہاں۔تعلیم دی کمی پاروں میݙے وسیب وچ وی ادبی حوالے نال ڈھیر سارا اندھارا ہا۔ البتہ مذہبی حوالے نال اساݙے وسیب وچ ڈھیر ساریاں محفلاں منعقد تھیندیاں ہَن۔ میݙی آواز وچ سوز ݙیکھ تے میݙے بُزرگوار مرحوم ملک سردار احمد کلیار ہوریں میکوں آکھیا نذیر احمد یار توں نعت خوانی نئیں کریندا۔

اُنھاں دے فرمان تے دُعا میݙی حیاتی دا رُخ موڑ ݙتا۔ اوں ویلے میکوں تھوڑا ٻہوں شاعری دا وی شوق ہا۔ بھَنے تُرٹے جُملے جوڑ اکثر وسیبی سنگت کوں شعر سُݨائی رکھدا ہامی۔ امّاں ابے دی دُعا ایں رنگ لاتا جو میݙی آواز پاروں میݙے وسیب اچ چاہ چہاوت ودھݨ پئے ڳئی۔ میں مذہبی محافل وچ باقاعدگی نال شریک تھیوݨ پئے ڳیُم۔ ذکرِ خدا تے ذکرِ حبیب ؐ خدا ایجھا رنگ لاتا جو وسیب توں ٻاہروں وی میکوں لوک محفلاں اچ سݙݨ پئے ڳئے۔ ایں دوران شاعری دا شوق وی ودھݨ پئے ڳیا اتے سرائیکی وسیب دے ہک درویش صفت شاعر سئیں سید احمد حسن پُرسوزؔ بخاری کوں اپݨا شاعری دا اُستاد بݨا کراہیں باقاعدہ شاعری شروع کر ݙتم۔ استادِ محترم دی محبت تے دُعا میݙی عزت اچ مزید ودھارے دا سبب بݨی۔ میݙی پُرسوز آوازتے عشقِ رسول ؐ اچ لکھی ہوئی شاعری میکوں شہرت بخشی اتے میکوں ایں حوالے نال پورے مُلک اچ اڄ وی یاد کیتا ویندے۔میں سمجھداں اڄ میں جو کُجھ وی ہاں اپݨے اَمّاں ، ابا اتے اُستاد دی دُعا دے نال ہاں۔ شاہین سئیں توں اساں اجٖوکے دَور اچ تھیوݨ والی نعتیہ شاعری دے حوالے نال کُجھ سوال کیتے جنھاں دے جواب اچ اُنھاں آکھیا جے حقیقت پُچھدے ہو تاں ایں دَور اچ محنت کرݨ والے نعت گو شاعرنئیں رہ ڳئے۔ ایں دَور دے نعت گو شاعر ویلھے کوں پاس کرݨ کیتے اپݨی عقیدت اچ جیرھا ادب تخلیق کریندے پِن اگر اوندا بغورفنی فِکری جائزہ گھِنوں تاں ایں ڳالھ دا اساکوں احساس تھیسے جو او کہنہ مشق لوک جیرھے حدیث، قرآن، فقہ تے تاریخ دا مطالعہ کر تے شعر اَہدے ہَن اُنھاں دی ساری شاعری دا چربہ اجٖوکی تخلیق تھیوݨ والی نعتیہ شاعری ھے۔

اساں ذاتی طور تے تحقیق جہیں مُشکل کم توں کتراندے ہئیں ایں سانگے اساݙی شاعری سکوت دا شکار ھے۔ اساکوں ہُݨ نعتیہ شاعری وچ پُراݨیاں ڳالہیں وَل وَل ورتݨ دی بجائے نویں موضوعات ڳولݨ دی ضرورت ھے ۔ جے توڑیں اساں قرآن وحدیث تے تاریخ دا نِجھا تے مطالعہ نہ کریسوں اوں ویلھے تئیں اساݙی نعتیہ شاعری اچ جدید ڳالھ نہ تھی سڳسی۔ اصناف دے حوالے نال ڳالھ ٹُری تاں اُنھاں آکھیا میں نعتیہ شاعری دے نال نال اصلاحی اتے پیر فریدؒ دے رنگ اچ رچی شاعری وی کرینداں۔ ایں سانگے میں تقریباً سرائیکی شاعری دیں تمام اصناف اچ شعر آکھین۔ میکوں ذاتی طورتے اصنافِ ادب وچ ݙوہڑہ، نعت تے قصیدہ پسند ھے۔ میں نعت ݙوہڑے اتے قصیدے وچ اپݨے جذبات دا کُھل تے اظہار کرینداں۔ شاہین سئیں آکھیا سرائیکی زبان میݙی مادری زبان ھے جیرھی میکوں ماکھی توں ڈھیر مِٹھی لڳدی ھے لیکن میں ایں توں علاوہ پنجابی اتے اُردو وچ وی شاعری کیتی ھے۔ شاہین سئیں دی مشہور شاعری دے حوالے نال اساں جݙاں سوال کیتا تاں اُنھاں آکھیا میݙے اُتے اللہ تے اوندے رسولؐ دا بے پناہ کرم ھے میݙے ٻہوں سارے قصائد ، نعت شریف اتے ݙوہڑے پورے مُلکِ اچ مشہور ہِن۔ جنھاں دا تفصیلی تعارف کراوݨ ٻہہ ونجٖاں تاں سارا رسالہ ایں تفصیل نال پُر تھی ویسے۔ بحرحال ہک نعت شریف ایجھی ھے جیندے اُتے میں ناز کرینداں جیندی وجہ توں میکوں پورے مُلک اچ شہرت مِلی ھے ۔’’مولا کرم دی کر نگاہ ݙیکھاں مدینہ یار دا‘‘ ایں نعت دی نسبت نال میݙے اُتے اوں پاک ذات دا ایجھا کرم تھیا جو میکوں مدینہ اتے مکہ شریف دی حاضری نصیب تھئی ھے۔ اللہ دا میݙی ذات تے ٻیا خاص کرم ایہ ھے جو میکوں ذکرِ اہلِ بیت نال عشق ھے۔ میں کہیں وی محفل وچ شریک تھیواں جے توڑیں اِنھاں پاکاں دا ذکر نہ کراں میکوں سکون نئیں آندا کیوں جو آلِ نبی، اولادِ علی ؑ دا ذکر میݙے ایمان دا حصہ ھے۔ شاہین کلیار سئیں دے چھپیل کلام دے بارے ڳالھ ٹُری تاں اُنھاں آکھیا میݙے ݙوں کتابچے اتے ہک کتاب ’’بیاضِ عشق‘‘ دے ناں نال چھپ چُکی ھے۔ تخلیقی کم تاں اونویں ٻہوں مُشکل ھے پر شاعری پرنٹ کراوݨ آلا کم میں سمجھداں تخلیقی عمل توں زیادہ مشکل ھے۔ ہُݨ کُجھ ٻیاں کتاباں ترتیب ݙیندا پیاں جیرھیاں انشاء اللہ ٻہوں جلدی وسیب کوں پیش کریساں۔

پسندیدہ شاعری اتے شاعر دے حوالے نال ڳالھ تھئی تاں مُسک کراہیں شاہین کلیار سئیں آکھیا ایہ ٻہوں اوکھا سوال ھے۔ میݙے خیال اچ چنگا شعر انسان دے دِل اچ اپݨی جاہ آپ بݨا گھِندے ایں سانگے چنگی شاعری تخلیق کرݨ والا ہر شاعر اتے اوندی شاعری میکوں پسند ھے۔ البتہ اجٖوکے دَور اچ نعت گوئی دے حوالے نال حالی ڈھیر ساری محنت دی لوڑھ ھے۔ چھیکڑ تے شاہین سئیں آکھیا اجٖوکے دَور اچ بابا فریدؒ توں گھِن تے خواجہ فریدؒ تک دے شعراء دی شاعری اتے اُنھاں دے افکار کوں عام کرݨ دی ضرورت ھے۔ مُلکی بدامنی اتے دہشت گردی دا خاتمہ ایں ویلے صوفیا ء دا پیغام اتے شاعری ہی کر سڳدی ھے۔شدت پسند مخلوق کوں اَمن دا راہ صوفیاء دے افکار ݙکھا سڳدن۔ ایں سانگے اساکوں صوفیاء دے ݙکھائے ہوئے دڳ تے ٹُرݨ دی ضرورت ھے۔