لوک دانش تے جدید محاورے
لوک دانش تے جدید محاورے لکھو
از: ڈاکٹر خالد اقبال
لوک دانش عام لوکاں دی ہڈورتی۔ جگ ورتی دا ناں ہے۔ جیکوں فوک وِزڈم آکھیا ویندے۔کوئی وی محاورہ‘ جملہ‘ یا ضرب المثل ایویں سامنے نی آویندا۔ بلکہ ہر دِل چسپ‘ تے قابلِ داد جملے‘ جُگت یا محاورے دے پچھوں ذہانت‘ تے تجربے دی سچائی ہوندی اے۔ جیہڑی جو گل اِچ پھَس کے وی اثر کریندی ہے۔ بعض محاورے‘ جُگتاں تے جملے شرارتی بالاں دی طرحاں پیارے لگدن۔ اے جملے‘ محاورے تے ضرب المثال‘ دل دیاں وارداتاں‘ غم تے خوشی دے جذبیاں دا اِظہار (جیہڑا جو بر محل تے بے ساختہ ہوندے) لوک دانش اِچ آندے۔ میڈے خیال اِچ جیکر اساں کہیں علاقے‘ شہر ‘ وسیب‘ ملک دے لوکاں دے مزاج کوں پرکھوں تاں وَل لوک دانش تے غور کروں۔ اے جملے عوام دی سوچ تے مزاج بارے ڈسیندن۔ عوامی جملے دی پچھان تے خوبی اے وی ہوندی اے کہ جملہ چونکہ تخلیقی شاہکار ہوندے‘ ہِیں کیتے وَل وَل تراش دے عمل اِچوں گزر دے‘ تاں ایندے نال طبیعت بھاری نی تھیندی۔ پر عوامی جملے کول مزا چاون کیتے ایں گالہہ دی لوڑ ہے ج سُنن آلا وڈا دل رکھیندا ہووے تے ظرف دا وی وڈا ہووے۔ ہک چنگا جملہ آکھن آلا کیوں جو ذہین تے طنز و مزاح دے سارے ڈاں جاندے‘ ایہاوجہ ہے جو او چنگا جملہ ضائع نی کرنا چاہندا۔ ایندے جملے نال بندہ ضائع تھی ونجے تاں پرواں کینی۔
......ہُن تہاڈی خدمت اِچ کُجھ جملے (لوک دانش) تے محاورے پیش کیتے ویندین ایں وی آکھ سگدے ہیوں جو تُساں محاوریاں تے جملیاں دی خدمت اِچ پیش تھیوو۔
- دولت کمائی نی ویندی بلکہ ہتھیائی ویندی اے۔
- محکمہ اینٹی کرپشن‘ رشوت خوراں کولوں رشوت گھنناں۔
- ہک وَسل......... سو بیمار
- وَعدہ کر کے مُکر ونجنا۔ سیاسی لیڈراں دی عادت اے۔
- اوہ عینک اِی کیا جیہڑی گم نہ تھیوے
- او دکاندار اِی کیا جیہڑا ناجائز منافع خوری دے الزام وچ پکڑیا ونجے
- پُلیس دا فرض مدد خود آپنے آپ دی۔
- اوہ ڈاکٹر ای کیا جیہڑا گھٹ فیس گھنے
- انسانیت دی خدمت خو د آپنی خدمت توں ودھ اہم کینی۔
- جیہڑی سرکار ہر ویلے قربانی نی منگدی او خود ہک ڈینہ عوام دے ہتھوں قربان تھی ویندی ہے۔
- جمعہ بزار ‘ ما ل نمبر دا2 ڈِھگ
- ہن مہنگائی ہولے ہولے نی بلکہ ہک دَم آگاں وَدھدی ہے۔
- عشق انہاں معنیاں اِچ اندھا ہوندے کہ جیہڑی چھوہر نال عشق کرو ہوندے نال شادی کر گھنو۔
- بدحال لوکاں دی بدحالی دی وجہ انج انج ہوندی ہے۔
- جیہڑا ڈوجھیاں کیتے کھڈا کھٹیندے او آپنے کیتے شاندار محل دی بنیاد رکھنیندے۔
- دنیا دی سب توں وڈی خوشی اے ہے جو ڈوجھیاں دا گلہ کیتا ونجے یا وَ سُنیا ونجے۔
- علم وڈی ’’دولت‘‘ ہے۔ شرط اے ہے جو تُساں پرائیوٹ سکول کھو ل رکھیا ہووے۔
- اَج کل ڈرائیونگ ایڈی تیز تھی گئی ہے جو ڈرائیوراں کوں وی فرنٹ سیٹ تے سفر نی کرنا چاہیدا۔
- امریکن سنڈھیاں‘‘دیاں کئی قسماں ہِن کئی رنگ تے روپ ہِن اے صرف کپاہ دی فصل تے اِی قبضہ نی کریندیاں۔
- اُدھار گھنن نال آپنی غیرت تے خوداری کوں مارنا پوندے پر اے صرف عام طور تے پہلی دفعہ تھیندے۔
- قارئین: جیکر اے جملے پڑھ کے کہیں دا دل ڈکھیا ہووے تاں میڈی اَرداس ہے جو تُساں اے جملے تے محاورے‘ جیہڑے جو لوک دانش دا بہترین عکس ہِن‘ ہک واری وَل غور نال پڑھو۔؟
(اقتباس از کتاب: مُسکار (سرائیکی انشائیے)۔ از: ڈاکٹر خالد اقبال)
MubasherKaleem (talk) 15:31, 11 September 2018 (UTC)