قوم پرست

قوم پرست دی غیرت دے وعظ دا فلسفہ

مشتاق بھٹی

                                                   {مشتاق بھٹی سکھر}

اساں او لوک اوں جنہیں نہ غیرت مند قوم پرست کوں برداش کیتے، نہ اوندے وعظ کوں اہمیت ڈتی ئِ، نہ اوندی مقدس نفرت، کاوڑ دی پرستش کیتی ئِ، اساں تاں ہمیشہ غیرت دی گواہی کوں مرانون دی کوشش کیتی ئِ، اتے ہمیشہ اپنی قوم ئِ چ اونکوں ہر صورت وچ بے بارا کرن دی کوشش کیتی ئِ، اساں تاں اوندے نہ صرف جزئیں دی بھلکہ اوندے ازم عزم دی توہین کیتی ئِ، بھلکہ اوندے جیہاد دے کیتے بئے محل ئِ چ رنڑکاں پاون دی کوشش کیتی ئِ، اساں او قوم اوں جیں گیڑفساد، ڈوہ دروہ برداش کیتے، آریئے دھاریے کوں ہاں نال لاتے لیکن اپنے غیرت مند قوم پرست کوں نہ اپنے درمیان برداش کیتے نہ اوندی سک سونہہ، اوندی ہوند دے ماجرے کوں سمجھے، اساں او قوم اوں جیں قوم پرست دے چِنتے، اُلکے، وپرے، اوندے ویروار کوں ہمیشہ زک ڈتے، اساں تاں غیرت مند قوم پرست کوں دھک ڈیون ئِ چ اپنے وسوں نئیں گھٹایا، اساں غیرت مند قوم پرست دی سونہہ لذت، اوندے سرور دے خاتمے کیتے کیا کجھ نئیں کیتا، اساں اوندے گیڑ گویڑ اوندے کردار، اوندے تکرار اوندے جہاد دی عظمت کوں کڈاہیں سمجھن دی کوشش وی نئیں کیتی

اساں تاں ہمیشہ غیرتی دے شعور دے سوجھلے کوںاندھاریں وچ غرقی دے سبب پیدا کیتن، اتے ہمیشہ غیرتی دی قوم پرستی کوں دین دھرم دی مخالفت ئِ چ سمجھے، اساکوں غیرت مند قوم پرست دی مخالفت وچ آریئے دھاریئے اوندے غیر غنیم جو ڈسیے اساں اوں فتور کوں اہمیت ڈتی رہ گیوں، غیرت مند قوم پرست کوں سدھا سنواں ڈیکھن دی بجائے اونکوں ہمیشہ بے وس اتے آجت کرن دی کوشش کیتی ئِ، اساں او قوم اوں جیں نہ گناہ سمجھن نہ ثواب، جیں سزا سمجھی ئِ نہ جزا، اساں تاں نوان دی نویں حکمت دی کڈاہیں تات ئِ ی نئیں کیتی، اساڈی مسیتیں وچ اساڈے واعظ ملاں بنیے رہ گن، جنہیں نہ نوان دا وعظ کیتے نہ نویں حکمت دا، انہیں علم دا وعظ کیتے، پاکیزگی بارے ڈسیے، محبت اتے عبادت بارے ڈسیے، لیکن کیا انھیں کڈاہیں اوں حکمت ریاضت طہارت دے بارے ئِ چ ڈسیے؟ جنھیں دے کیتے غیرتی دا وعظ تھیندے

اساں تاں شودر قوم ھیسے، اساں وِشنو قوم ھیسے، اساکوں کیا پتہ غیرت کیا ھِ، بہادری توں میدان کیوں اتے کیا دے کیتے وسوں تھیندن، اساں تاں حجرے دے بیمار دے لئی لگ رہ گیوں، اساں تاں ہر ایرے غیرے ظالم جابر صیاد جلاد شداد اتے فرعونی طاقت دے ساہموں سر جھکیندے رہ گیوں، اتے ملاں دے حجرے دی چوکھاٹ چمدے رہ گیوں، اساں او چَم چیٹے تھی گیوں جو لکھ کوشش کرِن سِجھ کوں اکھیں نئیں ڈکھا سگدے، اساں او قوم اوں جو اپنی سونہہ، سِک، ہوندا سیس دے خاتمے دے انتظار ئِ چ اوں، اساں اپنی ازادی دی انقلاب دی اپنے کیتے کوئی حیثیت نئیں سمجھدے، ہر استحصالی طاقت سامراجی دے ڈڈھپ کوں نہ صرف جئیں کوں پے اہدوں بھلکہ انھیں دے تماشے تے تماش بین تھی تے انھیں کوں دل کھول تے داد پے ڈیندوں

اساکوں کوئی پتہ کائینی اساڈا غیرت مند قوم پرست کیجھی حالت وچ آگئے، اوندے ازم عزم، اوندی گواہی دا کیا حشر نشر تھیندا پے، اوندی رت توں لپڑے۔۔۔ نال اساڈا کیجھا کوجھا سلوک پیا تھیندے، اساکوں تاں اے پتہ وی کینی جو آریا دھاریا، اساڈے غیرت مند قوم پرست دے سر دا تلاہیں کیوں تھیا پھردے، اوندے خاتمے دے کیتے اتنا گردان کیوں تھیا پھردے، اساں آریئے، دھاریئے دی اکھ ئِ چ اوکٹر وی نئیں ڈیکھدے جو غیرتی قوم پرست دی صورت ئِ چ رکھی پھر دے، اساں غیرتی قوم پرست دی نہ قومی مزاحمت قومیتی غیرت اتے نہ ئِ ی اوندے قومیتی شعور کوں سمجھے، اساں تاں اجن تاٹی اوں سوچ اوں وعظ اتے اوں نعرے دی عقیدت ئِ چ بیٹھوں جو پروتھ تھی گن، اساکوں تاں اے وی پتہ کینی جو قوم اپنے درمیان غیرتی قوم پرست کوں برداش نئیں کریندی او ذلیل خوار ، رسوا تھی ویندی ئِ، کتھائیں نک چاون دی نئیں رہ ویندی، اساکوں تاں اے پتہ وی کائینی جو غیرتی قوم پرست دی توہین کرن توں قوم نیست ونا بود تھی ویندی ئِ، تباہ برباد تھی ویندی ئِ

تساڈے کیتے باہر دا منظر اتنا آجت تھی ویندے جتنا تساڈا اندر آجت تھی ویندے، تساں توں سچ، حسن اتنا پرے تھی ویندے جتنا تساڈا اندر پلیت تھی ویندے، تساکوں اتنیاں چیزاں کوجھیاں لگدن جتنا تساڈا اندر کوجھپ ئِ چ آویندے، کُتے نال اتلا پیار نہ کرو جو اوندی چٹھ ئِ چ لکن پئے ونجو، ہوا نال مخالفت کریسو تاں جیاپاں ختم کربہسو، دھاریئے نال محبت کریسو تاں غیرت دا خاتمہ کربہسو، وگاڑ کوں پسند کریسو تاں اندر دا سچ سونھ تے اندر دی تلاوت دا خاتمہ کربہسو، غیرتمند قوم پرست دی محبت ئِ چ نہ بہسو تاں اپنی آزادی دا خاتمہ کربہسو

تساں جیکر ہتھ ہتھیار، اوزار نہ چاتا تاں غلام محکوم تھی ویسو، تساں جیکر جدت جدیدیت کوں نہ سمجھا تاں جنگیں غاریں دے دور ئِ چ چلیے ویسو، تساں جیکر مزاحمت نہ کیتی تاں وراثت توں حقداری توں محروم تھی ویسو، تساں جیکر غیرت مند قوم پرست نال ایماندار نہ تھیسو تاں اپنی عاقبت ونجا بہسو اتے اتنے ذلیل رسوا تھیسو جتنا غیرتی قوم پرست دی توہین کریسو، غیرتمند قوم پرست دی توہین کرن توں تساں کوئی مقدس گواہی ڈیون دے قابل نہ رہسو، میں اونکوں خدا پرست نئیں سمجھدا جو غیرتی قوم پرست کائینی، میں اوں گواہ دی گواہی تے لعنت بھجینداں جو غیرتی قوم پرست دے خلاف ہووے، میں اونکوں بے غیرت سمجھداں جیندی ریس غیرتمند قوم پرست دی حمایت ئِ چ نہ ہووے، اوں قوم تے بدنصیبی دی مہر لگ ویندی جیں قوم وچ غیرتی قوم پرست پیدا نئیں تھیندے، اوں شخص دیاں نمازاںاوندے منہ تے ماریاں ویسن جو غیرتمند قوم پرست نال پیار نئیں کریندا، کیوں جو غیرتی انسانیت دا اتے قدریں دا سب توں وڈا خیرخواہ ہوندے، خدا اونکوں کڈاہیں اپنا محبوب نئیں بنیندا جو حقوق العباد اتے امربالمعروف دا حق ادا نہ کرے اتے غیرتمند قوم پرست  توں زیادہ حقوق العباد دا کوئی خیال نئیں کریندا اتےامربالمعروف دا قوم پرست توں زیادہ کوئی حق ادا کریندا، کیوں جو حقوق العباد، امربالمعروف دا حق پہلے اپنے گھر توں اپنی قوم توں ادا تھیندے، اتے قوم پرست اینویں ئِ ی وعظ و تبلیغ دی جہاد دی شروعات کریندے

جڈاں پرکھ مقامیں توں غیرتی قوم پرست دی سونہہ دا خاتمہ تھی ویندے تاں قوم عزت توں غیرت توں محروم تھی ویندی ئِ، جڈاں کہیں قوم ئِ چ قوم پرستیں دا جا نو ناں ختم تھی ونجے تاں لجاں محفوظ نئیں رہندیاں، جیں قوم ئِ چ قوم پرست جانوناں نئیں گھندے تاں اوں قوم کوں دھرتی ماء اپنے اُتے بار سمجھ تے اونکوں بئی جاہ تے دھاریا تھیون دی بددعا ڈیندی ئِ، جیں قبرستان ئِ چ قوم پرست دفن نہ ہووے اُتھ اپنے مردے نہ دفناوو، جیکر تساں غیرت مند دے طرفدار تھیووے تاں قوم پرست تساڈے بغیر جنت ئِ چ نہ ویسے، آخراوندے طفیل تساڈی بخشش تھی ویسے، جیکر دنیا تے غیرت مند قوم پرست دا وجود نہ ہووے ہا تاں اے سارا سنسار میکوں کوجھا، بد صورت لگے ہا، غیرت مند قوم پرست انسان کوں انسان دا نہ بھلکہ مالک سئیں دا غلام ڈیکھن چہندے

غیرتمند قوم پرست ہمیشہ مقدس جرم کریندے اتے پیغمبریں آلا وعظ کیتی رکھدے، غیرتمند قوم پرست تساکوں خدا دا مقرب بنا تے اوندے نزدیک کرڈیندے، غیرتمند قوم پرست تساڈے تے تساڈیں نسلیں دے کیتے جو قربانی ڈیندے او اصل وچ تساڈی عزت غیرت اتے تساڈے بہادری دے جیا پے کیتے ہوندی ئِ، غیرتمند قوم پرست دا ترکہ اوندی غیرت اوندا ویروار ہوندے، غیرتمند خوش نصیب قوماں ایں ترکے دی ایں طرح حفاظت کریندن جو اے ترکہ وراثت اپنیں امدیں نسلیں تاٹی پجائی رکھدین اتے انھیں دیاں نسلاں اپنیں امدیں نسلیں تاٹی، کیا تساکوں پتہ کینی، غیرتمند قوم پرست دے ناں توں فقیہ شہر دیاں چھرکیاں نکل ویندین اتے سلطنت دے امیر دیاں کینویں نندراں اُڈ ویندین، میں انھیں عورتیں کوں پاکدامن سمجھداں جنھیں دے پیٹ وچوں غیرتی جمدن، میں انھیں مردیں کوں مرد نئیں سمجھدا جنہیں دے تخم وچوں غیرتی نہ جانون

یاد رکھو تساڈا غیر غنیم آریا دھاریا تساکوں تفرقیں وچ ونڈی رہسے اتے تساڈے وچ فرقہ بندی پیدا کیتی رہسے تاں جو تساں بدھی وچ نہ آسگو، اتے غیرتی قوم پرست دا ساتھ نہ ڈے سگو، لوگو! میڈی گالھ غور نال سنو، ایں کم عقل ملاں دا وعظ پروتھا تھی گے ، کیوں جو ملا دے نصیب ئِ چ نویں حکمت لکھی ہُئی کینی ہوندی، بے شک رسولیں پیغمبریں دا، کتابیں تے اوتاریں دا آون بند تھی گے، پر نویں حکمت کہیں نہ کہیں صورت ئِ چ امدی رہ ویسے، جڈاں کوئی نویں حکمت بیان کرے، چاہے او کہیں دین دھرم دا ہووے اونکوں ملاں تے ترجیح ڈیووا تے اونکوں تکریم تعظیم دے قابل سمجھو، میکوں خبر ئِ غیرتمند قوم پرست تساڈی مخالفت نہ کریسے

میں تساکوں خبردار پیا کرینداں، غیرتمند قوم پرست کوں کلھا نہ کریجو، نتاں نحوست ئِ چ آویسو، تساڈے خیالات پاک نہ رہسن، اتے تساڈے اعمال برباد تھی ویسن، اتے تساں کہیں صورت وچ خدادی خوشنودی حاصل نہ کرسگسو، اتے دھرتی تساڈے کیتے اپنا رزق گھٹا ڈیسے، اتے تساڈی جگہ تے دھارئیں کوں برداش کرن گوارہ کریسے اتے تساکوں اپنی دعائیں توں محروم کر ڈیسے۔۔۔ اے غیرت مند قوم پرست مالک سئیں دنیا تے جو عجائبات خلقین، توں انھیں سب توں عجب ئِ یں، توں سب تو پوتر ئِ یں، جینویں جاہل عاقل نئیں تھی سگدا، اینویں تیڈی شناس توں محروم تھیا ہویا نہ غیرتمند تھی سگدے نہ خوش نصیب تھی سگدے، غیرتمند قوم پرست نہ راز تھی نہ بجھارات تھی سگدے، لیکن بدنصیب، جاہل، غیرت توں وانجھا اینکوں کڈاہیں نہ سمجھ سگسے، نہ اینکوں بزدل، بدکردار، گناہ گار سمجھ سگسے، نہ اینکوں انسانیت اتے قدریں توں بے زار شخص سمجھ سگسے، اینکوں سب توں زیادہ او غیرتمند شاعر، لکھاری سمجھ سگدے جو مزاحمتی شاعری، ادب تخلیق کریندے کیوں جو غیرتمند قوم پرست اونکوں الہامی نغمے، ادب لکھن کیتے اپنی قربانی توں اپنے لہو دے نعرئیں توں مواد ڈیندے

میں اونکوں کہیں صورت وچ عاقل نئیں سمجھدا جو غیرتمند قوم پرست دے وعظ، درس توں فائدہ نئیں چیندا، جو اوندی درسگاہ وچ با ادب تھی بہن اپنے کیتے سعادت نئیں سمجھدا، تساکوں پتہ ئِ ی کائینی غیرتمند دی غیرت کیا جوش جذبہ رکھدی ئِ، اتے ایندا کینویں مظاہرہ کریندی ئِ، تساکوں پتہ ئِ ی کائینی غیرت مند قوم پرست دی غیرت کینویں کرلاٹ تے وین کریندی ئِ۔۔۔۔ او قوم بدنصیب ئِ، جیندا سفیر غیرتمند قوم پرست نئیں ہوندا، او بدنصیب قوم ئِ جیندی صحافت غیرتمند قوم پرست نئیں کریندا، جیندے شرف شرافت دے قصیدے غیرتی قوم پرست نئیں گمدا، او بدنصیب قوم ئِ جو غیرتمند قوم پرست دے سڈ تے ولدی نئیں ڈیندی

ساری گالھ نویں گالھ تے رکھی ہوئی ئِ، ساری گالھ نوان اتے نویں مثال کتیے ھِ، ساری گالھ نویں حکمت عملی اتے ایندے کتے بھج دھرک کیتے ھِ، ساری گالھ نویں حکمت عملی تے غوروفکر اتے نویں ہنر کیتے ھِ، ساری گالھ اوں چس، لذت، لطف، سرور کیتے ھِ جواندر کوں سواد تو ں جھباروں کرڈیندے، او گواہی صرف اوں ویروار توں ھِ جو منظر ڈیندے، سارا منظر او مقدس پاک پاکیزہ پوتر تھیندے جو غیرت توں نمائش ئِ چ امدے، سارا مان، مرتبہ، عزت حرمت تساکوں اوںتوں ملدے جو نفع نقصان ڈے سگدے، اتے تساں اونکوں رِجھا سگدو، اپنے کلاوے وچ کرسگدو اتے تساں اوندی گذران دے کیتے ضروری تھی ویندو

اگلا سوال غوروفکر کرن آلے توں جنم پیندے، جیں معاملے دی گالھ تساں وعظ ئِ چ آنن چہندو، اوں وقت وعظ وچ اوسے جڈاں تساں تروہ کوں ایں طر انحویں ظاہر نہ کریسو جو تساڈے منہ توں پاٹی دا ہک تریڑا باہر نہ آوے، جیں فضیلت مان مرتبے دی تساں تات تانگھ وچ او، او اوں وقت ملسے جڈاں تساں اُباسی کوں گیت ڈے سگسو، اگلے سوال دی تساں توں پورت اوں وقت تھیسے جڈاں وسیلے تساکوں پکرسن، او ڈیکھ، جو تساں ڈیکھن چہندو، او تساڈے ہتھیں دی طاقت، تساڈے ازم عزم، گواہی اتے قربانی توں جڑسے، اگلا درس تساڈے کیتے اوں وقت شروع تھیسے جڈاں تساڈا شعور ، تساڈا وقوف ایندے قابل تھیسے تساں تند دی گنڈھ اوں وقت کھول سگسو جڈاں مطلوب دی لذت توں جھباروں تھیسو، جڈاں اوندی ریاضت ئِ چ کامیاب تھیسو

تساں اوندے کیتے اپنی غیرت دی قربانی ڈیون کیتے تیار رہوو، جیندے بغیر نہ تساڈی بھجدی ئِ نہ سردی ئِ، جیندے کیتے سوچن اتے جیندا ہوون تساڈی مجبوری ئِ، جیندے بغیر نہ تساں سوبھ مان سگدو، نہ جیندے بغیر سرخرو تھی سگدو نہ جیندے بغیر ریجھا باجھ پناہ مان سگدو، کیا نِوھِے پے سمجھدے ساری گالھ سارا احوال تند ئِ چ اٹک تے کھڑ گئے، سارا خیال تند کوں ساہ دے پھوکے توں بچاون تے اٹکیج گئے، کیا نِوھے ڈیکھدے لوکیں دی زندگی تندکوں بچاون وچ کینویں گذرگئی ھِ، تندتاں تندھِ ایندے نال چھیڑ چھاڑ نہ خود کیتی ونج سگدی ئِ، نہ ئِ ی ڈوجھیں کوں کرن ڈویندی ئِ، کیا تساں نِوھے سمجھدے، دھاگے دے گنڑیجن اتے تند دے گنڑیجن (گنجڑیجن) وچ کیا فرق ہوندے؟ جڈاں کوئی تند وچ پھس تے کھڑ ونجے اونکوں بچاون تے اونکوں نشابر کرن کتنا مشکل تھی ویندے، تساں اندھارئیں دی اوتھر دی گالھ کریندو، تندتاں تساڈا اپنا پھوکا برداش نئیں کریندی

اگلی گالھ تاں تندکوں بچاون دی اوں وقت ٹردی ھِ جڈاں تساکوں اپنی پے ویندی ھِ، جڈاں خود تساکوں جان کرن دی لگدی ئِ، گالھ تاں اے ھِ جو تساکوں تند نال خجی تے چڑھنے، کمند نال نئیں چڑھنا، تساکوں سارا دھیان تند تے اتے تند وچ رکھنے، بے پاسے دھیان دی پھیر پھار تند برداش نہ کرسگے، اسمان تے پل صراط ھِ یا کینا لیکن میں ایں دنیا تے پل صراط ڈٹھی وی سمجھی وی ھِ اتے ایں توں گذرن دی کوشش وی کیتی ھِ، ایں تند ئِ چ ئِ ی پل صراط ئِ، ایں تند ئِ چ ئِ ی کامل ایمان ئِ، ایں تند ئِ چ ئِ ی وہم گمان اتے شک ئِ، اے تند تساکوں اُدرکے کتھ بھرن ڈیندیئِ، چِھرکیاں کِتھ کڈھن ڈیندی ئِ، ایں تند توں ئِ ی تساڈی گواہی، سچائی اتے راہ رسائی دی خبر پمدی ئِ، تند تاں تساڈی مخفی توانائی دا خرچہ منگدی ئِ جیکر  تساں ایندے اُتے خرچہ نہ کیتا تاں ایندے نال تساں کہیں صورت ئِ چ۔۔۔۔ نہ تھی سگسو کیوں جو ایندی تے تساڈی۔۔۔۔ علیحدہ علیحدہ ھِ

اے تنداو Power factorئِ جیکر تساں اینکوں اپنے کیتے استعمال کر گھدا تاں تساں اپنی مخفی توانائی توں اوج عروج تے معراج  تے پج سگدو، تساں اشاریں نشانیں توں چِتا حاصل کرسگدو، تساں بغیر نقطے دے کہیں شے دا گجھ یقین مان سگدو، میں انھیں دی شناس، سجاکی، اشاکی ڈٹھی ئِ جنھیں تند نال گذران کیتی ئِ، جنھیں اپنے اندر دا تند نال گانڈھا رکھیے اتے اینکوں بچاون دی کوشش کیتی ئِ، تند بے شک سب کجھ ھِ، کہیں ولا وی تساڈے دھیان، غرض ضرورت دی تساڈے تقاضیں دی اپنے کیتے ضرورت مند ھِ، کہیں تند کوں ساری زندگی سمجھیندیں گذار ڈتی ھِ، اتے کہیں تند دی نزاکت کوں نہ سمجھن دی نہ پرکھن دی ضرورت سمجھی ئِ، زندگی انھیں دی وی گذر گئی ئِ لیکن کتنی مختلف گذری ئِ صاف ظاھر ئِ، ۔۔۔ کہیں ایں تند نال گذارہ کل وقتی اتے کہیں جز وقتی کیتے، ڈوہیں تے تند اپنا احوال اونویں نشر کیتے جتنی جیندی غرض ضرورت ہئی، جتنی جیندی طاقت سٹ چاسگدی ہئی او اُتنا تند دے نال معاملہ کیتے، جینویں اساں کہیں شے کوں تقسیم در تقسیم کریندوں تاں وچوں تاں آخر ئِ چ ایٹم بچدے اینویں کہیں طاقت کوں تقسیم در تقسیم کریندے ونجوں تاں تند بچ ویندی ئِ لیکن اتھاںوی معاملہ ایٹم آلی کار تھی ویندے، ایٹم جڈاں تقسیم تھیندے تاں اپنی ساری اوقات اوں شے دی ڈکھیندے جیندا او جز ہوندے جوہر ہوندے، بالکل اینویں ئِ ی احوال تند دا ھِ، تند توں ئِ ی جز دی اتے کل دی سنجان تھیندی ئِ اتے اوندا احوال تفسیر ئِ چ امدے جیندی اوجان دی طاقت دی حیثیت دی نمائندگی اتے گواہی وچ ہوندی ئِ

تند کوں گنڈھ ڈیون توں پہلے اے ضرور سوچیجو، اے تند ئِ کوئی ورھی کائینی، جیکر تساں ایں قابل ہوجو تند دی گنڈھ کھول سگو اتے گنڈھ ظاھر وی نہ تھیوے، تڈاں تند کوں گنڈھ ڈیویجو، اے وی یاد رکھو عام لوکیں دی ڈتی ہوئی گنڈھ تند برداش نئیں کریندی اتے نہ ئِ ی انھیں کوں اپنے اُتے اَی ہوئی گنڈھ کھولن ڈیندی ئِ، یاد رکھیجو تند صرف روحانی تجزئیں دا امتحان گھندی ئِ۔۔۔ ڈیکھو جڈاں تند دا احوال تھیندے تاں کتنے لوک چَھو مار ویندن، کتنے لوک گَھو مار ویندن، کتنے لوک ساہموں امدن تے کتنے لوک خود کوں لُکا ویندن، تند تساکوں گرو دی سنجان جان ڈیندی ئِ، اتے گرو تساکوں گردی جان ڈیندے، گرو تساکوں سمجھدار بناتے تند دا گذران اتے ایندے نال نبھاون دے کیتے ترجل ڈسیندے اتے ایندی مستقل گواہی دے ۔۔۔؟ (جملہ نامکمل ئِ)

جڈاں قوم پرست ریج کریندے، اپنا لہو تساڈے شعور وقوف، تساڈی سوچ، غورفکر دھرتی تے ہک مقدس جیاپے دے کیتے تاں اوندے وچ اوندیاں تریئے زبانیں بھرپور اثرات ئِ چ اسیس اتے نمائندگی ئِ چ ہوندین، جیندی وجہ توں تساں انھیں فصلیں کوں چاون دے حقدار تھیندو جنھیں فصلیں توں تساڈی غیرت اتے بہادری کوں غذائیت ملدی ئِ اتے جنھیں توں تساں مزاحمت دے کیتے بھرپور تیاری وچ رہندو۔۔۔۔ اے فطرت دا قانون ئِ تساں جیندے کیتے اسیس رکھیندو،قربانی ڈیندو، او وی تساڈے کیتے اسیس رکھیندی ئِ، قربانی ڈیندی ئِ، تساں جیندا حق مریندو، جیندے ڈوہاری تے گناہ گار تھیندو جیکر او طاقت ورھِ تاں تساکوں سزا ڈیندے، جیکر او تساں کنوں ہیناں ھِ تاں تساں توں او نفرت کریندے، ماء پیو دے نافرمان تھیندو تاں او تساکوں اپنی جائیداد کنوں عاق کرڈیندن، خدا دے نافرمان تھیندو تاں دوزخ ونجن دے حقدار تھی ویندو، لیکن جڈاں تساں غیرتمند قوم پرست نال ڈوہی دروہی تھیندو، اوندی نافرمانی کریندو،اوندے لال لہو دے نعریں دی، اوندے مقدس وعظ دی توہین کریندو اتے اوندے ازم عزم کوں زک ڈیندو، اوندی ڈتی ہوئی قربانی دا مذاق اڈا تے ضائع کریندو، ایندے باوجود وی غیرتی قوم پرست تساڈے نال سچا کھرا پیار کریندے، تساڈے نال مکمل ایماندار رہندے اتے تساڈی نادانی تے رت دے ہنجو روندے

ہک غیرتمند قوم پرست کڈاہیں نادان نئیں تھیندا، مایوس نئیں تھیندا، بزدل نئیں تھیندا، نا امید نئیں تھیندا، سچے کھرے قوم پرست دا وعظ اتے اوندی قربانی کڈاہیںضائع نئیں تھیندی،اوں  دا فیصلہ کڈاہیں کہیں صورت ئِ چ کہیں حالت ئِ چ غلط نئیں تھی سگدا، اہل ذکر عارف باللہ ہمیشہ غیرتمند قوم پرست دی طرفداری اتے حمایت ئِ چ رہندن، غیرتمند قوم پرست کڈاہیں فطرت اتے قدرت دے خلاف نئیں ویندا، غیرتمند قوم پرست او مجتہد ئِ جیندے فتوے تے کہیں توں ۔۔۔نئیں تھی سگدا، غیرتمند قوم پرست کڈاہیں پچھلی صف ئِ چ نئیں لڑدا، او اپنی موت کوں اپنے ساہموں ڈیکھ تے مفرور نئیں تھیندا، غیرتمند قوم پرست سب توں ودھیک خدا پرست ہوندے، انسان انسانیت اتے قدریں دا سب توں وڈا خیر خواہ ہوندے، ایندے عمل دخل تے باشعور غیرتمند شک نئیں کرسگدے

اے میڈی قوم میں اوں ڈینھ جھمر کھیڈساں جڈاں غیر قوم پرست ڈاڈے حال تھی نغار ے تے بہسے، میں اوں ڈینھ ہار سنگار کریساں، ناز نخریں ئِ چ اوساں جڈاں غیرتی قوم پرست دی سونہہ منیساں، جڈاں اوندی غیرت، اوندے سچ، اوندے حسن توں سونہارا تھیساں، جڈاں غیرتی کوں سمجھساں اتے اوندے کیتے الہامی گیت لکھساں۔۔۔ وقت سب توں زیادہ گرو کیتے، چیلے کیتے، ریاضتی کیتے، استاد شاگرد کیتے، اتے سچے کھرے قوم پرست کیتے قیمتی ہوندے، وقت سب توں زیادہ اوں شاعر کیتے قیمتی ہوندے جو مزاحمتی شاعری لکھیندے، وقت سب توں زیادہ قیمتی غیرتی قوم پرست کیتے ہوندے، اتے وقت میڈے کیتے قیمتی ایںسانگے ھِ جو میں سچے کھرے قوم پرست دی ثنا کرینداں، اے سچا کھرا غیرتی قوم پرست توں میکوں کتھائیں نظر تاں آ، میں تیڈا صدقہ لہیساں، تیڈے پیر دھو تے پیساں

سن او قوم پرست سڈیندا، غیرت دے پیا ہو کے ڈیندا، تَیں توں اگلا منظر بنسے، جوت تے جوگ نمائش تھیسے، تیں توں مقصد واروچ اوسے، تیں توں وار، ایثار وچ اوسے، دھک تے ڈنگ اظہار وچ اوسے، تیڈے ازم عمل دا ہوکا ساکوں ہتھ ہتھیار چویسے، تیڈا وِپرا تیڈا چنتا ساڈی رادھی گادھی تھیسے، تیں توں خوشبو روشنی پھٹسے، گل پھل ماء دھرتی تے ترڑسے، تیں توں جان عذابوں چھٹسے، تیں توں دھاریا بھوئیں تے مٹسے۔۔۔ سن تعزیریں وچ زنجیریں جکڑیا ہویا تیں توں منچ میدان نہ تھیسن، پرکھ مقام ویران نہ تھیسن، بھوئیں وِسریے گردان نہ تھیسن، تیڈے باجھوں کہیں صورت وی پورے ارمان نہ تھیسن، انقلاب ازادی کیتے ہرگز کوئی سامان نہ تھیسن

سن او غیرتی بھوئیں دھرتی دا توں فاطر توں فطرت کیتے فرض تقاضے جو رت کیتے، ہر ہک وار دی پورت کیتے، تیڈی بھج دھرک قدرت کیتے سیرت کیتے، نویں سخت ضرورت کیتے تیڈاازم گواہی تھی گئے، سن او غیرتی دھرتی دا، دھاریے دی بربادی کیتے، ظالم ظلم فسادی کیتے، ویر تے وار فسادی کیتے تیڈا ہونون خوش بختی ئِ۔۔۔ تیں باجھوں تکرار نئیں تھیندا پاکیزہ، کردار نئیں تھیندا وِپرا، ویر اظہار نئیں تھیندا، ساہ تسلسل توں بے زار نئیں تھیندا، توں ہَیں ساہ سرمایہ سایہ۔۔۔ ہے تیں توں رات اندھاری کھٹدی ذلت ھِ، رسوائی مٹدی ھِ تیں توں کھٹی کمتی وٹدی ھِ، توں نہ ہونویں لج نئیں بچدی، توں نہ ہونویں بھوئیں وسبے دے سونہہ وسوں نئیں ہرگز بچدی، توں سونہارا سب توں سوہناں، ماء دھرتی تے تیڈے باجھوں سوہناں سیاں

آویندی ئِ جان کرن وچ تیڈے باجھوں، سانول سیاں تھی ویندوں بے زور وطن وچ تیڈے باجھوں، جیون جوگا ترڑدن گل پھل کتھ گلشن وچ تیڈے باجھوں، خلل آویندے سکھ دھرتی دے چین امن وچ ۔۔۔ تیڈا منکر تھی تے جیون۔۔۔ کوئی سیاں ذلت ڈیندے، تیڈے ازم عزم وچ رہن کتنا ڈھولا عزت ڈیندے، تیکوں سوچن سمجھن پاک مقدس نفرت ڈیندے، تیڈا وعظ منا دی تھی، تے مدحت یار مورت ڈیندے جیں توں روح من تازہ رہندے، جیون دی او صورت ڈیندے تیڈا ہوون سوہناں سیاں ساکوں شرف شرافت ڈیندے۔۔۔ کتھ رہ گیا ہیں سوہناں سیاں۔۔۔ تیڈے واسوں آجت تھی گن، غیر غنیم دی چوکھٹ چمدن، دھارئیں دے پئے نعرے لیندن، بے وسبے تھی بھوئیں دے جیندن، انقلاب ازادی کیتے کتھ میدان بے مقتل چمدن، غیرت دی کوئی بانگ نئیں ڈیندے، بے چنتے تھی وقت نبھیندن، دھاریاںبچتاں کھمدے پے ہن، ہک واری تاں ڈیکھ آ، سیاں بے کھوندے تھی کینویں جیندن، بے غیرت تھی کینویں مردن

کتھ رہ گیاں ہیں سوہناں سیاں۔۔۔ روہی تھل دمان پیا ویندی، دُھندی وی ہئی غیر دی تھیندی، شرمو بھیرو دی ہئی لج لٹیندی، عزت عظمت دھارئیے درتے ٹھوٹھا چاتے پئی ئِ ی پِندی، اج دے رانون ہتھوں سیاں سیتا پئی ئِ ی قیدن تھیندی، جتھ جتھ تھاں مانجن ہے ویندی، سدھ کائینی ہے کینویں ولدی، خبر ہئی اے کیندے ڈوہ توں رت رُنی ھِ، سَتی جِتی خبر ہئی اے کیندے در وہ توں ھِ اے کینویں جیندی  کینویں مردی، توں کتھ رہ گیا ئِ یں میڈا سانولا، توں کتھ رہ گیا ئِ یں میڈا غیرتی

تیڈی دھرتی تے دھارئیں دا قوضہ تھی گے، تیڈی دھرتی کوں آریے لتاڑی ویندن، تیڈی دھرتی تے محشر ھِ برپا تھیا، وقت واسو کینویں پے گذاری ویندن، تیڈا واسو غنیمیں دے ور چڑھ گے، کیجھی منشا پے پیندے وپاری ویندن، تیڈی لَجیں تے عزتیں اُتے دھارئیے نظراں کیجھیاں پے اُلاری ویندن، کہیں کوں خبر کائینھی ساڈی غیرت دے وچ کیجھی کندھ بے حسی دی اُساری ویندن، توں کتھ رہ گیا ئِ یں میڈا غیرتی

تیڈی دھرتی تےفرعون وزبر تھی گیا ھِ، تیڈی وسوں تے قہر دا منظر تھی گئے، گھان وچ تیڈے واسو پے کرلاندے ہِن، او ڈوں وحشی جنوبی وی اوتھر تھی گے، تیڈی ہی کل تئیں وسندی جتھاں، ڈیکھ آتے اتھاں سارا پدھر تھی گے، ویکئیں وات ئِ چ آہو کافسادی گئی، کتنا غفلت دے وچ سوچ سفر تھی گے، رت جیندی دان دھرتی کیتے تھیندی ہئی، ڈیکھ سُنجا کیجھا او تونگر تھی گے، نہ کوئی چنتا نہ الکا نہ جلبا ریہے، کہیں چند رے دا غیرت تے اثر تھی گے، امدے کل دے کیتے اوندی اخبار وچ گندر کیجھا نواں اوندا نشر تھی گئے، بے وسوں سارے میدان بھوئیں تے تھی گن، ہلّا گلا مستیں مندر تھی گئے توں کتھاں رہ گیا ئِ یں میڈا غیرتی؟۔۔۔ بھوئیں تے کھل کھیڈ دا ساڈا جلاد ھِ، جوہے چہندا کریندا پیا شداد ھِ، آریا دھاریا تھیا ساڈا صیاد ھِ، کربلا وانگے ہے سارا منظر، ہر کوئی ابن زیاد ھِ۔۔۔ اوچمیندا پئے جو تھیا مادھِ، امدے کل دے کیتے او میڈا سانولا کتھ کہیں توں تھیا کوئی سُر سادھِ، جس عزت غیرت دی گال ہے کائینی اوہو ماریا ویندے تھیندا برباد ھِ، تیڈی دھرتی تے نمرود پیدا تھی گن، بِن عصا اج دا موسیٰ تھیا ناشادھِ، کوئی خبر نئیں لاہوتی کتھاں لڈ گئے ہِن نہ نفیل ھِ نہ وجدی پئی ناد ھِ، توں کتھاں رہ گیا ہیں میڈا غیرتی

لوک دھاریئے دا غدار تھیون کیتے دار سولی صلیبیں تے چڑھدے نئیں، کر مقدس جرم بھوئیں دے واسو تیڈے تھی تے اقراری مجرم پے امدے نئیں، اپنی امدی نسل دی عاقبت دے کیتے قتل گاہیں کوں آتے پے چمدے نئیں، پیڑاں کھادیاں رجائی گیاں ہن دوستا، ہیموں، ہوشو، مظفر کوئی جمدے نئیں، اج دا رانموں تھی کتنا بے حس گئے، قید سیتاکیتے ونج کے لڑدا نئیں، اج دا ارجن وراثت کیتے مہابھارت وانگے جنگ پیا لڑدا نئیں، لوک حجرے دے بیمار تھیندے ویندن، گیت الہامی بھوئیں دا کوئی گمدا نئیں، توں کتھاں رہ گیا ئِ یں میڈا غیرتی۔۔۔ ڈیکھ گھن توں سِرعام عزتاں لٹیندیاں پیاں ہن، وین لجاں لٹیندیاں، کریندیاں پیاں ہِن، سڈ تیکوں کوکلے سب مریندیاں پیاں ہِن، اپنی عزت بچاون کیتے غیرتی تیکوں جھلیاں وی کتنیاں مریندیاں پیا ہِن، ہن اے مسدیاں مسیندیاں تیکوں غیرتی واسطے تیکوں دروہیاں کیا ڈیندیاں پیاں ہن، توں کتھاں رہ گیا ئِ یں میڈا غیرتی

تیکوں مشتاق اہدے آبھوئیںکوں پکر، بے وسیلیں کیتے کوئی ترجل آکر تیڈے دم توں تھیسے ساڈا اگلا سفر، لگسے محشر جیکر، رہ گیوں بے خبر، ریج رت دا ہئی سانول ضرور تھیا، دور پرے تیں کینی نظر دا ککر۔۔۔ اوجو کنڈکرتے میدان توں آگئے ہن، کہیں منگیندی انھیں کوں نئیں بُجا ڈتا، او شہید تھے راہ وفا دے اُتے اونکوں محبوب کہیں کائینی اپنا کیتا، فتویٰ مردانگی جو گھن تے آئے اوندا صدقہ وی کائینی ہے لاتھا گیا، جو آزار تھی گیا ھِ دھارئیں کیتے اوندے گل وچ کہیں کائینی سہرا پاتا، بے عزتیں دیاں سڈیندیاں پیان زالیں ہِن، لوک ڈاں ڈنگ وسر گئے ہینی، ہرلی مرلی اُتے ڈیکھ نچدا ہی پیا، توں کتھاں رہ گیا ئِ یں میڈا غیرتی، توں کتھاں رہ گیا ئِ یں میڈا سانولا