غزوۂِ غطفان
غزوہ ذی امر یا غزوہ غطفان (عربی:غزوة ذي أمر) ربیع الاول 3 کوں ہجری بنو ثعلبہ و بنو محارب تے مدینہ دے 450 مسلماناں دے درمیان پیش آیا۔ اے غزوہ غطفان وچ ذی امر دے مقام تے تھیا، جیں بناء تے اینکوں غزوہ ذی امر تے غزوہ غطفان آہدن۔ بنو ثعلبہ تے بنو محارب دی ملی جلی ہک جماعت مدینے تے حملے دے ارادے نال جمع تھئی، اوندا سالار نجد دا ہک مشہور بہادر دعثور بن حارث محاربی ہئی۔ بعض نے سالار دا ناں غورث تے عورک وی بیاں کیتے۔ حضرت محمد ﷺ 450 صحابہ کرام دے ہمراہ دفاع کیتے شہر توں روانہ تھئے، دشمن اطلاع پا کے پہاڑاں دے چوٹیاں تے چھپ ڳیا۔[١]
اتفاق نال اوں روز زور دار بارش تھی ڳئی۔ حضور ﷺ ہک درخت دے تلے سمھ کے اپݨے کپڑے سکاوݨ لڳے۔ پہاڑ دی بلندی توں کافراں نے ݙیکھ گھدا کہ آپ ﷺ بالکل کلہے تے اپݨے اصحاب توں دور وی ہن، ہک دم دعثور بجلی دی طرح پہاڑ توں لیہہ کے ننگی شمشیر ہتھ وچ گھدے ہوئے آیا تے حضور ﷺ دے سر مبارک تے تلوار بلند کرکے ٻولا کہ ݙسو ہݨ کون ہے جیہڑا تہاکوں میݙے کولوں بچا گھنے؟ آپ ﷺ نے جواب ݙتا کہ میݙا ﷲ میکوں بچیسی۔ اے فرماوݨ ہئی کہ دعثور دی تلوار اوندے ہتھوں ڈھے پئی تے او کنبݨ لڳ ڳیا۔ رسول ﷲ ﷺ نے فوراً تلوار چا گھدی تے فرمایا کہ ٻول ہݨ تیکوں میݙی تلوار توں کون بچیسی؟ دعثور نے کنبدے ہوئے بھرائی ہوئی آواز وچ آکھا کہکوئی نہ۔ رحمۃ للعالمین ﷺ کوں اوندی بے کسی تے رحم آ ڳیا تے آپ ﷺ نے اوندا قصور معاف فرما ݙتا۔ دعثور ایں اخلاقِ نبوت ﷺ توں بے حد متاثر تھیا تے کلمہ پڑھ کے مسلمان تھی ڳیا تے اپݨی قوم وچ آ کے اسلام دی تبلیغ کرݨ لڳا۔ ایں غزوہ وچ کوئی لڑائی نہ تھئی تے حضور ﷺ یارہاں یا پندرہ ݙینہہ مدینہ توں ٻاہر رہ کے ول مدینہ منورہ تشریف گھن ڳئے۔[٢] ایندے علاوہ ایں دوران مسلماناں دی آمد دی اطلاع پا کے بنو ثعلبہ تے بنو محارب دا مشترکہ لشکر بھڄ ڳیا ہئی، انہاں دا ہک آدمی حبان ناں دا مسلماناں نے پکڑ گھدا، اے بنو ثعلبہ نال تعلق رکھدا ہئی۔ اوندے تے اسلام پیش کیتا ڳیا تاں اوں نے اسلام قبول کر گھدا۔