غزوۂِ ابواء

ایں غزوہ کوں غزوہ ودان وی آکھدن۔ اے سب توں پہلا غزوہ ہے یعنی پہلی مرتبہ حضور ﷺ جہاد دے ارادے نال صفر 2ھ کوں سٹھ مہاجرین کوں اپݨے نال گھن کے مدینہ توں ٻاہر روانہ تھئے تے مقام ابواءتک کفار دا پیچھا کریندے ہوئے تشریف گھن ڳئے مگر کفار مکہ فرار تھی چکے ہن ایں واسطے کوئی جنگ نہ تھئی۔ اے ہجرت دے ٻارہویں مہینے تھیا جݙݨ حضور اکرم ﷺ مہاجرین دا دستہ گھن کے مدینہ منورہ دے ٻاہر ڳئے۔ لشکر دا سفید جهنڈا حضرت حمزہ رضی اللہ عنہ دے کول ہئی۔ مدینہ منورہ وچ آپ ﷺ نے حضرت سعد بن عبادہ رضی اللہ عنہ کوں امیر مقرر فرمایا۔ سب توں پہلے آپ ﷺ ابواء تشریف گھن ڳئے جتھاں آپ ﷺ دی والدہ ماجدہ دی قبر اطہر ہے اتھوں آپ ﷺ ودان تشریف گھن ڳئے انہاں ݙوہاں جاہواں دے درمیان چھی میل دا فاصلہ ہے۔ ایں علاقے وچ ہک قصبے وچ مزینہ قبیلہ رہندا ہئی، اے مقام مدینہ منورہ توں 80 کلومیٹر دے فاصلے تے ہے، اے مدینہ دے زیر اثر قبائل دی آخری سرحد ہے۔ اوں قبیلے دے لوگ پہلے ہی مسلمان تھی چکے ہن۔ انہاں دے اطراف وچ قبیلہ بنی کنانہ دی شاخ بنی ضمرہ آباد ہئی۔ آپ ﷺ نے چند ݙینہہ اتھاں قیام فرمایا تے اتھاں چند ݙینہہ ٹھہر کے قبیلہ بنو ضمرہ دے سردار مخشی بن عمرو ضمری ن امداد باہمی دا ہک تحریری معاہدہ کیتا۔ معاہدہ اے ہئی:-

اے تحریر محمدﷺ دی طرفوں بنو ضمرہ کیتے ہے۔ انہاں لوگاں دا (بنوضمرہ دا) مال و جان محفوظ رہسی تے اگر کوئی انہاں تے حملہ کریسی، انہاں دی مدد کیتی ویسی لیکن اگر اے اپݨے مذہب کیتے لڑائی کریسن تاں انہاں دی مدد نہ کیتی ویسی۔ جݙݨ پیغمبرﷺ انہاں کوں مدد کیتے سݙن تاں اے مدد کوں آسن۔

اے معاہدہ کرݨ کیتے حضور اکرمﷺ پندرہ روز مدینہ توں ںاہر قیام فرماوݨ دے بعد بنا جنگ و جدل مدینہ منورہ واپس تشریف گھن آئے۔