عثمان ہارونی
خواجہ عثمان ہارونیؒ طریقت تے شریعت دے علوم وچ امام العصر ہن تے اپݨے وقت دے قطب الاقطاب منے ویندے ہن۔
نام ونسب
لکھوناں عثمان کنیت ابو النور ہئی آپؒ ہارون دے رہݨ والے ہن. ایہ نیشا پور دا ایک گاؤں ہے جس دی وجہ نال آپؒ دے ناں دے نال ہارونی لکھا ویندا ہے۔
مرشد دی عنایات
لکھوجس ݙینہہ عثمان ہارونی کوں خرقہ خلافت ملا تاں آپؒ دے پیرومرشد شریف زندنی نے کلاہ چار ترکی وی آپدے سر تے رکھا تے فرمایا کہ اس چار ترکی کلاہ توں مراد چار چیزاں کوں ترک کر ݙیوݨ ہے:
- ۔ ترک دنیا۔
- ۔ ترک عقبیٰ۔ یعنی اللہ دی ذات دے سوا کوئی وی مقصود نہ ہووݨ.
- ۔ ترک کھاوݨ پیوݨ۔ اس توں مراد کم کھاوݨ تے کم سمھݨ ہے۔
- ۔ ترک خواہش نفس۔ یعنی جو کجھ نفس آکھے اس دے خلاف کیتا ونجے۔[١]
آتش پرستاں دی وستی
لکھومعین الدین چشتیؒ توں روایت ہے کہ ہک ݙینہہ عثمان ہارونیؒ دے ہمراہ دوران سفر اساں ہک ایسی جگہ پہنچے جتھاں آتش پرستاں دی وستی ہئی اتھاں ہک آتش کدہ ہئی جس دی بھاہ کہیں ݙینہہ وی سرد نہ ہوئی ہئی۔ عثمان ہارونیؒ نے لوگاں کوں آکھا کہ تساں لوگ خدا دی پرستش کیوں نی کریندے جس اس بھاہ کوں پیدا کیتا ہے۔ انہاں نے جواب ݙتا کہ ساݙے مذہب وچ بھاہ کوں وݙا منا گیا ہے۔ عثمان ہارونیؒ نے فرمایا کیا تساں اپݨے ہتھ پیراں کوں بھاہ وچ سٹ سڳدے ہو۔ انہاں نے آکھا کہ بھاہ دا کم ساڑݨ ہے ایہ کس دی مجال ہے کہ اس دے قریب وی ونجے۔ ایہ ڳالھ سݨ کے عثمان ہارونیؒ نے ہک ٻال جیہڑا ہک آتش پرست دی گود وچ ہئی، گھدا تے ٻال سمیت بھال وچ کود گئے تے چار گھنٹے دے بعد باہر آئے۔ نہ تاں آپؒ دا خرقہ بھاہ نال سڑا تے نہ ہی ٻال تے بھاہ دا کوئی اثر تھیا۔ آپؒ دی ایہ کرامت ݙیکھ کے تمام آتش پرست مسلمان تھی گئے تے آپؒ دے حلقہ ادارت و شامل تھی گئے۔ آپؒ نے انہاں دے سردار دا ناں عبد اللہ تے اس چھوٹے ٻال دا ناں ابراہیم رکھا۔[٢] آپؒ طریقت تے شریعت دے علوم وچ امام العصر ہن انہاں خواجہ حاجی شریف زندنی توں خرقہ خلافت حاصل تھیا۔ جبکہ خواجہ مودود چشتیؒ توں وی فیضیاب تھئے.
آپؒ دے چار خلفاء ہن:
- خواجہ معین الدین چشتی سنجریؒ
- خواجہ نجم الدین صغریٰؒ
- شیخ سعدی گنگوہیؒ
- خواجہ محمد ترکؒ
وصال
لکھوآپ دا وصال 5 شوال 617ھ کوں تھیا اس وقت آپؒ دی عمر 91 سال ہئی. [١] آخری وقت وچ مکہ مکرمہ چلے گئے ہن تے جنت المعلیٰ دے قریب دفن تھئے۔ آپؒ دی بارگاہ وچ خواجہ معین الدین چشتیؒ 32 سال ریہے۔ 20 سال دی عمر وچ آئے تے 52 سال دی عمر وچ خلافت توں نوازے گئے۔ انہاں ایام وچ اپݨے مرشد نے جو ملفوظات فرمائے انہاں دے ناں نال تحریر کیتے. [٣]